Είτε πιστεύεις είχε όχι στην κλιματική αλλαγή, όταν έξω έχει 38 βαθμούς Κελσίου, και τον κρύο καφέ σου θα πιεις και τον παγωμένο χυμό σου. Για να μην πασαλειφτείς με τον αφρό και για να μη σου έρχονται τα παγάκια στο πρόσωπο, είναι πολύ πιθανό να χρησιμοποιήσεις καλαμάκι. Και κάπου εδώ ξεκινάει (ή μάλλον συνεχίζεται) μια ιστορία οικολογίας, μάρκετινγκ και υποκρισίας.
Το 2019 η Ευρωπαϊκή Ενωση, θέλοντας να δείξει το οικολογικό της πρόσωπο, αποφάσισε να καταργήσει τα πλαστικά μιας χρήσης – μεταξύ των οποίων και τα καλαμάκια – με μια Οδηγία που εγκρίθηκε από το Ευρωκοινοβούλιο και τέθηκε σε εφαρμογή από τον Ιούλιο του 2021.
Αντιδράσεις
Οσες θαλάσσιες χελώνες δεν έκαναν χρήση κοκαΐνης (ώστε να χρειάζονται ένα καλαμάκι σε κάθε ρουθούνι) επικρότησαν σιωπηλά τη ρύθμιση από τον βυθό, ωστόσο το μέτρο δεν βρήκε αντίστοιχη ανταπόκριση στους ανθρώπους. Οποια, εξάλλου, έχει προσπαθήσει να πιει οτιδήποτε με χάρτινο καλαμάκι μπορεί να επιβεβαιώσει ότι κάτι άλλο πίνει στην πρώτη γουλιά και κάτι άλλο στην έβδομη.
Και κάπου εκεί μίλησε το εμπορικό δαιμόνιο. «Αφού η ΕΕ απαγόρευσε τα πλαστικά μιας χρήσης, θα φτιάξουμε τα καλαμάκια από λίγο πιο παχύ πλαστικό και θα τα πουλήσουμε ως “καλαμάκια πολλαπλών χρήσεων”», σχεδόν οικολογικά δηλαδή.
Με τη λογική ότι ο καταναλωτής, αφού πιει τον χυμό του, θα τα πλύνει, θα τα στεγνώσει και, όποτε τα ξαναχρειαστεί, θα τα ξαναχρησιμοποιήσει. Είναι περίπου τόσο ρεαλιστικό σαν να πας σε μια καφετέρια, να ζητήσεις έναν κρύο καφέ και να σου πουν: «Μισό λεπτό να τελειώσει το ποτό του ο κύριος στο διπλανό τραπέζι και θα σας φέρουμε τον καφέ σας με το καλαμάκι του. Να, δυο γουλίτσες έχει ακόμη και τελειώνει. Είναι γερό ποτήρι ο κύριος Στέλιος».
Μπορώ, πάντως, να εκφράσω τον ανυπόκριτο θαυμασμό μου στο τμήμα μάρκετινγκ αυτών των εταιρειών. Πρόσφατα, βρέθηκα σε σουπερμάρκετ και πέτυχα μια τέτοια συσκευασία με «επαναχρησιμοποιούμενα καλαμάκια».
Πέραν του ότι ήταν σχεδόν το φθηνότερο προϊόν στο κατάστημα (έκανε περίπου τρία λεπτά το καλαμάκι), η συσκευασία περιείχε και δωρεάν βουρτσάκι, με το οποίο – υποτίθεται – καθαρίζεις το καλαμάκι έπειτα από κάθε χρήση. Γέλασα τόσο δυνατά που στο κατάστημα κατέβασαν δύο βαθμούς τη θερμοκρασία στο κλιματιστικό γιατί φοβήθηκαν ότι με είχε χτυπήσει ο καύσωνας.
Θα μου πείτε ότι ΗΠΑ και Κίνα υπονομεύουν διαχρονικά κάθε παγκόσμια προσπάθεια για αντιμετώπιση των απειλών για το περιβάλλον και εσύ ασχολείσαι με το αν θα χρησιμοποιηθούν 10 ή 100 τόνοι πλαστικού στην Ελλάδα;
Και θα έχετε πολύ δίκιο, απλώς (φεύγοντας από την αστεία ιστορία με τα καλαμάκια) σκέφτομαι ότι αυξάνονται ραγδαία γύρω μας όλοι αυτοί οι ευφημισμοί, τα επικοινωνιακά τρικ, η φροντίδα για την εικόνα και όχι για την ουσία.
Διαχείριση
Στο πολιτικό μάρκετινγκ, η διαχείριση ενός ζητήματος γίνεται πιο σημαντική από το ίδιο το ζήτημα, οδηγώντας σε έναν μιθριδατισμό των πολιτών. Στο να μπαίνει στο μυαλό των πολιτών έστω κι ένα «λες;» όταν ακούνε ότι οι πλημμύρες στη Μάνδρα και οι φωτιές στο Μάτι ήταν «θέμα πολεοδομίας», ότι οι παρακολουθήσεις πολιτικών αρχηγών και του μισού Υπουργικού Συμβουλίου ήταν «θέμα εθνικής ασφάλειας», ότι το να πυροβολείς ένα αυτοκίνητο στην πλευρά του συνοδηγού είναι «για να μη χρησιμοποιήσει ο οδηγός το όχημα ως όπλο», ότι τα push-backs σε πρόσφυγες είναι «προστασία των συνόρων», ότι η τραγωδία των Τεμπών ήταν «ανθρώπινο λάθος», ότι το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ ήταν «αφορμή να αντιμετωπιστούν διαχρονικές παθογένειες».
Κι αν αναρωτιέστε πόσο έχει διαχυθεί στην κοινωνία αυτή η υποκρισία, ναι, ομολογώ, τα αγόρασα τα δήθεν επαναχρησιμοποιούμενα καλαμάκια που έδιναν δώρο το βουρτσάκι του δήθεν καθαρισμού τους.
