Πριν από λίγες μέρες το Υπουργείο Οικονομικών και συγκεκριμένα η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων σε συνεργασία με την Γενική Γραμματεία Εσόδων έθεσε σε λειτουργία την διαδικτυακή υπηρεσία «Βασικά στοιχεία για νομικά πρόσωπα, νομικές οντότητες και φυσικά πρόσωπα, με εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα».
Μια αρκετά τεχνική είδηση, που θα μπορούσε εύκολα κάποιος να προσπεράσει. Παρόλα αυτά, μια εξαιρετικά σημαντική είδηση που επηρεάζει θετικά την ζωή όλων μας. Μια είδηση που αφορά αυτό που ονομάζουμε εμείς οι πιο ειδικοί της πληροφορικής «Ανοικτά Δεδομένα».
Από την καταχώρηση στοιχείων οποιαδήποτε επιχείρησης για την έκδοση παραστατικών, στοιχεία επιχειρήσεων καταχωρούνται καθημερινά σε χιλιάδες διαφορετικά πληροφοριακά συστήματα, με ευθύνη κάθε φορά για την ακεραιότητα τους τόσο αυτού που τα δηλώνει όσο και του καταχωρητή.
Αυτό που προσφέρει η υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών είναι η δυνατότητα ένα υπολογιστικό σύστημα να μας δίνει ακριβή στοιχεία για κάθε επιχείρηση, νομική οντότητα ή φυσικό πρόσωπο με επιχειρηματική δραστηριότητα. Έτσι κάθε άλλο υπολογιστικό σύστημα που συντηρεί τα σχετικά στοιχεία μπορεί να τα εισάγει αυτόματα από την πιο έγκυρη πηγή, κερδίζοντας τόσο σε χρόνο κατά την εισαγωγή όσο και σε μεγαλύτερη αξιοπιστία.
Το πιο σημαντικό όφελος είναι η μείωση του συνολικού κόστους ανά οικονομική συναλλαγή, είτε αυτή αφορά το κόστος καταχώρησης είτε αφορά τα λάθη κατά την εισαγωγή είτε ακόμα και την απάτη, η εξοικονόμηση που επιτυγχάνεται είναι τεράστια. Αν μάλιστα αναλογιστούμε ότι το όποιο κόστος μετακυλίεται τελικά στον τελικό καταναλωτή μπορούμε να δούμε την δυνατότητα μείωσης της τιμής του όποιου τελικού προϊόντος ή έστω την δυνατότητα αύξησης της ανταγωνιστικότητάς του.
Και οι δυνατότητες δεν σταματούν εδώ. Η διαφάνεια στις οικονομικές συναλλαγές και η χρησιμοποίηση αξιόπιστων δεδομένων από κεντρικά μητρώα μπορεί να δώσει νέες δυνατότητες στον φορολογικό έλεγχο και να μειώσει το κόστος του, αυξάνοντας παράλληλα την αξιοπιστία του. Η αποστολή ενός μικρού όγκου δεδομένων συναλλαγών στο Υπουργείο Οικονομικών κατά την εκτέλεση της συναλλαγής θα καθιστούσε ανούσιο τον έλεγχο, αφού η ίδια επιχείρηση θα ενημέρωνε σε πραγματικό χρόνο την φορολογική διοίκηση για την δραστηριότητά της. Και βέβαια αυτό θα έδινε την δυνατότητα στην φορολογική διοίκηση να θεωρεί μια τέτοια επιχείριση εξ’ορισμού νομοταγή με πιθανά οφέλη χαμηλότερης κλίμακας φορολόγησης.
Αντίστοιχες προσπάθειες ανοίγματος δεδομένων γίνονται όλο και πιο πολλές το τελευταίο διάστημα.
Ο Δήμος της Αθήνας διαθέτει σε πραγματικό χρόνο το σύνολο των δεδομένων εκτέλεσης του προϋπολογισμού του με αποτέλεσμα να γνωρίζει ο κάθε ενδιαφερόμενος πού δαπανώνται τα χρήματα που διαχειρίζεται ο Δήμος. Σε συνδυασμό με στοιχεία από την Διαύγεια αλλά και το Μητρώο Δημοσίων Συμβάσεων ο κάθε πολίτης έχει την δυνατότητα να δεί με λεπτομέρεια τα οικονομικά στοιχεία που αφορούν την εκτέλεση του προϋπολογισμού αλλά και τις ακριβής διοικητικές πράξεις.
Η ύπαρξη αυτών των δεδομένων δίνει την δυνατότητα μείωσης ενός πλήθους διαδικασιών, κυρίως αυτών που αφορούν προληπτικό έλεγχο, αλλά και όποια άλλη διαδικασία απαιτεί καταχώρηση και αποστολή στοιχείων σε κάποιο φορέα είτε αυτό είναι το Υπουργείο Εσωτερικών, οι Υπηρεσίες Δημοσιονομικού Ελέγχου, η Εθνική Στατιστική Αρχή, είτε οποιοσδήποτε άλλος. Οι τεχνικές αυτές δυνατότητες βέβαια επιβάλλεται να συνοδευθούν από θεσμικές αλλαγές που θα καταργούν αντίστοιχες γραφειοκρατικές διαδικασίες, κάτι αυτονόητο αλλά όχι απαραίτητα προφανές στο δαιδαλώδη τρόπο που αντιμετωπίζεται η νομοθετική διαδικασία στην χώρα.
Η πληροφορική υπήρξε όλα αυτά τα χρόνια το ιερό δισκοπότηρο της Ελληνικής δημόσιας διοίκησης. Ευαγγελιζόταν ότι θα δώσει λύση σε κάθε πρόβλημα της γραφειοκρατίας. Παρόλο το ότι τις προηγούμενες δεκαετίες δαπανήθηκαν τεράστια ποσά για πληροφοριακά συστήματα, το τελικό αποτέλεσμα σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στις προσδοκίες. Ένας από τους βασικούς λόγους της αποτυχίας ήταν ότι τα συστήματα σχεδιάστηκαν και υλοποιήθηκαν από τις εταιρείες χωρίς την συμμετοχή ικανών στελεχών του δημοσίου, έτσι δεν έγινε δυνατή η παραγωγή αξιόπιστων δεδομένων, πολλώ δε μάλλον η δυνατότητα τα δεδομένα αυτά να διαλειτουργούν με αντίστοιχα σε άλλα υπολογιστικά συστήματα.
Σήμερα ξέρουμε ότι ο ρόλος της Διοίκησης είναι να αποκτήσει τη δυνατότητα παραγωγής, διαχείρισης και διάθεσης δεδομένων, είτε ανοικτών ως δημόσια πληροφορία, είτε προσωπικών προς διαπιστευμένους χρήστες της δημόσιας διοίκησης εντεταλμένους για την χρήση τους, σε κάθε περίπτωση αξιόπιστων και μοναδικών. Είναι ώρα να μετασχηματισθούμε από ένα κράτος εγγράφων σε ένα κράτος δεδομένων, να πάψουμε να μηχανογραφούμε την έντυπη γραφειοκρατεία και να περάσουμε επιτέλους στην εποχή της ψηφιακής πληροφορίας. Οι δράσεις του Υπουργείου Οικονομικών και του Δήμου Αθηναίων μας δείχνουν τον δρόμο, μας αποδεικνύουν τα οφέλη, ας ακολουθήσουμε το παράδειγμα.
* Ο Παναγιώτης Κρανιδιώτης είναι υποψήφιος Δημοτικός Σύμβουλος στον Δήμο Αθήνας με τον συνδυασμό του Γ.Καμίνη «Δικαίωμα στην Πόλη».
