Το μακελειό στα Βορίζια έχει προκαλέσει σοκ στην κοινή γνώμη, που γνώριζε βέβαια ότι στην Κρήτη είναι κάποιες χιλιάδες αυτοί που οπλοφορούν και ρίχνουν μπαλοθιές, αλλά δεν είχε συνειδητοποιήσει πως η οπλοκατοχή έχει και μια εξαιρετικά αποκρουστική και αναχρονιστική όψη σε πολλές περιοχές του νησιού, που παραπέμπει σε κουλτούρες και συνήθειες άλλων εποχών.
Οι προβληματισμοί που διατυπώθηκαν μετά το πρωτοφανές μακελειό ήταν πολλοί. Πολλοί μίλησαν για την επιβίωση ενός τρόπου ζωής που έχει μείνει πίσω έναν ή και παραπάνω αιώνες, διέπεται από άγραφους, δικούς του κανόνες, όπου τα όπλα και οι σκοτωμοί είναι μέσα στη ζωή και στη λογική των ανθρώπων σε ορισμένα χωριά της Κρήτης.
Αλλοι είπαν πως η κατάσταση έχει από χρόνια ριζικά μεταβληθεί, και από τις παραδοσιακές βεντέτες η κατάσταση πλέον έχει περάσει σε ξεκαθαρίσματα λογαριασμών, που υποκρύπτουν έκνομες συναλλαγές και κυριαρχίες σε παράνομα εμπόρια και όχι κτηματικές διαφορές και καβγάδες για τα κατσίκια και τα πρόβατα. Υπήρξαν και εκείνοι που έριξαν την ευθύνη στο κράτος, σε μια γενική και αόριστη απόδοση ευθυνών, για ένα φαινόμενο που δεν μπορεί παρά να προκαλεί σοκ, όταν σε λίγο εκπνέει το ένα τέταρτο του 21ου αιώνα και είμαστε στην Ευρωπαϊκή Ενωση περί τα 50 χρόνια και ανεξάρτητο κράτος πάνω από 200.
Η πραγματικότητα είναι πως η Κρήτη δεν είναι όπλα και σκοτωμοί, ούτε Καλάσνικοφ και βεντέτες. Είναι όμως μια περιοχή όπου έθιμα και συμπεριφορές με διαδεδομένη την οπλοκατοχή και την οπλοχρησία είναι απολύτως κοινωνικά αποδεκτά, ενώ σε ορισμένα χωριά λειτουργούν κοινωνικά άβατα, όπου οι νόμοι επιβάλλονται στη λογική της ισχύος και των όπλων, όπου κουμπουροφόροι καθορίζουν τις ιεραρχίες και τις κυριαρχίες ατόμων και οικογενειών.
Η ευθύνη του κράτους ως μηχανισμού επιβολής της τάξης και διασφάλισης της κοινωνικής ειρήνης στην προκειμένη περίπτωση είναι δεδομένη, διαχρονική και υπαρκτή. Οπως επίσης δεδομένη, υπαρκτή και διαχρονική η ευθύνη του πολιτικού μας συστήματος, που και εδώ καθόρισε τη στάση του απέναντι σε αυτά τα αντιδημοκρατικά, αναχρονιστικά και απαρχαιωμένα ήθη από την προσμέτρηση της λογικής του πολιτικού κόστους-οφέλους, που συνιστά την πεμπτουσία αυτού που λέγεται – και δυστυχώς επιβιώνει – πελατειακό κράτος.
Τώρα που όλοι γίναμε μάρτυρες ενός άβατου εγκληματικού και αφύσικου στις μέρες μας, η κυβέρνηση σπεύδει να μαζέψει τα αμάζευτα, ενώ πολιτικοί δηλώνουν, άλλοι με παρρησία, όπως η Ντόρα Μπακογιάννη, και άλλοι κεκαλυμμένα, ότι πρέπει να μπει τέλος στην οπλοκατοχή στο νησί, ενώ άλλοι επιχειρούν να στρογγυλέψουν τα πράγματα και να ξεκινήσουν συζητήσεις, λες και το πρόβλημα της οπλοκατοχής και της χρήσης βαρέος οπλισμού προσφέρεται για κουβεντολόι.
Από τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών με το μακελειό στα Βορίζια είναι φανερό πως το πρόβλημα είναι βαθύ, σοβαρό, δύσκολα επιλύσιμο, σχετίζεται με νοοτροπίες βαθιά ριζωμένες, πρακτικές που ακουμπούν στο χθες, αλλά έχουν μπολιαστεί με σημερινά συμφέροντα και έκνομες δράσεις, και βέβαια με λογικές που καλλιεργούνται συστηματικά από γενιά σε γενιά.
Μετά ταύτα, καλά και απαραίτητα τα μέτρα για αυστηρότερο πλαίσιο για την οπλοκατοχή, αυστηρότερη αστυνόμευση και λοιπά, αλλά το πρόβλημα στην Κρήτη, εκεί που υπάρχει, είναι σίγουρο πως θέλει συνολική και πολυπαραγοντική αντιμετώπιση. Από το σχολείο, την Εκκλησία, τους θεσμούς και τις οικογένειες, για να αλλάξει τις επόμενες γενιές η αντίληψη ότι τα κοπέλια μεγαλώνουν με το πιστόλι στο μαξιλάρι…
