«Δάσκαλός μου ο πατέρας μου»


Ανδρικό ρόλο ερμηνεύει στο έργο «Κάσπαρ» η νεαρή ηθοποιός



Πόσο στ’ αλήθεια είναι ικανή να αλλοτριώσει τον σημερινό άνθρωπο η διαδικασία ενσωμάτωσής του στο παγκόσμιο σύστημα αξιών; Με ποια μέσα η καθεστηκυία τάξη επιχειρεί την «πλύση εγκεφάλου» των νεοεισερχομένων στον κοινωνικό στίβο; Με αυτά τα ερωτήματα καταπιάνεται το έργο του Πέτερ Χάντκε «Κάσπαρ», που ανεβαίνει με τη σκηνική«επιστράτευση» όλων των εντός και εκτός σκηνής χώρων του θεάτρου και με τη συνδρομή της σύγχρονης τεχνολογίας από videowall, TV screens, κάμερες και ηχεία στο θέατρο «Μπρόντγουαιη». Με την παράσταση αυτή η «Νέα Ελληνική Σκηνή» του Θύμιου Καρακατσάνη εγκαινιάζει φέτος τη Β’ Σκηνή του θεάτρου.


Η νεαρή πρωταγωνίστρια ­ αληθινή πρόκληση γι’ αυτήν η ερμηνεία του ανδρικού ρόλου ­ Αλεξάνδρα Καρακατσάνη, κόρη του γνωστού ηθοποιού, εξηγεί τους σκοπούς του εγχειρήματος: «Τελειώνοντας τη σχολή του Θεάτρου Τέχνης έκανα κάποιες δουλειές αλλού, ώσπου επέστρεψα στο σχήμα και συμμετείχα σε τρεις από τις πιο πρόσφατες παραγωγές του. Ωστόσο, μεσολάβησαν κάποια πράγματα που με έκαναν να αποφασίσω να το εγκαταλείψω. Σκεφτόμουν μάλιστα σοβαρά ακόμη και το αν θα πρέπει να συνεχίσω να προσπαθώ να γίνω ηθοποιός, ιδιότητα που δεν θεωρώ ότι έχω ήδη κατακτήσει. Τότε ήταν που ο πατέρας μου μου πρότεινε να δημιουργήσουμε τη Β’ Σκηνή με τη φιλοδοξία να αναδειχθούν μέσα από αυτή νέοι ηθοποιοί, σκηνοθέτες, σκηνογράφοι… Εκείνος ήταν και ο άνθρωπος που επέλεξε και το συγκεκριμένο έργο, το εκλαΐκευσε και αποφάσισε να το σκηνοθετήσει. Πρέπει να πω πως αρχικά είχα τους ενδοιασμούς μου και γι’ αυτό καθαυτό το εγχείρημα της Β’ Σκηνής και για το ίδιο το έργο. Το είχα διαβάσει παλαιότερα και το θεωρούσα πολύ δύσκολο να αποδοθεί σκηνικά, καθώς είναι ένα έργο που σε θέτει ενώπιον ενωπίω, σε αναγκάζει να βουτήξεις μέσα σου για να το προσεγγίσεις, και αυτό, ιδιαίτερα στις μέρες μας, είναι εξαιρετικά επώδυνο. Ωστόσο, ο Καρακατσάνης επέμεινε και με έπεισε. Μαζευτήκαμε λοιπόν πέντε νέα παιδιά με κοινούς προσανατολισμούς, ο Μάνος Αγγελίδης, ο Γιώργος Καραθάνος, η Μαρία Κάτσενου, η Χριστίνα Παπακώστα κι εγώ, και αποφασίσαμε ο «Κάσπαρ» να είναι η πρώτη μας συλλογική δουλειά με τη φιλοδοξία να έχουμε μέλλον και διάρκεια ως ομάδα».


Καθώς οι συνέπειες της διάλυσης των παλαιότερων ομάδων στάθηκαν ιδιαίτερα επώδυνες και μακροχρόνιες για το ελληνικό θέατρο, σε ένα επάγγελμα όπου το «εγώ» είναι ιδιαίτερα ευάλωτο, πόσο βιώσιμες και ρεαλιστικές μπορεί να είναι ανάλογες προσπάθειες συλλογικής έκφρασης; «Θα έλεγα πως ήδη τα τελευταία χρόνια έχουμε περάσει σε μια νέα φάση, αυτή της παρακμής του μοντέλου του σταρ, της μονοκρατορίας του προσώπου» απαντά η Αλεξάνδρα Καρακατσάνη. «Είναι κοινό μυστικό πια πως οι προσωπικές εμπειρίες στην τέχνη δεν επαρκούν. Γι’ αυτό και υπάρχει μια ολοένα αυξανόμενη τάση ­ στο θέατρο, στον χορό, ακόμη και στα εικαστικά ­ για άρθρωση ενός ομαδικού λόγου. Οσο για τη βιωσιμότητα ανάλογων εγχειρημάτων, σε ό,τι αφορά τη γενιά μας μπορώ να πω πως είμαι αισιόδοξη. Είμαστε μια γενιά που προτού προσπαθήσουμε να υπάρξουμε συλλογικά τα έχουμε βρει πρώτα ο καθένας με τον εαυτό του, και αυτό παρέχει μια ασφάλεια και μια ποιοτική διαφορά σε σχέση με παλαιότερες απόπειρες».


Ωστόσο, μια παράσταση όπου ο πατέρας σκηνοθετεί, η κόρη πρωταγωνιστεί, ενώ η άλλη κόρη ­ η Κατερίνα Καρακατσάνη ­ υπογράφει τα σκηνικά, τα κοστούμια, τις μάσκες και τις


ειδικές κατασκευές, πόσο μπορεί να αποστασιοποιηθεί από την κατηγορία της οικογενειοκρατίας; «Σαφώς η συγκεκριμένη παράσταση είναι πολύ οικογενειακή υπόθεση, και αυτό καμιά φορά γίνεται θηλιά και σε πνίγει» εξομολογείται η Αλεξάνδρα Καρακατσάνη. «Συχνά υπεισέρχονται οι γνωστοί ανταγωνισμοί, οι κόντρες, η προσπάθεια του παιδιού να ξεπεράσει τον πατέρα, η αγωνία να υπερέχει ο πατέρας στη σύγκριση, να ανταποκριθεί σε μια ορισμένη εικόνα… Από την άλλη όμως, είναι και καλό. Μιλάς μαζί τους την ίδια γλώσσα, έχετε τους ίδιους κώδικες, επικοινωνείτε ενστικτωδώς, σε καταλαβαίνουν…».


Πέρα από όλα τα άλλα όμως, πώς διαμορφώνεται, στο συγκεκριμένο εγχείρημα η ισορροπία ανάμεσα στον πατέρα και στον σκηνοθέτη και πώς εισπράττεται από τη νεαρή ηθοποιό; «Θα έλεγα πως είναι πιο πολύ πατέρας για τα υπόλοιπα παιδιά της ομάδας παρά για μένα» λέει με χιούμορ η Αλεξάνδρα Καρακατσάνη. «Από την άλλη, ο Καρακατσάνης, ως σκηνοθέτης, νιώθω πως είναι αυτό ακριβώς που χρειαζόμουν στη συγκεκριμένη στιγμή της πορείας μου. Σταθερός και καθοδηγητικός. Εχω δουλέψει με πιο χαλαρούς, ας πούμε, σκηνοθέτες, και αυτό, τη στιγμή που έγινε, ήταν πολύ καλό για μένα, γιατί με έκανε να νιώσω ελεύθερη, να δοκιμάσω μόνη μου πράγματα. Τώρα νιώθω να έχω ανάγκη τον δάσκαλο. Κι αυτό είναι ο Καρακατσάνης για μένα. Δάσκαλος. Χωρίς βέβαια να ισχυρίζομαι ότι δεν αισθάνομαι και τη στοργή του».


Αλήθεια όμως, καθώς βρίσκεται στην αρχή μιας πορείας, πώς διαμορφώνονται οι φιλοδοξίες της νεαρής ηθοποιού; Εχουν άραγε σχέση με συγκεκριμένους ρόλους, με συνεργασίες και πώς η ίδια θεωρεί την καταξίωση; «Κατ’ αρχάς, ίσως ακουστεί μεγαλόστομο, όμως πραγματικά οι φιλοδοξίες μου δεν έχουν σχέση με αυτό που εννοούμε σήμερα όταν λέμε καριέρα. Στο επάγγελμά μας κυριαρχεί πολύ το δήθεν, ο ναρκισσισμός, η ματαιοδοξία. Εγώ θέλω να ανακαλύψω το θέατρο πέρα από τη φωτεινή μαρκίζα, να αγγίξω την ουσία του, να βιώσω το νόημά του. Εχω αποφασίσει πως οι συμβιβασμοί μου θα είναι μέχρι ενός ορίου. Αν νιώσω πως το υπερβαίνω, θα σταματήσω. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι καθημερινά να ψηφίζω με τις πράξεις μου. Ποτέ μου δεν ονειρεύτηκα να βγάλω λεφτά, να γίνω φίρμα. Αλλες είναι οι αγωνίες μου. Να γίνω πιο άνθρωπος, να αποκτήσω φίλους, να γευτώ τον έρωτα, την οικογένεια. Πράγματα απλά, που ωστόσο στις μέρες μας η αλήθεια τους είναι τόσο δύσκολη…».


Το έργο «Κάσπαρ» κάνει πρεμιέρα την τρίτη, στις 9.15 μ.μ., στη Β’ Σκηνή του θεάτρου «Μπρόντγουαιη» (Αγ. Μελετίου 61). Παραστάσεις θα δίνονται κάθε Δευτέρα και Τρίτη, στις 6.30 και 9.30 μ.μ.