Οι λογαριασμοί των χρηστών των δημοφιλών μέσων κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται ότι στήθηκαν κυρίως πάνω σε μια κυρίαρχη ιδέα: τις περίφημες selfies. Η αυτοφωτογράφιση, αν και γνωστή σε όλους μας μία δεκαετία και πλέον, συνεχίζει να αποτελεί προσφιλή δραστηριότητα κυρίως για τους νεότερους. Οι επιστήμονες προσπαθούν να εξηγήσουν το σύγχρονο αυτό κοινωνικό φαινόμενο, καθώς προβληματίζονται και ανησυχούν για τις συνέπειες που επιφέρει κυρίως στην ψυχική υγεία των χρηστών. Πώς εξηγείται, λοιπόν, η πρόθεση πολλών νέων να δημοσιοποιούν selfies;
Αρχικά, η ψηφιακή πρόοδος δίνει πλέον στους χρήστες των νέων τεχνολογιών άκρως εντυπωσιακές δυνατότητες μέσω των διαθέσιμων εφαρμογών, κάτι που φέρνει τις φωτογραφίες (δικές μας ή των άλλων) σε ένα εντυπωσιακό νέο σύμπαν δυνατοτήτων.
Η άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος όμως αποδεικνύει ότι ο εθισμός σε αυτή τη δραστηριότητα υποδηλώνει όχι μόνο το ενδιαφέρον των νέων για την ψηφιακή τεχνολογία, αλλά και την ανασφάλεια, την ανάγκη εντυπωσιασμού, τη ματαιοδοξία, τον υπέρμετρο εγωκεντρισμό.
Παράλληλα, βέβαια, και την αγωνία τους να διαφυλαχθεί η στιγμή στη μνήμη τους. Επομένως, κατανοώντας πως δεν πρόκειται απλώς για μια μορφή έκφρασης των συναισθημάτων τους, χρειάζεται να αναλογιστούμε τις πολλαπλές συνέπειες που επιφέρει αυτή η τάση.
Δεν είναι λίγοι αυτοί που εγκλωβίζονται στον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αφιερώνοντας χρόνο σε βάρος άλλων δραστηριοτήτων ή υποχρεώσεών τους. Απόρροια αυτής της κατάστασης είναι βέβαια και η υιοθέτηση λανθασμένων προτύπων. Συχνά άτομα που βιοπορίζονται από την αυτοπροβολή κατευθύνουν τους νέους στη διαμόρφωση και προβολή μιας ψευδούς εικόνας του εαυτού τους που ουδεμία σχέση έχει με την πραγματικότητα.
Στα παραπάνω πρέπει κανείς να προσθέσει τη μεγαλύτερη απώλεια όλων: την απώλεια της στιγμής. Και αυτό γιατί η προσήλωση στην οθόνη ενός κινητού στερεί συχνά από τους χρήστες τους οποιαδήποτε απόλαυση.
Η αυτοφωτογράφιση, από την άλλη πλευρά, αποτελεί μια ακόμη μορφή καταπάτησης της ιδιωτικότητάς μας, μια και οι δημοσιοποιημένες φωτογραφίες διατηρούνται στον κυβερνοχώρο, ακόμα και αν ο χρήστης νομίζει πως τις διέγραψε.
Είναι έτσι η λήψη και η δημοσιοποίηση των περίφημων selfies αθώες; Σίγουρα όχι, καθώς συμβάλλουν στη διαμόρφωση της αυτοεικόνας του χρήστη, ενώ επηρεάζουν και τη συναισθηματική του ισορροπία. Ας είμαστε, λοιπόν, σε εγρήγορση, ας στραφούμε σε δραστηριότητες που συνιστούν γνήσια ψυχαγωγία, γιατί, αν και τα νέα τεχνολογικά μέσα μάς παρέχουν πρωτόγνωρες ελευθερίες και δυνατότητες, χρειάζεται να τα χρησιμοποιούμε με φειδώ.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε αρχικά στο ένθετο «Το Βήμα της Νάξου» του ΓΕΛ Νάξου – «Μανώλης Γλέζος» που κυκλοφόρησε με «Το Βήμα της Κυριακής» στις 27 Απριλίου 2025.
