Τ ι γίνεται ένα παιδί που μεγαλώνει στο τσίρκο παριστάνοντας την ασώματη κεφαλή; Ποιες είναι οι προοπτικές ενός παιδιού που το περιφέρουν στην επαρχία τη δεκαετία του ΄50 για να κάνει νούμερα και ταχυδακτυλουργικά; Ολα τα ενδεχόμενα είναι ανοιχτά. Ο Βασίλης Λαδάς παίρνει το παιδί από το χέρι και το οδηγεί μέσα στον χρόνο. Το παιδί που όταν ήταν παιδί δεν είχε χέρι, δεν είχε σώμα, ήταν ένα σύμβολο, κάτι μαγικό. Το παιδί που παριστάνει την ασώματη κεφαλή εγκαταλείπει το παιχνίδι στην ηλικία των 12 ετών για να καταπιαστεί με τα παιχνίδια των μεγάλων, αλλά ουσιαστικά για να κερδίσει τα προς το ζην. Από τις αλάνες των προσφυγικών της Πάτρας θα βρεθεί κάτω από τα φώτα του θεάματος. Το τελευταίο μυθιστόρημα του Βασίλη Λαδά αντλεί την έμπνευσή του από το διφορούμενο περιβάλλον του τσίρκου: τόπος γέλιου και θαυμασμού για το κοινό, δοκιμασιών και πίκρας για τους εργαζομένους.

Το θέαμα που προσφέρει ο δωδεκάχρονος τη δεκαετία του ΄50 παίρνει και μια τραγική διάσταση, καθώς λίγος είναι ο χρόνος που χωρίζει την παράσταση από τους πραγματικούς αποκεφαλισμούς. Πιο εξοικειωμένο το κοινό στην ιδέα μιας κεφαλής μονάχης; Πάντως σίγουρα πιο αθώο σε σχέση με τους κατοπινούς θεατές που όλα τα έχουν δει και πάντα έχουν μια ερμηνεία στα θαύματα. Η δεκαετία του ΄50 δεν είναι ο πραγματικός χρόνος του βιβλίου. Σε αυτή την περίοδο ανατρέχει ο αφηγητής όταν το 1999 διαβάζει σε εφημερίδα του 1954 επιστολές αγανακτισμένων αναγνωστών για το τσίρκο και το θέαμα που προσφέρει το ανήλικο αγόρι.

Οποιοσδήποτε έχει αναρωτηθεί κάποια στιγμή ποιο θα είναι το μέλλον του παιδιού των φαναριών, του μικρού ζητιάνου με τα χαρτομάντιλα, θα ταυτιστεί με την αφήγηση. Οι αισιόδοξοι πάντα πιστεύουν ότι το ζητιανάκι θα γίνει γρήγορα ένας πετυχημένος έμπορος και ότι οι κακουχίες θα το έχουν κάνει πιο δυνατό. Ο αφηγητής της «Ασώματης κεφαλής» φτιάχνει διάφορα σενάρια. Κάποια στιγμή καταφέρνει να φθάσει κοντά στην αλήθεια και

προσπαθεί να συνθέσει τις ψηφίδες. Μαθαίνει ότι ο πρωταγωνιστής του τσίρκου ήταν παιδί ΕΛΑΣίτη που σκοτώθηκε το 1943 και ζει στη φτωχική γειτονιά της Πάτρας. Οταν μεγαλώσει, δεν θα είναι ο ιδανικός γαμπρός για μια πλούσια κόρη από την Κάτω Πόλη, και έτσι ακούγεται ως απολύτως φυσική εξέλιξη να τον απομακρύνει η μητέρα της, με τη βοήθεια της Ασφάλειας.

Η εξέλιξη του αγοριού αποτελεί ένα πρόσχημα για να αναρωτηθεί ο συγγραφέας πού βαδίζει η σύγχρονη Ελλάδα. Με αφετηρίες τόσο διαφορετικές όπου η καταγωγή, οι κληρονομημένες πεποιθήσεις, η πολιτική αντιπαλότητα έχουν παραμεριστεί για να αναδειχθούν άλλου είδους αντιπαλότητες. Πάντα υπάρχουν αδικημένοι που δίνουν τον αγώνα τους- μάταια ή όχι, αποδεικνύεται στην πορεία. Είναι ένα ενδιαφέρον βιβλίο όπου βλέπουμε τη σύγχρονη ιστορία να κόβεται σε φέτες και να παρουσιάζεται ανεξάρτητα τρόπον τινά από το πριν και το μετά, ώσπου να ολοκληρωθεί η αφήγηση και να γίνει κατανοητό ότι όλα συνδέονται μεταξύ τους με το αόρατο νήμα του χρόνου.