Ενα Tαμείο για όλους, με ενιαία σύνταξη

Σχέδιο για άμεση ένταξη όλων των Tαμείων –κύριων και επικουρικών –στο ΙΚΑ και τη δημιουργία ενός ταμείου κύριας ασφάλισης, ενός επικουρικού και ενιαίες παροχές για όλους τους Ελληνες έχει υποβληθεί στη λεγόμενη «επιτροπή σοφών» που λειτουργεί στο υπουργείο Εργασίας με σκοπό την επεξεργασία και υποβολή προτάσεων για τη μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού από τη νέα κυβέρνηση.

Το σχέδιο, που έρχεται μετά τις ανάλογες προτάσεις του ΚΕΠΕ για ενοποιήσεις των Ταμείων, προβλέπει την ένταξη στο νέο σύστημα όλων των ασφαλισμένων μετά το 1992 και ισχύ μεταβατικών διατάξεων για τους παλαιότερους για τους οποίους θα απαιτηθεί συμπληρωματική χρηματοδότηση προκειμένου να μη μειωθούν κι άλλο οι μελλοντικές τους συντάξεις Οι ασφαλιστικές εισφορές (15%) θα εισπράττονται από την Εφορία.

Οι προτάσεις του κ. Μιλτιάδη Νεκτάριου ταράσσουν τα λιμνάζοντα νερά της ελληνικής κοινωνικοασφαλιστικής πραγματικότητας. Ο κ. Νεκτάριος είναι καθηγητής Ασφαλιστικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, πρώην διοικητής του ΙΚΑ και συμμετέχει ως μέλος στην επιτροπή σοφών η οποία εν μέσω προεκλογικής περιόδου προετοιμάζει το τελικό της πόρισμα που θα υποβληθεί στη νέα κυβέρνηση.

Το σχέδιο για τη «νέα αρχιτεκτονική του Ασφαλιστικού» κινείται στις γενικές ευρωπαϊκές κατευθύνσεις και οδηγεί σε μεγάλη ανατροπή των μέχρι σήμερα δεδομένων. Η πρόταση περιλαμβάνει δύο άξονες ενεργειών:

Α. Τις άμεσες ενέργειες που οδηγούν στη συγχώνευση όλων των υφιστάμενων ταμείων κύριων και επικουρικών συντάξεων στο ΙΚΑ και την «ομογενοποίηση» των ρυθμίσεων υπολογισμού των παροχών για τους ασφαλισμένους όλων των συγχωνευόμενων ταμείων.

Επιπρόσθετα, απαιτείται η εκπόνηση ειδικού προγράμματος εξεύρεσης συμπληρωματικών πόρων για τη στοιχειώδη υποστήριξη των απερχόμενων γενεών για την περίοδο 2016-2050.

Για τη χρηματοδότηση σημειώνεται ότι πρέπει να αναζητηθούν «συμπληρωματικοί πόροι δεδομένου ότι η οικονομική κρίση έχει στερήσει τη δυνατότητα στο διανεμητικό σύστημα συντάξεων της χώρας να προσφέρει έστω και στοιχειώδεις παροχές στις απερχόμενες γενιές».

Οι συμπληρωματικοί πόροι είναι αναγκαίοι για την περίοδο ως το 2050, ώστε να διασφαλισθούν οι γενιές που είναι σήμερα άνω των 60 ετών. Το κράτος θα πρέπει να εγγυηθεί τουλάχιστον το επίπεδο των τρεχουσών –μειωμένων –παροχών τους ενώ τα απαιτούμενα ποσά θα προσδιοριστούν άμεσα με βάση σχετική αναλογιστική μελέτη.

Β. Τη δημιουργία ενός «νέου συνταξιοδοτικού συστήματος», στο οποίο θα υπαχθούν υποχρεωτικά όσοι ασφαλίστηκαν μετά το 1992, ενώ οι υπόλοιποι θα καλύπτονται με μεταβατικές ρυθμίσεις.

Σύμφωνα με το σχέδιο το νέο σύστημα συντάξεων μπορεί να «οικοδομηθεί» με τα εξής χαρακτηριστικά:

1. Ενιαίο ανώτατο ποσοστό αναπλήρωσης 75% το οποίο θα καλύπτει την εφαρμογή όλων των υποχρεωτικών και προαιρετικών συστημάτων σύνταξης. Το κράτος θα εξασφαλίζει ένα ποσοστό αναπλήρωσης που θα ανέρχεται στο 50% περίπου, ενώ οι πολίτες θα συμπληρώνουν το επίπεδο προστασίας μέσω των προαιρετικών προγραμμάτων των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης. Οι πολίτες υπάγονται σε ένα μοναδικό ταμείο κύριας σύνταξης, σε ένα επικουρικό και προαιρετικά σε ταμεία επαγγελματικής ασφάλισης.

2. Οι κύριες συντάξεις χρηματοδοτούνται από τους εργαζομένους και τους εργοδότες (διανεμητικό σύστημα με καθορισμένες εισφορές μέθοδος Pay-As-You-Go), οι επικουρικές χρηματοδοτούνται –επίσης –από τους εργαζομένους και τους εργοδότες (πλήρης κεφαλαιοποίηση Full Funding). Οι προνοιακές παροχές παρέχονται μέσω του ΕΚΑΣ και χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από τον κρατικό προϋπολογισμό.

3. Το νέο σύστημα κύριων συντάξεων αφορά τους ασφαλισμένους μετά το 1992, ενώ για τους υπόλοιπους θα υπάρχουν μεταβατικές ρυθμίσεις. Το νέο σύστημα επικουρικών συντάξεων θα εκκινήσει εκ του μηδενός, θα αφορά όλους τους ασφαλισμένους και η έναρξη της κεφαλαιοποίησης θα ξεκινήσει με τη θέσπιση και τη λειτουργία του επικουρικού ταμείου. Τα ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης θα είναι προαιρετικά και μπορούν να λειτουργούν ανά επιχείρηση και κλάδο της οικονομίας ή ως ανοιχτά ταμεία.

4. Στο νέο σύστημα των κύριων συντάξεων θα υπαχθούν υποχρεωτικά όσοι έχουν ασφαλιστεί για πρώτη φορά σύμφωνα με τον νόμο 2084/1992, με τον οποίο έχουν εναρμονιστεί οι εισφορές και οι προϋποθέσεις ασφάλισης των περισσότερων ταμείων. Τα άτομα με ηλικία άνω των 60 ετών θα παραμείνουν στο παλαιό σύστημα, ενώ για τις ενδιάμεσες ηλικίες θα εφαρμοστούν μεταβατικές ρυθμίσεις.

5. Οι ασφαλιστικές εισφορές κύριας και επικουρικής ασφάλισης πιστώνονται κάθε χρόνο στους ατομικούς λογαριασμούς και κεφαλαιοποιούνται με τη μέση αύξηση του ΑΕΠ. Κάθε χρόνο όλοι οι ασφαλισμένοι λαμβάνουν επίσημη ενημέρωση για το ποσό του συσσωρευμένου ασφαλιστικού κεφαλαίου.

6. Τα επαγγελματικά ταμεία οργανώνονται προαιρετικά και χρηματοδοτούνται από τους ενδιαφερόμενους εργαζόμενους και εργοδότες (περιλαμβανομένου και του Δημοσίου ως εργοδότη). Στόχος η παροχή επιπλέον συνταξιοδοτικών παροχών. Δεν υπάγονται στην κοινωνική ασφάλιση, οι παροχές τους δεν έχουν κρατική εγγύηση. Τα Ταμεία Εφάπαξ μετατρέπονται υποχρεωτικά σε επαγγελματικά ταμεία.