Καλειδοσκόπιο

Η υπερκατανάλωση νερού μετακινεί τον άξονα της Γης Info: 4 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα είναι η ετήσια παγκόσμια κατανάλωση νερού Η ακόρεστη δίψα της ανθρωπότητας για νερό έχει συνέπειες πλανητικών διαστάσεων, αποκαλύπτει νέα μελέτη: η συνεχής άντληση υπόγειων υδάτων μετατόπισε αρκετή μάζα ώστε να ανεβάσει τη στάθμη των ωκεανών και να αλλάξει την κλίση του πλανήτη. Mόνο το διάστημα 1993-2020, ο άνθρωπος αφαίρεσε από τους υδροφόρους ορίζοντες περίπου 2,15 τρισεκατομμύρια τόνους νερού – μια τεράστια ποσότητα που αρχικά διοχετεύθηκε σε καλλιέργειες και δίκτυα υδροδότησης, πριν καταλήξει τελικά στη θάλασσα. Το νερό αυτό ήταν αρκετό για να ανεβάσει τη στάθμη των ωκεανών κατά 6 χιλιοστά, εκτιμά η ανάλυση που δημοσιεύεται στο «Geophysical Research Letters». Η ερευνητική ομάδα, μοιρασμένη ανάμεσα στη Νότια Κορέα, τις ΗΠΑ και το Χονγκ Κονγκ, θέλησε να εξετάσει αν η μετατόπιση όλης αυτής της μάζας επηρέασε την περιστροφή της Γης. Είναι εξάλλου γνωστό ότι η κατανομή της μάζας του πλανήτη επηρεάζει τον άξονα του πλανήτη, όπως μια σβούρα περιστρέφεται με διαφορετικό τρόπο αν κανείς τής προσθέσει ένα μικρό βάρος. Οι γεωγραφικοί πόλοι μετατοπίζονται αρκετά μέτρα κάθε χρόνο λόγω παραγόντων που προκαλούν ανακατανομή της μάζας, όπως η κίνηση του μανδύα και του πυρήνα της Γης και οι ισχυροί σεισμοί. Ακόμα και η τήξη των πάγων της Γροιλανδίας λόγω της κλιματικής αλλαγής έχει μετατοπίσει τον άξονα περιστροφής κατά αρκετά μέτρα. Η νέα ανάλυση δείχνει ότι η άντληση υπόγειων υδάτων έχει μια μικρότερη αλλά όχι αμελητέα επίδραση: μόνο το διάστημα 1993-2020 ο βόρειος γεωγραφικός πόλος μετακινήθηκε κατά επιπλέον 80 εκατοστά προς τα ανατολικά. Για να φτάσουν σε αυτό το νούμερο, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μοντέλα της περιστροφής του πλανήτη, τα οποία έδειξαν ότι η παρατηρούμενη μετατόπιση των γεωγραφικών πόλων δεν μπορεί να εξηγηθεί αν δεν ληφθεί υπόψη το νερό που αντλείται από γεωτρήσεις. «Είμαι ευτυχής που βρήκαμε την ανεξήγητη αιτία της μετατόπισης του άξονα περιστροφής» σχολίασεο Κι-Γουίον Σέο του Εθνικού Πανεπιστημίου της Σεούλ, επικεφαλής της μελέτης. «Από την άλλη πλευρά, ως κάτοικος της Γης και πατέρας είμαι ανήσυχος και έκπληκτος από τη διαπίστωση ότι η άντληση υπόγειων υδάτων είναι μια ακόμα αιτία ανόδου της στάθμης των θαλασσών» είπε. Αμφιλεγόμενα πειράματα φέρνουν πιο κοντά τα έμβρυα εργαστηρίου Ινφο: 7-14 ημέρες μετά τη γονιμοποίηση προσκολλώνται στη μήτρα τα ανθρώπινα έμβρυα Τέσσερις ερευνητικές ομάδες παρουσίασαν σε διάστημα λίγων ημερών μοντέλα ανθρώπινων εμβρύων που δημιουργήθηκαν χωρίς ωάρια και σπερματοζωάρια, ένα επίτευγμα που αναμένεται να βοηθήσει στη μελέτη της ανθρώπινης ανάπτυξης αλλά παράλληλα εγείρει επείγοντα ηθικά και νομικά ερωτήματα. Τα συνθετικά «έμβρυα» που δημιουργήθηκαν είναι μικρές μάζες κυττάρων που πιθανότατα δεν θα μπορούσαν να επιζήσουν στη μήτρα και να αναπτυχθούν σε βρέφη. Μιμούνται όμως την οργάνωση των κυττάρων του εμβρύου στην ηλικία των 14 ημερών, ένα κρίσιμο στάδιο της εμβρυικής ανάπτυξης που παρέμενε δύσκολο να μελετηθεί ως σήμερα. «Η ομοιότητα με τα φυσικά έμβρυα είναι αξιοθαύμαστη, σχεδόν απόλυτη» σχολίασε στον δικτυακό τόπο του περιοδικού «Science» ο Τζέσι Βίνλιτ του Ινστιτούτου Μοριακής Κυτταρικής Βιολογίας και Γενετικής «Μαξ Πλανκ» στη Γερμανία, ο οποίος δεν συμμετείχε στις έρευνες. Οι τέσσερις νέες μελέτες παραμένουν αδημοσίευτες, παρουσιάστηκαν σε ένα μπαράζ προδημοσιεύσεων που ξεκίνησε από ομάδα του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ και συνεχίστηκε στο Ινστιτούτο Επιστήμης «Βάισμαν» στο Ισραήλ και στα πανεπιστήμια του Πίτσμπουργκ στις ΗΠΑ και του Κουνμίνγκ στην Κίνα. Και οι τέσσερις ομάδες δημιούργησαν δομές που μοιάζουν με έμβρυα χρησιμοποιώντας ως πρώτη ύλη βλαστοκύτταρα από ανθρώπινα έμβρυα. Οι δομές αυτές περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων τα κύτταρα από τα οποία προκύπτει το άμνιο, η μεμβράνη μέσα στην οποία αναπτύσσεται το έμβρυο, καθώς και τα πρόδρομα κύτταρα από τα οποία θα προέκυπταν αργότερα τα ωάρια και τα σπερματοζωάρια. Τα μοντέλα, λένε οι ερευνητές, αναπτύσσονται πέρα από το λεγόμενο στάδιο της βλαστοκύστης, στο οποίο σταματούσαν να αναπτύσσονται τα μοντέλα που είχαν δημιουργηθεί ως σήμερα. Ορισμένοι ειδικοί δηλώνουν ωστόσο ανήσυχοι ότι τα πειράματα με συνθετικά έμβρυα είναι μια προσπάθεια να παρακαμφθούν οι περιορισμοί που ισχύουν σήμερα για τις έρευνες σε πραγματικά έμβρυα, τα οποία απαγορεύεται να αφήνονται να αναπτυχθούν πέρα από τη 14η ημέρα. Η ερευνητική κοινότητα καλείται έτσι να επανεξετάσει και να επικαιροποιήσει τους κανόνες. Και κάποια στιγμή θα κληθεί να ορίσει με σαφήνεια πώς ξεχωρίζει μια καλλιέργεια κυττάρων από έναν ανθρώπινο οργανισμό. Η Ευρώπη θερμαίνεται δύο φορές ταχύτερα Ινφο: 500 χρόνια τουλάχιστον είχε να ζήσει η Ευρώπη καύσωνα σαν του 2022 Περίπου 16.000 άνθρωποι στην Ευρώπη εκτιμάται ότι πέθαναν από τη ζέστη το καλοκαίρι του 2022, το θερμότερο που έχει ζήσει η ήπειρος από τότε που άρχισαν να τηρούνται αρχεία των θερμοκρασιών. Το ρεκόρ επιβεβαιώνεται από έκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας (WMO), σύμφωνα με την οποία η μέση θερμοκρασία στην Ευρώπη το 2022 ήταν 2,3 βαθμούς υψηλότερη από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη ξεπέρασε, έστω και παροδικά, τον στόχο για το κλίμα που τέθηκε με τη Συμφωνία του Παρισιού, σύμφωνα με τον οποίο η αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη έως το 2100 δεν πρέπει να ξεπεράσει τους 1,5-2 βαθμούς. Λόγω των γεωγραφικών ιδιαιτεροτήτων της, η Ευρώπη θερμαίνεται δύο φορές ταχύτερα σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο, περίπου κατά μισό βαθμό ανά δεκαετία, ανέφερε ο WMO. Χώρες στα νότια, όπως η Ισπανία και η Ιταλία, έζησαν πέρυσι τη χειρότερη ξηρασία της σύγχρονης ιστορίας τους, ενώ ακραίοι «θαλάσσιοι καύσωνες» έπληξαν τη Μεσόγειο, τη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα. Στις Αλπεις, η τήξη των παγετώνων επιταχύνθηκε σε πρωτοφανή επίπεδα. Δυστυχώς, ο ακραίος καιρός του 2022 «δεν μπορεί να θεωρηθεί μεμονωμένο συμβάν ή παραξενιά του κλίματος», προειδοποίησε ο Κάρλο Μπουοντέμπο, διευθυντής της κλιματικής υπηρεσίας στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα Copernicus, το οποίο συμμετείχε στη σύνταξη της έκθεσης. Τα φαινόμενα του 2022 «εντάσσονται σε ένα ευρύτερο μοτίβο που θα καταστήσει τα κύματα ακραίας ζέστης συχνότερα και εντονότερα». Φλεγραία Πεδία: το κρυφό υπερηφαίστειο της Ιταλίας σιγοβράζει Ινφο: 200 κυβικά χλμ. μάγματος ξεχύθηκαν από την έκρηξη του Campi Flegrei πριν από 37.000 χρόνια H επιφάνεια του εδάφους έχει ανυψωθεί έως και τέσσερα μέτρα σε κάποια τμήματα των Φλεγραίων Πεδίων (Campi Flegrei) δυτικά της Νάπολι, ένδειξη πως το μεγάλο ηφαίστειο είναι πολύ πιο πιθανό να εκραγεί από ό,τι είχε εκτιμηθεί μέχρι σήμερα, συμπεραίνει νέα μελέτη. Τα Φλεγραία Πεδία αποτελούν τμήμα ενός «υπερηφαιστείου» που ξέσπασε πριν από 37.000 χρόνια με μια έκρηξη τουλάχιστον 100 φορές ισχυρότερη από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Είχε ως αποτέλεσμα να σχηματιστεί μια καλδέρα διαμέτρου 12 χιλιομέτρων, της οποίας το μεγαλύτερο μέρος βρίσκεται σήμερα βυθισμένο στον Κόλπο της Νάπολι (εικόνα). Το υπερηφαίστειο εξερράγη για τελευταία φορά το 1538 μ.Χ., όμως τις τελευταίες δεκαετίες η συχνότητα των μικροσεισμών έχει αυξηθεί, πιθανώς λόγω ηφαιστειακών αερίων και μάγματος που ανεβαίνουν προς την επιφάνεια και «απορροφώνται από τον γήινο φλοιό σαν σφουγγάρι», αναφέρει βρετανο-ιταλική ομάδα στην επιθεώρηση «Nature’s Communications Earth & Environment». Η μελέτη βασίστηκε σε μαθηματικό μοντέλο που τροφοδοτήθηκε με τα σεισμικά δεδομένα και γνωστές παραμέτρους για τη συμπεριφορά των πετρωμάτων. Οι ερευνητές τόνισαν ότι το μοντέλο δεν μπορεί να προβλέψει συγκεκριμένες εκρήξεις, δείχνει όμως ότι ο κίνδυνος αυξάνεται για τους 400.000 ανθρώπους που ζουν ακριβώς πάνω στο ηφαίστειο. Η επικίνδυνη σχέση της κάνναβης με ψυχικές ασθένειες Ινφο: 90 εκατομμύρια ευρωπαίοι ενήλικοι εκτιμάται ότι έχουν δοκιμάσει κάνναβη Η χρήση κάνναβης συνδέεται με διπλάσιο κίνδυνο κατάθλιψης και διπολικής διαταραχής, εκτιμά νέα μελέτη στη Δανία, η οποία έρχεται να προστεθεί σε προηγούμενα ευρήματα για αυξημένο κίνδυνο σχιζοφρένειας. Η μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση JAMA Psychiatry είναι αξιόλογη λόγω του μεγέθους της, καθώς εξέτασε δεδομένα για όλους τους Δανούς που είχαν ηλικία τουλάχιστον 16 ετών το 1995, συνολικά 6,7 εκατομμύρια άτομα. Παρά το μέγεθος και τη διάρκειά της, πάντως, η ανάλυση δεν αρκεί για να δείξει με βεβαιότητα ποια είναι η αιτία και ποιο το αποτέλεσμα, τόνισαν οι ερευνητές. Αραγε είναι η κάνναβη που προκαλεί κατάθλιψη και διπολική διαταραχή ή μήπως τα άτομα που έχουν προδιάθεση για ψυχικές ασθένειες στρέφονται στην κάνναβη για ανακούφιση πριν διαγνωστεί η νόσος; Σίγουρη απάντηση δεν είναι εύκολο να δοθεί, αφού κάτι τέτοιο θα απαιτούσε κλινικές μελέτες στις οποίες οι εθελοντές θα καπνίζουν για χρόνια κάνναβη σε ελεγχόμενες συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά, η ερευνητική ομάδα θεωρεί ότι τα ευρήματα θα πρέπει να ληφθούν υπόψη στον σχεδιασμό πολιτικής κατά των ναρκωτικών.

Καλειδοσκόπιο

Ενα ηφαίστειο που «σιγοβράζει», ξηρασίες άνευ προηγουμένου, έμβρυα χωρίς γονείς και ο μετακινούμενος (λόγω... νερού!) άξονας της Γης

Περιεχόμενο για συνδρομητές

Τελευταίες Ειδήσεις

250.000 για σίτιση σε μια άδεια Φοιτητική Εστία

ΗΠΑ: Οι Ευρωπαίοι να αυξήσουν τις ευθύνες τους στο ΝΑΤΟ μέχρι το 2027

Παναθηναϊκός Aktor-Βαλένθια 79-89: Λάθη επί λαθών για τους «πράσινους»

Κ. Γκίλφοϊλ: «Ζωτικής σημασίας για τις σχέσεις Ελλάδας-ΗΠΑ η Βόρεια Ελλάδα»

Η μεταλλουργία των αρχαίων στον αξονικό τομογράφο

Πώς αποτιμάται το ιατρικό ακαδημαϊκό έργο;

Χρόνια πολλά, Mathesis!

Το μυστήριο του εγκεφάλου λύθηκε - Ο νέος άτλας που ανατρέπει τα πάντα

Η Γη της ελιάς: Τι θα δούμε στα επόμενα επεισόδια - Κυριακή 7 με Πέμπτη 11/12

Ρεάλ Μαδρίτης-Μάντσεστερ Σίτι: Το κορυφαίο ευρωπαϊκό ντέρμπι ζωντανά στο MEGA

Καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου: Ανατροπή από τις Βρυξέλλες

ΕΦΕΤ: Ανακαλεί σοκολάτες kinder - Ο λόγος

Ηταν κάποτε ο Προαστιακός

Κόμμα

Goodreads: Τα καλύτερα βιβλία του 2025, σύμφωνα με τα μέλη της πλατφόρμας - Η λίστα με τους νικητές

Συνταγές για τραχανά: 2 χειμωνιάτικες σούπες-έκπληξη

Google Lens: Το νέο εργαλείο που ξετρυπώνει τις απάτες

Gemini: Πώς η Google πέρασε μπροστά στον αγώνα δρόμου της ΑΙ

Οι μπίζνες του Ντε Νίρο στην Καραϊβική - Το πολυτελές resort και ο σεφ Νοbu

Τι συμβαίνει στο 24ωρο ενός ελαφιού και μίας αγελάδας;

Αλκηστις Πρωτοψάλτη: «Αληθινός πλούτος δεν είναι να προσθέτεις, αλλά να μάθεις να αφαιρείς»

Νίκη Παπαθεοχάρη: «Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια»

Ειδήσεις

Γνώμες

Νέες Εποχές

ΒΗΜΑgazino

Έντυπη Έκδοση

English Version