Σύμφωνα με τον Ουμπέρτο Εκο, «τον Αύγουστο δεν υπάρχουν ειδήσεις». Επί το ελληνικότερον, «τα μπάνια του λαού» είναι ιερά, όπως αποφαινόταν ο Ανδρέας Παπανδρέου απορρίπτοντας εισηγήσεις για εκλογές μετά τον καύσωνα του Ιουνίου 1987. Ωστόσο, οι κανόνες και της θερινής ραστώνης έχουν εξαιρέσεις. Ο Αύγουστος δεν αποδεικνύεται τόσο αθώος μήνας. Στη διεθνή και στην ελληνική πραγματικότητα. Μερικά παραδείγματα αρκούν:
Ο Αύγουστος είναι προπάντων γνωστός για τον ζοφερό τερματισμό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου μετά τη ρίψη των δύο ατομικών βομβών από τις ΗΠΑ στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι της Ιαπωνίας στις 6 και 9 Αυγούστου 1945. Σε τέσσερα χρόνια, τον Αύγουστο του 1949, η ΕΣΣΔ ανέπτυξε τη δική της ατομική βόμβα. Δώδεκα χρόνια αργότερα, Αύγουστο του 1961, υψώθηκε το Τείχος του Βερολίνου, σύμβολο της αντιπαράθεσης των δύο νικητριών του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της διαιρεμένης μεταξύ τους Ευρώπης στον Ψυχρό Πόλεμο.
Στις 28 Αυγούστου 1963 ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ εκφώνησε τη θρυλική ομιλία του «I have a dream…» στο μνημείο του Αβραάμ Λίνκολν στην αμερικανική πρωτεύουσα, όπου περίπου 250.000 άνθρωποι άκουσαν το όνειρο που επέζησε της δολοφονίας του το 1968. Στις 9 Αυγούστου 1974 παραιτήθηκε ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ρίτσαρντ Νίξον υπό τη σκιά του σκανδάλου Γουοτεργκέιτ με συνέπειες που φθάνουν μέχρι τις ημέρες μας. Ο Ψυχρός Πόλεμος, που δέσποσε διεθνώς για 40 χρόνια, τελείωσε ουσιαστικά τον Αύγουστο του 1991, όταν απέτυχε το πραξικόπημα κατά του Γκορμπατσόφ και η ΕΣΣΔ διαλύθηκε μέχρι το τέλος του χρόνου.
Εναν χρόνο νωρίτερα, στις 2 Αυγούστου 1990, εισέβαλε ο πρόεδρος του Ιράκ Σαντάμ Χουσεΐν στο γειτονικό Κουβέιτ, κίνηση που – κυριολεκτικά – οδήγησε στην καταβαράθρωσή του και άλλαξε τις συμμαχίες στη Μέση Ανατολή. Ο «Πόλεμος του Κόλπου» ήταν ο πρώτος που παρακολουθήσαμε σαν σίριαλ «χωρίς αίμα» στην τηλεόραση.
Για να έλθουμε στα νεότερα καθ’ ημάς. Τον Αύγουστο του 1922 άρχισε η αντεπίθεση των στρατευμάτων του Κεμάλ που οδήγησε έναν μήνα αργότερα στη Μικρασιατική Καταστροφή, τη μεγαλύτερη ήττα του ελληνισμού από ιδρύσεως του νεοελληνικού κράτους.
Στις 14 Αυγούστου 1974 αποχώρησε η Ελλάδα από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ ως αντίδραση στην αδράνεια της Συμμαχίας στη διπλή τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Αύγουστο έγιναν οι Ολυμπιακοί Αγώνες της Αθήνας το 2004, φτάνοντας στο ζενίθ την εθνική μας υπερηφάνεια.
Τον Αύγουστο του 2020 κορυφώθηκε η πιο πρόσφατη, σχεδόν θερμή, πρόκληση της Τουρκίας στην ελληνική υφαλοκρηπίδα. Τον Αύγουστο του 2022 πληροφορήθηκε το πανελλήνιο, και όχι μόνο, την υπόθεση των υποκλοπών που συνεχίζει να κατατρύχει την ελληνική πολιτική. Ο Αύγουστος είναι, τέλος, ο μήνας που παραδοσιακά φυσά το ωραίο μελτέμι του Αιγαίου, καθιστώντας την Ελλάδα θελκτικό τουριστικό προορισμό, αλλά και ο εφιαλτικότερος για τις πυρκαγιές που κατακαίνε δάση και ανθρώπους μετά το 1974 – πολλά χρόνια πριν εκδηλωθεί η «βολική» κλιματική αλλαγή.
Μπορεί ο Αύγουστος στη Μεταπολίτευση να σηματοδοτείται από τη φαιδρή πια δεξίωση στον κήπο του Προεδρικού Μεγάρου λίγες ημέρες νωρίτερα και τις μαυρισμένες φάτσες των μεγαλόσχημων – όσο βαθύτερη η εμπλοκή τους σε σκάνδαλα τόσο εντονότερα επιδεικνύουν το μαύρισμα της ανεμελιάς. Αλλά κρύβει παγίδες σε βάρος των βεβαιοτήτων.
Το μέτωπο της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, όπου η ελαφρά ελληνική καθημερινότητα συναντά τις αδήριτες διεθνείς συνθήκες, βρίσκεται στο ραντάρ όλων. Οι οιωνοί είναι δυσμενείς: Αίγυπτος, Λιβύη, Τουρκία, Ρωσία, Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, ΝΑΤΟ… Το αυγουστιάτικο μελτέμι δεν αρκεί για να τους διώξει. Το αβραμοπούλειο «Ζήσε τον μύθο σου στην Ελλάδα» φαίνεται πιθανότερο.
Η κυρία Κωνσταντίνα Ε. Μπότσιου είναι καθηγήτρια Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, γενική διευθύντρια Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων.
