Να τον θέλουν όλοι για πλανητάρχη και αυτός να απαντά «πρώτα η Αμερική» είναι ένας καημός, πώς να το κάνουμε.
Τέλος πάντων, ο πρώτος εν ενεργεία πρόεδρος της μοναδικής υπερδύναμης που έλαβε μέρος στο Φόρουμ του Νταβός τα τελευταία 18 χρόνια προέταξε τη… δυαδικότητά του υποστηρίζοντας ότι μπορεί να είναι ταυτόχρονα και πλανητάρχης και προασπιστής των συμφερόντων των αμερικανών φορολογουμένων. Σαν να είχε οραματιστεί τα ευτράπελα που θα ακολουθούσαν, η ηγέτιδα που πήρε από τον Μπαράκ Ομπάμα τη σκυτάλη της πολιτικής, οικονομικής και πολιτισμικής εξωστρέφειας και της διεθνούς συνεργασίας προειδοποίησε από τα πάνελ του Νταβός για τις ζημιές που μπορεί να κάνει στα κράτη και στις κοινωνίες το «δηλητήριο του λαϊκισμού».
«Ο λαϊκισμός και ο προστατευτισμός απομονώνουν τα έθνη και τα καθιστούν εσωστρεφή και καχύποπτα απέναντι σε κάθε προοδευτική ιδέα» είπε χαρακτηριστικά η Ανγκελα Μέρκελ. Η γερμανίδα καγκελάριος αναρωτήθηκε αν ο κόσμος έχει διδαχθεί από τις οικονομικές διαμάχες και τους πολέμους του 20ού αιώνα, και τόνισε τη σημασία «να τους πάρουμε μαζί μας όλους, τον καθένα που αισθάνεται ότι η παγκοσμιοποίηση τον αφήνει πίσω».
Ανάλογο ήταν και το μήνυμα του Εμανουέλ Μακρόν στο Νταβός: να επενδύσουμε στον άνθρωπο, να μοιραστούμε τον παραγόμενο πλούτο, να προστατεύσουμε τους αδυνάμους. Ο γάλλος πρόεδρος, όπως άλλωστε και ο καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό, απηύθυνε έκκληση προς τις οικονομικές και επιχειρηματικές ελίτ να εστιάσουν την προσοχή τους στο κοινό καλό, στην κοινωνική συνοχή, στην υγεία, στην εκπαίδευση, στο περιβάλλον και κυρίως να συστρατευθούν στη μάχη κατά των ανισοτήτων.
«Οικοδομώντας το κοινό μέλλον ενός κατακερματισμένου κόσμου» ήταν άλλωστε το θέμα του εφετινού Νταβός. Και η έκθεση της Oxfam, που δημοσιεύθηκε τις παραμονές του Φόρουμ για να πληροφορήσει τον (όχι και τόσο εμβρόντητο) κόσμο ότι το 1% των πλουσιότερων κατοίκων του πλανήτη μοιράστηκε πέρυσι το 82% του παραχθέντος πλούτου, είχε καταστήσει de facto το ζήτημα των ανισοτήτων κομβικό στο Νταβός.
«Κατακερματισμένος κόσμος»
Τους αποκλεισμούς και τα πισωγυρίσματα που φέρνει στον πλανήτη η νέα πολιτική ηγεσία των ΗΠΑ στηλίτευσαν προσωπικότητες από τον επιχειρηματικό κόσμο. Ο διευθύνων σύμβουλος της JD.com, μιας μεγάλης εταιρείας ηλεκτρονικού εμπορίου που εδρεύει στο Πεκίνο, Ρίτσαρντ Λιου, δεν έκρυψε ότι ο προστατευτισμός των ΗΠΑ το τελευταίο έτος έχει γίνει πολύ αισθητός στις κινεζικές επιχειρήσεις, που «συναντούν σοβαρές δυσκολίες για να μπουν στην αμερικανική αγορά». Ο Λιου πρόσθεσε ότι η τακτική αυτή θα βλάψει επίσης και την αμερικανική οικονομία.
Αλλά και ο Μπιλ Γκέιτς επισήμανε μια άλλη αρνητική διάσταση του συνθήματος «πρώτα η Αμερική». Ο ιδρυτής της Microsoft και δεύτερος σε πλούτο άνθρωπος του πλανήτη, ο οποίος τα τελευταία χρόνια ασχολείται με το φιλανθρωπικό έργο που φέρνει εις πέρας το ίδρυμα Bill & Melinda Gates, είπε ότι η πολιτική του προέδρου Τραμπ που συνοψίζεται από το σύνθημα αυτό θα βλάψει μακροπρόθεσμα την επιρροή των ΗΠΑ στην Αφρική.
«Η Ευρώπη δεν επιθυμεί έναν εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ» τόνισε από την πλευρά του ο Μάριο Σεντένο, ο πορτογάλος υπουργός Οικονομικών που εσχάτως διορίστηκε επικεφαλής του Eurogroup. Νωρίτερα ο αμερικανός υπουργός Εμπορίου Γουίλμπουρ Ρος ερωτηθείς για την απόφαση του προέδρου Τραμπ να επιβάλει προστατευτικούς δασμούς στις εισαγωγές φωτοβολταϊκών πάνελ και στα πλυντήρια ρούχων είπε ότι «εκείνο που προκαλεί την ανάληψη δράσεων στον εμπορικό τομέα είναι η ανάρμοστη συμπεριφορά ορισμένων εμπορικών εταίρων μας»…
Κατακερματισμένες όμως προβάλλουν μετά την παγκόσμια χρηματοοικονομική κρίση και οι κοινωνίες στο εσωτερικό τους. Η έκθεση του ΔΝΤ που ανέδειξε τις τεράστιες μισθολογικές ανισότητες και τα προσκόμματα που αντιμετωπίζουν οι νέοι για να εισέλθουν στην αγορά εργασίας ήταν το πρόβλημα που έθεσε επί τάπητος η Κριστίν Λαγκάρντ στο πάνελ το οποίο διηύθυνε. «Η Ευρώπη, αν δεν αντιδράσει, κινδυνεύει να χάσει μια ολόκληρη γενιά» προειδοποίησε η επικεφαλής του Ταμείου.
Αγοραίες υπερβολές, νομισματικές παρεμβάσεις και bitcoin
Το καμπανάκι του κινδύνου για μια ανώμαλη προσγείωση των αγορών κεφαλαίων χτύπησε στο Νταβός ο διευθύνων σύμβουλος της Morgan Stanley Τζέιμς Γκόρμαν. «Οι αγορές καταρρίπτουν το ένα ρεκόρ μετά το άλλο. Οι τεχνολογικές μετοχές έχουν εκτιναχθεί στα ουράνια. Οι αγορές είναι ακριβές. Αυτά, όπως ξέρουμε, είναι πράγματα που δεν εξελίσσονται σε ευθεία γραμμή», είπε χαρακτηριστικά ο αμερικανός τραπεζίτης.
Ακριβό, όμως, δεν είναι το δολάριο. Η ισοτιμία του αμερικανικού νομίσματος έχει υποχωρήσει το τελευταίο διάστημα έναντι του ευρώ και άλλων νομισμάτων, γεγονός που χαιρέτισε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Στίβεν Μνουτσίν ως θετικό για το εξαγωγικό εμπόριο των ΗΠΑ. «Ένα ασθενέστερο δολάριο είναι καλό για μας, αφού συνδέεται με το εμπόριο και τις ευκαιρίες», τόνισε την περασμένη Τετάρτη ο Μνουτσίν.
Στο ίδιο μήκος κύματος αλλά… εξ αντιδιαστολής ο πρόεδρος της Ευρωτράπεζας Μάριο Ντράγκι άσκησε κριτική στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ καταγγέλλοντας ανάρμοστες κυβερνητικές παρεμβάσεις. Αντίθετα, ο Μάριο Σεντένο υποστήριξε ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν έχουν λόγο να ανησυχούν για το ισχυρό ευρώ –ίσως να είχε την κυβέρνηση του Βερολίνου στο μυαλό του…
Αίσθηση προκάλεσε η προειδοποίηση του προέδρου της UBS Άξελ Βέμπερ προς τους επενδυτές στο bitcoin και τα άλλα ψηφιακά νομίσματα να προσέξουν διότι «η ρύθμιση της συγκεκριμένης αγοράς που προχωρεί ταχύτατα, θα επιφέρει κάθετη πτώση των αξιών». Αίσθηση προκάλεσε επίσης η κατά μέτωπον επίθεση που εξαπέλυσε ο Τζορτζ Σόρος κατά των Google και Facebook. «Οι εταιρείες αυτές συνιστούν απειλή για τη Δημοκρατία. Οι μέρες τους είναι μετρημένες καθώς οι φορολογικές και άλλες υπηρεσίες θα τις αφανίσουν», προέβλεψε ο εμβληματικός επενδυτής.
Σε ό,τι αφορά τις περίφημες «ρυθμίσεις» των εποπτικών αρχών άπαντες εξέπληξε η… χαρά που εξέφρασε ο Σουντάρ Πιτσάι, επικεφαλής της Alphabet Inc., για το γεγονός ότι η μητρική εταιρεία Google θα πληρώνει περισσότερους φόρους στην Ευρώπη μια και έχει στοχοποιηθεί για πρακτικές «φορολογικής βελτιστοποίησης» (μεταφοράς κερδών από μια χώρα σε άλλη με χαμηλότερους φορολογικούς συντελεστές δηλαδή. «Ανεξάρτητα από το τι πιστεύει ο κόσμος, εμείς είμαστε ευτυχείς που θα πληρώσουμε περισσότερους φόρους. Το πρόβλημα είναι όμως πού θα πληρώσει η Google», είπε ο Πιτσάι. Ε, με λίγο ψάξιμο θα βρεθούν και οι Εφορίες…
