«Ενας από τους νονούς του σύγχρονου λαϊκισμού». Ετσι «σύστηνε» το BBC, το 2023, τον 55χρονο αμερικανοεβραίο πολιτικό σύμβουλο Τζορτζ Μπίρνμπαουμ. «Αν ανατρέξουμε στα προηγούμενα 30 χρόνια σε όλο τον κόσμο, το 85% των υποψηφίων που ανέλαβα εξελέγησαν» υποστηρίζει, κατά την τηλεφωνική συνομιλία του με «Το Βήμα», ο άνθρωπος που βοήθησε τον Μπενιαμίν Νετανιάχου να πρωτοεκλεγεί στο Ισραήλ το 1996 και τον Βίκτορ Ορμπαν στην Ουγγαρία το 2010, παρότι ήταν «ο πιο αντιδημοφιλής πολιτικός», όπως μας διευκρινίζει.
Το σερί επιτυχιών του σε 25 εκλογικές αναμετρήσεις, από την Αυστρία, το Κόσοβο, τη Σερβία, την Αλβανία και την Τσεχία μέχρι το Καζακστάν, τη Ζιμπάμπουε και το Αζερμπαϊτζάν – αυτές μόνο μπορεί να αποκαλύψει δημοσίως, τονίζει στο «Βήμα», παρότι είναι πολύ περισσότερες – το αποδίδει στον δάσκαλο και μέντορά του, Αρθουρ Φίνκελσταϊν.
Τον μαθηματικό που θεωρείται ότι επανεφηύρε την τέχνη της πολιτικής εκστρατείας στις ΗΠΑ βοηθώντας τον Ρίτσαρντ Νίξον να επανεκλεγεί πανηγυρικά το 1972 και ο οποίος υποστήριζε ότι «για να κερδίσεις πρέπει να προσπαθήσεις να πολώσεις τις εκλογές γύρω από το ζήτημα που σε ευνοεί περισσότερο. Αν ο αντίπαλος καταφέρει να πάρει την πρωτοβουλία της πόλωσης, τότε έχεις πρόβλημα».
Ο Ορμπαν και ο «εχθρός» Σόρος
«Ηταν ένας εξαιρετικός δάσκαλος ο Φίνκελσταϊν κι εγώ ένας πολύ καλός μαθητής του» υποστηρίζει ο Μπίρνμπαουμ του οποίου το πτυχίο μπορεί να μην είναι στα μαθηματικά, είναι όμως στις Διαστημικές Επιστήμες. Οι δυο τους άρχισαν να εργάζονται για την εκλογή του Ορμπαν και του κόμματός του, Φιντέζ, το 2008. Κάποια στιγμή πήραν την απόφαση ότι ο ούγγρος πρωθυπουργός χρειαζόταν έναν καινούργιο «εχθρό» και τον βρήκαν, ύστερα από εξαντλητικές σφυγμομετρήσεις, στο πρόσωπο του Τζορτζ Σόρος, του αμερικανο-ούγγρου δισεκατομμυριούχου τον οποίο ο Ορμπαν δαιμονοποιεί έκτοτε και η δαιμονοποίησή του εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο.
Ο Μπίρνμπαουμ βοήθησε και τον Εντι Ράμα να εκλεγεί δήμαρχος Τιράνων το 2007 και κατόπιν πρόεδρος το 2013, αν και αρνείται να κάνει στο «Βήμα» οποιοδήποτε σχόλιο για τον αλβανό πολιτικό. Σήμερα επιδοκιμάζει τέσσερις ηγέτες: τον αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, τον Νετανιάχου, τον Ορμπαν και την ιταλίδα πρωθυπουργό Τζιόρτζια Μελόνι. Στη δεύτερη, ιδιαιτέρως συγκρουσιακή, θητεία του Τραμπ, δεν θα τον συμβούλευε να αλλάξει το παραμικρό: «Εχω κάθε λόγο να υποστηρίζω τον πρόεδρο Τραμπ γιατί βάζει τα αμερικανικά συμφέροντα πρώτα. Είναι μοναδικός, διότι δεν οφείλει τη δύναμή του σε μια ομάδα πολιτικών, στη Βουλή ή στη Γερουσία. Δεν οφείλει τη δύναμή του σε κανέναν. Δεν είναι δεμένος με κάποια ιδεολογία.
Η κινητήριος δύναμή του είναι “Τι συμφωνία μπορώ να κάνω που θα βοηθήσει τα συμφέροντα των Αμερικανών;”. Αυτός είναι ο λόγος που εξελέγη. Οι Αμερικανοί είχαν κουραστεί από το πολιτικό προσωπικό που δεν υλοποιούσε τις υποσχέσεις του. Είναι ο ίδιος λόγος που εξελέγη στην Ουκρανία ένας κωμικός και διεθνώς καταλαμβάνουν την εξουσία εντελώς νέα πρόσωπα, μεταξύ των οποίων ο Χαβιέρ Μιλέι, στην Αργεντινή. Ο μέσος ψηφοφόρος είναι έξυπνος και ενορατικός. Αντιλαμβάνεται όταν δεν μπορεί να εμπιστευτεί έναν πολιτικό, ανεξαρτήτως τού αν είναι δεξιός ή αριστερός».
Ο απολύτως χαρισματικός Τραμπ
Από την πρώτη του αμειβόμενη θέση σε πολιτική εκστρατεία το 1992, ο Μπίρνμπαουμ έχει συνεργαστεί αποκλειστικά με Ρεπουμπλικανούς υποψηφίους σε εκλογικές αναμετρήσεις στις ΗΠΑ. Ωστόσο επισημαίνει εμφατικά τη διαφορά: «Ο Τραμπ αποτελεί μοναδική περίπτωση όχι μόνο στο Ρεπουμπλικανικό κατεστημένο αλλά και στο αμερικανικό πολιτικό σύστημα. Είναι έξω από τις νόρμες και απολύτως χαρισματικός. Παρότι νεοϋορκέζος εκατομμυριούχος στον κατασκευαστικό κλάδο, αν περάσει 10 λεπτά στο σπίτι ενός εργάτη από το Μίσιγκαν, στη συνέχεια όταν θα φύγει από το σπίτι του, ο εργάτης θα πει “είναι ένας από εμάς”. Πολύ λίγοι έχουν αυτό το χάρισμα».
Εχει γραφτεί ότι ο Μπίρνμπαουμ, γιος επιζήσαντος του Αουσβιτς, έχει συνεργαστεί και με τη Μαρίν Λεπέν, παρότι από την «κούνια» της αντισημίτρια. Mας το διαψεύδει κατηγορηματικά: «Ουδέποτε τη γνώρισα» αναφέρει. Δεν θα απέκλειε, προσθέτει, να συνεργαστεί μαζί της στις επόμενες προεδρικές εκλογές στη Γαλλία. Ομολογεί ότι τον έλκει ως προσωπικότητα. Προσκρούει ωστόσο σε ένα σοβαρό εμπόδιο: «Το όνομα Λεπέν είναι αποτρεπτικό καθότι ταυτισμένο με τον αντισημιτισμό λόγω του πατέρα της».
Η συνταγή επιτυχίας της Μελόνι
Και ο Ορμπαν έχει κατηγορηθεί για αντισημιτισμό, του αντιτείνουμε. Διαμαρτύρεται: «Παρ’ όλη τη συζήτηση περί αντισημιτισμού, ο Ορμπαν πέταξε έξω από το κόμμα Φιντέζ κάθε αντισημιτικό και αντι-ρομά στοιχείο. Δεν υπήρχε η παραμικρή πιθανότητα να αναλάβω την καμπάνια ενός αντισημίτη». Οταν ξεκίνησε τη συνεργασία τους για την εκλογή του ως πρωθυπουργού, «ήταν ο πιο αντιδημοφιλής πολιτικός στην Ουγγαρία» υποστηρίζει ο Μπίρνμπαουμ.
«Και όταν εξελέγη, το Φιντέζ ήταν το κόμμα με το μεγαλύτερο ποσοστό στην ιστορία της ΕΕ. Και επανεξελέγη με το μεγαλύτερο ποσοστό επανεκλογής στην ιστορία της ΕΕ». Πώς το πέτυχε; «Ο κύριος λόγος της επιτυχίας του ήταν ότι αποφασίσαμε κι έθεσε – πριν το κάνει ο Τραμπ με το MAGA – την Ουγγαρία πρώτα. Ο Ορμπαν κάνει εξαιρετική δουλειά προς αυτή την κατεύθυνση. Και για αυτό τον λόγο επανεκλέγεται». Είναι η «συνταγή» επιτυχίας και της Μελόνι, προσθέτει: «Εβαλε την Ιταλία πρώτη. Ως πρωθυπουργός κάνει φανταστική δουλειά».
Πίσω από τη «στομφώδη» εικόνα του, τον ούγγρο πρωθυπουργό τον περιγράφει «διανοητικά ικανότατο και με εκπληκτική αίσθηση του χιούμορ, όπως ο Νετανιάχου». Με τον ισραηλινό πρωθυπουργό συνεργάστηκε πρώτη φορά για την εκλογή του το 1996. Κατόπιν, για ενάμιση χρόνο (1998-1999) δούλεψε για την κυβέρνησή του.
«Είχαμε μια εξαιρετική συνεργασία» θυμάται σήμερα ο Μπίρναμπαουμ που, για επαγγελματικούς λόγους, βρίσκεται διαρκώς σε ένα αεροπλάνο, μετακινούμενος από τη μια χώρα στην άλλη. «Ας αφήσουμε, όμως, στην άκρη την πολιτική. Πάντα λέω ότι ο Μπίμπι είναι ένας από τους λίγους ηγέτες διεθνώς που θα μπορούσαν να διεξαγάγουν μια συζήτηση επί παντός επιστητού, από την ιταλική αρχιτεκτονική του 17ου αιώνα μέχρι το Βυζάντιο».
Αισθάνεται καθόλου «υπεύθυνος» για τη σημερινή ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα, καθώς είναι ο άνθρωπος που έβαλε τις βάσεις προκειμένου να γίνει ο Νετανιάχου ο μακροβιότερος πρωθυπουργός στην ιστορία του Ισραήλ ενώ εργάστηκε για την εκλογή τριών ακόμη δεξιών πρωθυπουργών της χώρας, του Εχούντ Ολμερτ, του Αριέλ Σαρόν και του Ναφτάλι Μπένετ; «Πρέπει να τελειώσει το τρομοκρατικό κράτος της Χαμάς» λέει ο Μπίρνμπαουμ.
Τον ρωτάμε αν πιστεύει ότι αυτό πρέπει να επιτευχθεί με φόρο αίματος άνω των 50.000 ανθρώπων. «Κατ’ αρχάς, δεν αποδέχομαι τον αριθμό 50.000, δεν είναι αληθινός. Είναι πολύ λιγότεροι» απαντάει. «Οταν οι παλαιστίνιοι τρομοκράτες πήραν τους ομήρους στη Γάζα, ακούσατε έστω έναν Παλαιστίνιο να διαφωνεί ή να βοήθησε έναν όμηρο να απελευθερωθεί; Ακόμη και επί Τρίτου Ράιχ, χιλιάδες Γερμανοί, με κίνδυνο της ζωής τους, βοήθησαν Εβραίους».
