«Το Βήμα» έγινε 100 ετών. Και τι δεν είδαν και τι δεν έζησαν οι συνεργάτες του αυτά τα χρόνια. Επί έναν αιώνα! Πολέμους, νίκες, ήττες, χαρές, δυστυχίες, υπερηφάνειες, ντροπές…
Στα επόμενα 100 χρόνια, ποιος ξέρει πώς θα είναι ο πλανήτης, η Ευρώπη και η χώρα μας. Τα δεδομένα δεν αλλάζουν απλώς με τον χρόνο, αλλά ανατρέπονται. Εμείς της γενιάς μου ζήσαμε στις μεγάλες πόλεις με ξύλινο ψυγείο με πάγο και τώρα χωρίς υπολογιστή δεν μπορούμε πια ούτε ώρα…
Με τα σημερινά δεδομένα σκεπτόμενος, ωστόσο, καταλήγω να πιστεύω ακράδαντα πως οι μελλοντικοί συνεργάτες του «Βήματος» θα ασχολούνται κυρίως με το ζήτημα της μετανάστευσης. Οχι «απλώς» με τους οικονομικούς μετανάστες. Αλλά τα δεκάδες εκατομμύρια των μεταναστών λόγω κλιματικής αλλαγής.
Το 2006 εκπονήθηκε για λογαριασμό της κυβέρνησης του Τόνι Μπλερ η έκθεση του Nicolas Stern, σύμφωνα με την οποία η κλιματική αλλαγή, μεταξύ πολλών άλλων, θα προκαλέσει μέσα στον 21ο αιώνα τη μετανάστευση 70 εκατομμυρίων ανθρώπων προς τις χώρες του Βορρά. Η Ευρώπη και η Βόρειος Αμερική θα γίνουν οι κυρίως υποδοχείς αυτών των κυμάτων μετανάστευσης. Αυτή είναι σήμερα η φορά των πραγμάτων.
Ο ανωτέρω αριθμός είναι πολύ μεγάλος. Και τα προβλήματα που θα δημιουργηθούν είναι επίσης πολύ μεγάλα. Και δεν είναι μόνο τα ποσοτικά μεγέθη. Αλλά τα οικονομικά και πολιτικά προβλήματα που η μετανάστευση θα προκαλεί.
Το μείγμα των προβλημάτων που προανέφερα θα οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές και στον νομικο-πολιτικό κόσμο. Η περιθωριοποίηση του δικαιωματισμού θα δώσει χώρο στην αλλαγή των σχετικών συνταγματικών πλαισίων
Ο ήδη υπάρχων εξ αντικειμένου περιορισμός των θέσεων εργασίας στον λεγόμενο δυτικό κόσμο, η αδυναμία των μεταναστών να ενσωματωθούν στον δυτικό τρόπο ζωής και η μεγέθυνση του σχετικού προβλήματος που προκαλεί ο φανατικός ισλαμισμός, τα πολιτικά ζητήματα που θέτει καθημερινά η μετανάστευση στις δυτικές κοινωνίες μοιραία θα γεννήσουν όχι μόνο αμυντικές πολιτικές στα ευρωπαϊκά και βορειοαμερικανικά κράτη, αλλά και επιθετικές.
Το μείγμα των προβλημάτων που προανέφερα θα οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές και στον νομικο-πολιτικό κόσμο. Η περιθωριοποίηση του δικαιωματισμού θα δώσει χώρο στην αλλαγή των σχετικών συνταγματικών πλαισίων, καθώς και των ευρωπαϊκών και διεθνών σχετικών συμβάσεων. Και πριν από αυτό, θα μεταβληθεί η ιδεολογικοπολιτική βάση των πολιτικών κομμάτων. Οι ραγδαίες αλλαγές είναι ήδη από σήμερα αισθητές κυρίως στις σκανδιναβικές χώρες.
Αλλά και η μετανάστευση θα βρει νέες μεθόδους πραγματοποίησης. Δεν θα γίνεται μόνο με σαπιοκάραβα και λαθρέμπορους ψυχών. Θα πάρει επιθετικότερες μορφές. Υπάρχει άλλωστε σχετική εμπειρία στην Ευρώπη.
Οι προβλέψεις της μελέτης Stern δυστυχώς επαληθεύονται. Η άνοδος της στάθμης των υδάτων ήδη συντελείται. Δεν έχω καμία αμφιβολία πως θα επαληθευθεί σε σχέση και με τη μετανάστευση. Αλλωστε, η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και ο πόλεμος καθυστερούν την εφαρμογή των μέτρων για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής. Πιστεύω, λοιπόν, πως αυτό θα είναι το μείζον θέμα του 21ου αιώνα. Και συνεπώς δεν θα γεμίζουν μόνο οι μέσα σελίδες του «Βήματος», αλλά και οι τίτλοι της πρώτης σελίδας.