Ενα αναπάντεχο αποτέλεσμα προέκυψε από διηπειρωτική μελέτη, επικεφαλής της οποίας ήταν ερευνητές από τα Πανεπιστήμια του Σαντιάγο της Χιλής και του Μπουένος Αϊρες της Αργεντινής. Βεβαίως η μελέτη, η οποία δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στο έγκριτο ιατρικό περιοδικό «Nature Medicine», απαίτησε τη συνεργασία μιας πλειάδας επιστημόνων καθώς σε αυτήν συμμετείχαν 161.981 εθελοντές από 40 χώρες και τέσσερις ηπείρους: Λατινική Αμερική, Ευρώπη, Ασία και Αφρική.
Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν τα 67,06 έτη και από αυτούς το 45,09% ήταν γυναίκες. Στόχος των επιστημόνων ήταν να διαπιστώσουν διαφορές μεταξύ των χωρών αναφορικά με το γήρας.
Βασισμένοι σε προηγούμενες μελέτες, οι επιστήμονες αναζήτησαν παράγοντες επιτάχυνσης ή επιβράδυνσης του γήρατος. Στη συνέχεια τροφοδότησαν τα δεδομένα αυτών των παραγόντων σε ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης σχεδιασμένο να προβλέπει τη χρονολογική ηλικία ενός ατόμου.
Αυτό τους επέτρεψε να υπολογίσουν τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής χρονολογικής ηλικίας καθενός από τους συμμετέχοντες και της ηλικίας του όπως προβλεπόταν από το μοντέλο. Ετσι, διαπίστωσαν επιτάχυνση ή επιβράδυνση του γήρατος.
Συλλογικά, οι ευρωπαϊκές χώρες εμφάνισαν την πιο αργή γήρανση, η Αίγυπτος και η Νότια Αφρική την ταχύτερη, ενώ χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής βρίσκονταν στο ενδιάμεσο.
Προφανώς δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι οι κορυφαίοι παράγοντες επιτάχυνσης της γήρανσης ήταν ιατρικοί και συγκεκριμένα η υψηλή αρτηριακή πίεση, οι καρδιακές παθήσεις, ο διαβήτης, αλλά και η απώλεια ακοής. Επιβαρυντικοί παράγοντες ήταν επίσης το αυξημένο σωματικό βάρος, η κατανάλωση αλκοόλ, η έλλειψη ποιοτικού ύπνου και η μειωμένη όραση.
Αντιθέτως, η προστασία από την ταχεία γήρανση συνδέθηκε με παράγοντες-δείκτες όπως η εκπαίδευση, η ικανότητα εκτέλεσης δραστηριοτήτων της καθημερινής ζωής, οι καλές γνωστικές ικανότητες, η σωματική δραστηριότητα, η καλή μνήμη και η ικανότητα καλού περπατήματος.
Διαπιστώθηκαν όμως και παράγοντες επιτάχυνσης του γήρατος οι οποίοι εξέπληξαν τους ερευνητές και είχαν να κάνουν με την έκπτωση των δημοκρατικών θεσμών. Ειδικότερα, η επιταχυνόμενη γήρανση ήταν στενά συνδεδεμένη με δείκτες όπως ο περιορισμός του δικαιώματος ψήφου, οι άδικες εκλογές και οι περιορισμοί στην ελευθερία των πολιτικών κομμάτων, αλλά και με χαμηλότερα επίπεδα εθνικού εισοδήματος, έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, κοινωνική ανισότητα και ανισότητα των φύλων.
Μπορεί λοιπόν εμείς να «μετρούμε» τη γήρανση κυρίως με βάση τους δείκτες υγείας, αλλά όπως επισημαίνουν στο άρθρο τους οι ερευνητές «οι παράγοντες της επιταχυνόμενης γήρανσης που σχετίζονται με το περιβάλλον μας μπορούν να είναι φυσικοί (ποιότητα του αέρα), κοινωνικοί (κοινωνικοοικονομική ανισότητα και ανισότητα των φύλων, μετανάστευση) και κοινωνικοπολιτικοί (εκπροσώπηση, ελευθερία των κομμάτων, δικαίωμα ψήφου, εκλογές, δημοκρατία)».
Εν ολίγοις, τώρα έχουμε έναν ακόμη σοβαρό λόγο να επαγρυπνούμε για την προστασία των θεσμών, αλλά και να προσέχουμε ποιον ψηφίζουμε!
