ΑΝ ΑΝΟΙΞΕΤΕ το κουτί των παιδικών αναμνήσεων, σίγουρα πολλοί θα ανακαλύψετε ξεχασμένες συλλογές από κοχύλια, χαρτιά αλληλογραφίας, νομίσματα και γραμματόσημα. Οσοι όμως δεν περιοριστήκατε στη μαγεία που ενδεχομένως ασκούν στα παιδιά τα χρωματιστά χαρτάκια και συνεχίσατε τη συλλογή των γραμματοσήμων και μεγάλοι, θα διαπιστώσετε ότι ενδεχομένως να έχετε κάνει καλή επένδυση για το μέλλον. Υπολογίζεται μάλιστα ότι ορισμένα καλά και σπάνια γραμματόσημα μπορεί να αποδώσουν κέρδη σε διψήφια ποσοστά ανά έτος.
«Η αξία των γραμματοσήμων ανεβαίνει με την πάροδο των χρόνων, άρα μπορεί να θεωρηθούν μακροχρόνια επένδυση» αναφέρει ο υπεύθυνος του Φιλοτελικού Κέντρου Βλαστού κ. Κ. Σιταρένιος. Οπως ο ίδιος εξηγεί «δεν συμφέρει να αποκτήσει κάποιος σήμερα γραμματόσημα και να τα πουλήσει σε δύο μήνες. Θα πρέπει, όπως σε κάθε μορφή επένδυσης, να περιμένει να ωριμάσει η τοποθέτησή του». Οι τιμές των γραμματοσήμων διαμορφώνονται σε ένα «άτυπο χρηματιστήριο», καθορίζονται δηλαδή από την προσφορά και τη ζήτηση που υπάρχει κάθε φορά. Οπως αναφέρουν όσοι γνωρίζουν καλά αυτή την αγορά, οι παράγοντες που ενδέχεται να επηρεάζουν τη ζήτηση έχουν να κάνουν και με τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούν σε μια οικονομία.
Ανεξαρτήτως πάντως των συγκυριακών παραγόντων που ενδέχεται να επηρεάζουν την αγορά, τα σπάνια γραμματόσημα, το κόστος των οποίων είναι ιδιαίτερα τσουχτερό, συνήθως δεν πλήττονται εύκολα και πολλοί τα θεωρούν σίγουρη επένδυση. Αυτό συμβαίνει γιατί απευθύνονται σε συλλέκτες με μεγάλο πορτοφόλι, η ευημερία των οποίων δεν κλονίζεται εύκολα. Σπάνια ελληνικά γραμματόσημα του προηγούμενου αιώνα, που έχουν μεγάλη ζήτηση και θεωρούνται κορυφαία παγκοσμίως, είναι αυτά του κλασικού φιλοτελισμού (απεικονίζουν τις κεφαλές του Ερμή) και του ολυμπισμού (έχουν αναπαραστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων). Η αξία των περισσότερων από αυτά, που ανήκουν στις δύο αυτές κατηγορίες του προηγούμενου αιώνα, είναι πολύ μεγάλη. Μπορεί να φθάσει και τα 15,5 εκατ. δραχμές! Το συγκεκριμένο γραμματόσημο που έχει σήμερα αυτή την αξία είναι το Σολφερίνο, το ακριβότερο ελληνικό γραμματόσημο. Εκδόθηκε το 1872 και έχει παράσταση με την κεφαλή του Ερμή.
«Το γραμματόσημο, ιδίως το καλό, γίνεται συνεχώς σπανιότερο και καλύτερο (οι τιμές του ανεβαίνουν), γιατί είναι λίγες οι διαθέσιμες εκδόσεις. Η μικρή ή ελάχιστη αποθεματοποίησή τους κατά τον προηγούμενο αιώνα αλλά και την προπολεμική περίοδο οδηγεί σε αναπροσαρμογή των τιμών τους. Αλλά και στις νεότερες εκδόσεις της μεταπολεμικής Ελλάδας, από το 1945 ως το 1961, όπως η σειρά της «Δόξας», που θεωρείται σημαντική, παρατηρείται μια σταθερή αύξηση της αξίας τους λόγω της εντεινόμενης σπανιότητας. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο με τις σειρές από το 1960 ως το 1984. Παρ’ όλο που είναι αξιόλογες, έχουν μεγάλα στοκ» επισήμανε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εμπόρων Γραμματοσήμων Ελλάδας κ. Γ. Σπάθης.
Τα τελευταία χρόνια, από το 1985 ως σήμερα, τα γραμματόσημα «σήκωσαν κεφάλι» λόγω της ανάλογης ζήτησης και της έλλειψης δημιουργίας στοκ. Για να έχετε μια καλύτερη άποψη όσον αφορά την αναπροσαρμογή των τιμών τους αναφέρουμε ότι η σειρά του Απόστολου Παύλου (1951) πέρυσι κόστιζε γύρω στις 20.000 δρχ. ενώ σήμερα 30.000 δρχ, της Δωδεκανήσου (1947) από 20.000 δρχ. ανέβηκε σε 50.000 δρχ. (2,5 φορές πάνω). Η σειρά της Δημοκρατίας (1933) το 1990 κόστιζε 135.000 δρχ. ενώ σήμερα κοστίζει 400.000 δρχ.
Ακόμη ένας παράγοντας που συντελεί στην καλύτερη οικονομική συναλλαγή είναι η ύπαρξη πολλών φιλοτελιστών. «Στην Ελλάδα οι τιμές τους θα μπορούσε να είναι υψηλότερες, αν υπήρχε μεγάλος αριθμός συλλεκτών. Παρ’ όλο που οι φίλοι αυτής της απασχόλησης δεν είναι πολλοί σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη, γίνεται μια σοβαρή προσπάθεια για τη διάδοσή της» προσθέτει ο κ. Σπάθης.
Η αξία τους δεν εξαρτάται βεβαίως μόνο από τη γενική οικονομική κατάσταση και τη σπανιότητα. Σημαντικό ρόλο παίζει και η φυσική κατάστασή τους. Ο καλύτερος συνδυασμός είναι να είναι σπάνια και σε άριστη κατάσταση. Τα σοβαρότερα ελαττώματα είναι το σχίσιμο ή κόψιμο και το τρύπημα, όπου σε αυτές τις περιπτώσεις τα γραμματόσημα αχρηστεύονται. Ελαφρότερα προβλήματα είναι το τσάκισμα (ελαφρό) και η εκλέπτυνση (μικρή) του χαρτιού, που διακρίνονται με την τοποθέτησή τους απέναντι στο φως. Επίσης, αρνητικά στοιχεία είναι η ύπαρξη στιγμάτων και κηλίδων. Η άψογη εμφάνιση ενός γραμματοσήμου προϋποθέτει την πλήρη «οδόντωσή» του αν υπάρχει έλλειψη δοντιού, η αξία του μειώνεται. Οσα δεν έχουν οδόντωση πρέπει να παρουσιάζουν εικόνα συμμετρική προς τα περιθώρια (καλόκεντρη).
Και το χρώμα του πρέπει όμως να διατηρείται όπως ήταν στην αρχική του μορφή, να είναι δηλαδή «φρέσκο». Τέλος, όσα γραμματόσημα έχουν σφραγίδες κερδίζουν σε αξία, αν αυτές είναι καθαρές. Συνήθως όμως τα ασφράγιστα έχουν μεγαλύτερη αξία από τα σφραγισμένα, εκτός και αν υπάρχουν ειδικές σφραγίδες. (Το γραμματόσημο του «Βουκουρεστίου» κοστίζει 100 δρχ. αλλά η σφραγίδα που έχει πάνω τιμάται 450.000 δρχ. Γι’ αυτό και υπάρχουν συλλέκτες που μαζεύουν σφραγίδες).
Οσοι θέλετε να αρχίσετε αυτήν την ενδιαφέρουσα και ίσως επικερδή απασχόληση καλό θα ήταν να αποκτήσετε μια πρώτη επαφή, αγοράζοντας πρώτα τις τρέχουσες κυκλοφορίες. Αυτές μπορείτε να τις προμηθευτείτε από τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, δηλώνοντας ότι θέλετε να γίνετε συνδρομητές. Και σιγά σιγά μπορείτε να επεκταθείτε προς τα πίσω, δηλαδή να καταφεύγετε στις παλιότερες εκδόσεις, τις οποίες μπορείτε να τις βρείτε είτε σε εμπόρους γραμματοσήμων είτε σε δημοπρασίες.
Οσον αφορά τις δημοπρασίες «κατά βάση συμφέρει τους αγοραστές να απευθύνονται σε αυτές, γιατί έχουν κέρδος. Στη δημοπρασία μπορεί να αγοράσει κανείς γραμματόσημα είτε σε σειρά είτε σε κομμάτια με έκπτωση 20% – 30%, εφόσον η τιμή τους ξεκινάει από το 60% της αξίας τους, ενώ τα μαγαζιά συνήθως κάνουν έκπτωση 10%. Δηλαδή αν ένα γραμματόσημο έχει αξία 10.000 δρχ., στη δημοπρασία θα ξεκινήσει γύρω στις 6.000 δρχ. και θα φθάσει (ο μέσος όρος) στις 7.200 δρχ. Συνήθως πιάνουν 20% πάνω από την τιμή εκκίνησης» τονίζει ο κ. Σιταρένιος. Οι πιο γνωστοί οίκοι που ασχολούνται με αυτή τη διαδικασία είναι του Βλαστού (διοργανώνει περίπου πέντε φορές τον χρόνο), του Καραμήτσου (κάθε μήνα), του 1861 Auctions και του Alpha Stamps.
Πάντως όσοι είστε αρχάριοι σε αυτό το χόμπι πρέπει να ξέρετε ότι θα πρέπει να ακολουθήσετε και κανόνες σε ό,τι αφορά τη συντήρησή τους, γιατί έτσι προστατεύετε την επένδυσή σας. Φροντίστε να τα διατηρείτε σε ένα ντοσιέ, μακριά από υγρασία, ζέστη και φως. Αλλά και για την αποφυγή αγοράς πλαστών γραμματοσήμων (όταν έχουν κάποια αξία, με ελάχιστο τις 5.000 δρχ.) να ζητάτε πιστοποιητικό γνησιότητας, το κόστος του οποίου είναι περίπου το 10% της αξίας του γραμματοσήμου.
