Η πλήρης ένταξη του ελληνικού χρηματιστηρίου στο club των ανεπτυγμένων αγορών θα διευρύνει την γκάμα των εν δυνάμει επενδυτών και θα ενισχύσει τις εισροές διεθνών κεφαλαίων καθώς τόσο τα passive όσο και τα active funds που δραστηριοποιούνται στις αγορές αυτές είναι πολύ περισσότερα, εκτιμά μεταξύ άλλων στη συνέντευξή του στο «Βήμα» ο διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου Χρηματιστηρίου Αθηνών Γιάννος Κοντόπουλος.
Παράλληλα, παρατηρεί πως την τελευταία 5ετία αντλήθηκαν από το χρηματιστήριο 15 δισ. ευρώ, ενώ υπάρχει πλέον ένα αξιόλογο pipeline επικείμενων εισαγωγών νέων εταιρειών το οποίο συνεχώς εμπλουτίζεται.
Την ίδια στιγμή, το νέο σχέδιο νόμου για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς θα συνεισφέρει σημαντικά στην ομαλότερη λειτουργία της, αν και υπάρχουν περιθώρια μεσοπρόθεσμα για βελτιώσεις, όπως π.χ. η πλήρης κατάργηση του φόρου τόκων εισηγμένων εταιρικών ομολόγων για τους έλληνες επενδυτές όπως ισχύει σήμερα για τους αλλοδαπούς, ενώ στο τελικό στάδιο υλοποίησης βρίσκεται η μετατροπή της Εναλλακτικής Αγοράς σε Αγορά Ανάπτυξης (SME Growth Market) σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις σας από το νέο σχέδιο νόμου για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς;
«Το σχέδιο νόμου για την ενίσχυση της κεφαλαιαγοράς είναι αναμφίβολα μια πολύ σημαντική πρωτοβουλία και περιλαμβάνει μια δέσμη μέτρων για την ανάπτυξη της αγοράς μέσω της παροχής κινήτρων στους ιδιώτες επενδυτές και στις εταιρείες που αναζητούν χρηματοδότηση από αυτή. Επιπλέον, περιλαμβάνει βελτιώσεις οι οποίες θα συνεισφέρουν σημαντικά στην ομαλότερη λειτουργία της αγοράς. Θα αναφέρω εν συντομία τα πιο σημαντικά μέτρα που περιλαμβάνονται στο σχέδιο νόμου: Ξεκινάω με το ιδιαίτερα αξιόλογο κίνητρο που δίνεται σε ιδιώτες που επενδύουν σε εταιρείες που εντάσσονται στην Εναλλακτική Αγορά, καθώς παρέχεται σημαντικότατη έκπτωση από το φορολογητέο εισόδημα που φτάνει στο 50% του ποσού της επένδυσης και με όριο το ποσό των 900.000 ευρώ (μέγιστο 300.000 ανά εταιρεία). Επίσης, μειώνεται ο συντελεστής φόρου τόκων εισηγμένων εταιρικών ομολόγων από το 15% στο 5% για τα φυσικά πρόσωπα.
Επιπλέον, για τη διευκόλυνση της εισαγωγής μικρομεσαίων επιχειρήσεων στη ρυθμιζόμενη αγορά προωθείται η χορήγηση προσαυξημένης έκπτωσης για τις δαπάνες που αφορούν την εισαγωγή, ενώ αξιοποιείται και η δυνατότητα που δίνεται από το ευρωπαϊκό πλαίσιο και αυξάνεται από τα 5 εκατ. στα 8 εκατ. ευρώ ετησίως το όριο για την έκδοση ενημερωτικού δελτίου και από τις 500.000 ευρώ στο 1 εκατ. ευρώ για τη δημοσίευση πληροφοριακού δελτίου. Στο εν λόγω σχέδιο νόμου αποσαφηνίζεται επίσης το πλαίσιο για την εισαγωγή μετοχών με ρητή πρόβλεψη αλλοδαπών εκδοτών με πολλαπλά δικαιώματα ψήφου σε ευθυγράμμιση με τη διεθνή τάση. Προφανώς όλα τα παραπάνω μέτρα κινούνται προς την κατεύθυνση ενίσχυσης της κεφαλαιαγοράς, και για εμάς στο Χρηματιστήριο είναι εξαιρετικά καλοδεχούμενα».
Πιστεύετε ότι υπάρχουν περιθώρια περαιτέρω βελτιώσεων που θα μπορούσαν να γίνουν στη συνέχεια;
«Νομίζω ότι πάντα υπάρχει περιθώριο για βελτιώσεις. Για παράδειγμα, θα μπορούσαν να επεκταθούν τα κίνητρα χορήγησης προσαυξημένης έκπτωσης δαπανών εισαγωγής και για τις εταιρείες που εντάσσονται στην ΕΝΑ και να αναγνωριστούν ως εκπιπτόμενα έξοδα και αυτά που αφορούν τη συμμόρφωση με την εταιρική διακυβέρνηση και τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα. Επίσης, μία άλλη σημαντική βελτίωση που θα μπορούσε να γίνει είναι η πλήρης κατάργηση του φόρου τόκων εισηγμένων εταιρικών ομολόγων για τους έλληνες επενδυτές, όπως ισχύει σήμερα για τους αλλοδαπούς.
Η διαφοροποίηση αυτή μεταξύ ημεδαπών και αλλοδαπών επενδυτών αποτελεί την κύρια αιτία που αποθαρρύνει την αυξημένη συμμετοχή αλλοδαπών θεματοφυλάκων και διεθνών αποθετηρίων στην αγορά εταιρικών ομολόγων του Χρηματιστηρίου Αθηνών, καθώς δημιουργεί τεχνικά προβλήματα λόγω της ανάγκης διαφοροποιημένης φορολογικής μεταχείρισης των επενδυτών και των δυσκολιών που αυτή προκαλεί στους συλλογικούς επενδυτικούς λογαριασμούς (omnibus accounts). Με πολύ μικρή επιπλέον επιβάρυνση του προϋπολογισμού, μια πιθανή φορολογική εξομοίωση θα επιλύσει μια σειρά από προβλήματα και θα συντελέσει στη διεύρυνση της συμμετοχής των ξένων επενδυτών στην αγορά των ομολόγων μας, σε επίπεδα ανάλογα με αυτά που ισχύουν σήμερα για την αγορά των μετοχών».
Πόσο έχει αναμορφωθεί το ελληνικό οικοσύστημα ώστε να στηρίξει την ανάπτυξη της εγχώριας κεφαλαιαγοράς και πόσο αυξημένο είναι το ενδιαφέρον για νέες εισαγωγές εταιρειών στο Χρηματιστήριο;
«Τα τελευταία χρόνια έχουμε σημαντική αύξηση του αριθμού των νέων εισαγωγών στο Χρηματιστήριο. Την πενταετία 2020-2025 είχαμε 19 νέες εισαγωγές στο ΧΑ, με συνολική κεφαλαιοποίηση άνω των 8 δισ. ευρώ. Πλέον, υπάρχει ένα αξιόλογο pipeline επικείμενων εισαγωγών το οποίο συνεχώς εμπλουτίζεται. Τα κεφάλαια που έχουν αντληθεί από τις εισηγμένες εταιρείες μέσω του Χρηματιστηρίου Αθηνών τα τελευταία πέντε χρόνια προσεγγίζουν τα 15 δισ. ευρώ, ενώ μόνο πέρυσι αντλήθηκαν από τη χρηματιστηριακή αγορά 2,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Εάν συνυπολογίσουμε τα σημαντικά placements που πραγματοποιήθηκαν από βασικούς μετόχους εισηγμένων εταιρειών, το ποσό προσεγγίζει τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Πιστεύω ότι τα στοιχεία αυτά αποτυπώνουν με σαφήνεια την αλλαγή της δυναμικής της αγοράς μας αλλά και των εισηγμένων εταιρειών».
Μετά την είσοδο σε λίστες παρακολούθησης για πιθανή μετάταξη των S&P Dow Jones indices και FTSE Russell έχει αλλάξει η «ματιά» των ξένων επενδυτών προς την ελληνική αγορά; Τι θα σημάνει η είσοδος του ΧΑ στην κατηγορία των ανεπτυγμένων αγορών;
«Η ένταξη του ελληνικού Χρηματιστηρίου στη watch list δύο διεθνών οίκων αξιολόγησης για μετάταξη στις ανεπτυγμένες αγορές αποτέλεσε αναμφίβολα μία πολύ σημαντική εξέλιξη και δικαίωση των συντεταγμένων προσπαθειών μας τα τελευταία τρία χρόνια. Είναι ταυτόχρονα μια ουσιαστική επιβεβαίωση της προόδου που έχει συντελεστεί στα κρίσιμα μεγέθη τόσο της αγοράς μας όσο και των ελληνικών εισηγμένων εταιρειών.
Σηματοδοτεί ακόμα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη από τους ξένους επενδυτές, αυξημένη εισροή κεφαλαίων και διευρυμένη γκάμα δυνάμει επενδυτών, οι οποίοι τελικά θα συμβάλουν συνολικά στην περαιτέρω ανάπτυξη της ελληνικής κεφαλαιαγοράς. Τόσο τα passive όσο και τα active funds που παρακολουθούν τις ανεπτυγμένες αγορές είναι πολύ περισσότερα, τόσο σε αριθμό όσο και σε αξία.
Ελπίζω σύντομα να βρεθούμε εκεί που ανήκουμε ως αγορά της ευρωζώνης, δηλαδή στον χάρτη των ανεπτυγμένων αγορών. Μία τέτοια εξέλιξη δεν θα ωφελήσει μόνο το Χρηματιστήριο, αλλά και τις εισηγμένες εταιρείες μας, οι οποίες θα έχουν την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τα επιμέρους πλεονεκτήματα μιας ανεπτυγμένης αγοράς, απολαμβάνοντας ακόμα μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα και ακόμα πιο ισχυρή πρόσβαση σε κεφάλαια».
Πώς καταλήξατε στην απόφαση διενέργειας επενδυτικών συνεδρίων σε μεγάλα χρηματοοικονομικά κέντρα;
«Η απόφασή μας πριν από τρία χρόνια να διοργανώσουμε για πρώτη φορά σε συνεργασία με τη Morgan Stanley επενδυτικό συνέδριο στο Λονδίνο ήταν στρατηγικά στοχευμένη και αποσκοπούσε στις συντονισμένες αλλά και διευρυμένες επαφές των ελληνικών εισηγμένων επιχειρήσεων με τη διεθνή επενδυτική κοινότητα. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι επιδιώξαμε να μεγιστοποιήσουμε την ψήφο εμπιστοσύνης των ξένων επενδυτών για τις ελληνικές εταιρείες και την ελληνική κεφαλαιαγορά.
Η επιλογή της Morgan Stanley, και στη συνέχεια της JP Morgan αλλά και άλλων μεγάλων επενδυτικών οίκων όπως η Société Générale, πραγματοποιήθηκε σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο της προβολής των ελληνικών επιχειρήσεων στη διεθνή επενδυτική κοινότητα, με κριτήριο το μέγεθος και το κύρος των οίκων αυτών, καθώς και την πρόσβασή τους σε ένα εκτεταμένο διεθνές δίκτυο θεσμικών επενδυτών που θέλουμε να επενδύσουν στην αγορά μας.
Από την πρώτη κιόλας χρονιά διαπιστώσαμε ουσιαστικό ενδιαφέρον της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας για το προφίλ και τα αναπτυξιακά σχέδια των εταιρειών μας. Ο σταθερά αυξανόμενος αριθμός των συναντήσεων που πραγματοποιούν κάθε χρόνο οι εταιρείες μας με εκπροσώπους κορυφαίων επενδυτικών οίκων πιστοποιεί πως το εγχώριο επιχειρείν έχει επιταχύνει τον βηματισμό του, που πλέον είναι ορατός και εκτός συνόρων. Καταλυτικής σημασίας δε σε όλα τα συνέδρια ήταν η συμμετοχή του Πρωθυπουργού, καθώς πέρα από το ειδικό βάρος της παρουσίας του, οι ξένοι επενδυτές είχαν την ευκαιρία να τον ακούσουν και να του θέσουν ερωτήματα σχετικά με την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Αποφασίσαμε λοιπόν να καθιερώσουμε σε ετήσια βάση αυτές τις πρωτοβουλίες εξωστρέφειας, αφού πλέον αποδεδειγμένα το Χρηματιστήριο Αθηνών βρίσκεται σταθερά στο ραντάρ των διεθνών επενδυτών.
Αντίστοιχες πρωτοβουλίες έχουμε πλέον καθιερώσει και για τις εταιρείες μεσαίας κεφαλαιοποίησης για τις οποίες επίσης διοργανώνουμε κάθε χρόνο επενδυτικά συνέδρια σε διάφορες ευρωπαϊκές πόλεις. Δεν ξεχνάμε όμως πως οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις αποτελούν τον παραγωγικό ιστό της χώρας, ενώ στην αγορά μας αφορούν το 60% του συνόλου των εισηγμένων εταιρειών. Οι εταιρείες αυτές παρουσίασαν τα τελευταία χρόνια αξιοσημείωτη αύξηση της ρευστότητας και της κεφαλαιοποίησής τους. Πέρυσι λοιπόν διοργανώσαμε στην Αθήνα το Small Cap Conference 2024 και η τεράστια ανταπόκριση που σημειώθηκε από πλευράς εταιρειών αλλά και του οικοσυστήματος της εγχώριας κεφαλαιαγοράς έδειξε πως οφείλουμε να επαναλάβουμε το εγχείρημα αυτό και φέτος».
Από πέρυσι έχετε ξεκινήσει μια σειρά ημερίδων σε περιφέρειες της χώρας. Πολύ πρόσφατα επιστρέψατε από τη Λάρισα. Ποιος είναι ο στόχος αυτής της πρωτοβουλίας και ποια τα μηνύματα που έχετε λάβει έως τώρα;
«Ο στόχος αυτής της πρωτοβουλίας είναι να φέρουμε το Χρηματιστήριο Αθηνών πιο κοντά στις δυναμικές επιχειρήσεις της ελληνικής περιφέρειας, ενημερώνοντάς τες για τις χρηματοδοτικές ευκαιρίες και τα οφέλη της εισαγωγής τους στην αγορά. Η προσέγγιση και η επαφή μας με τις εταιρείες αυτές δεν αποτελεί απλώς επιθυμία μας, αλλά είναι και υποχρέωσή μας, καθώς θεωρούμε ότι η στήριξη και η ενημέρωση των επιχειρήσεων σε όλη τη χώρα είναι ευθύνη μας.
Πιστεύουμε ότι πολλές εταιρείες εκτός Αττικής διαθέτουν τα χαρακτηριστικά και τις προοπτικές για να κάνουν το επόμενο βήμα ανάπτυξης μέσω του Χρηματιστηρίου, αποκτώντας πρόσβαση σε νέα κεφάλαια, ενισχύοντας την εξωστρέφειά τους και βελτιώνοντας την εταιρική τους διακυβέρνηση.
Η ανταπόκριση έως τώρα είναι ιδιαίτερα θετική. Οι επιχειρηματίες δείχνουν μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς αναγνωρίζουν ότι το Χρηματιστήριο δεν είναι μόνο ένας χώρος διαπραγμάτευσης, αλλά ένας μηχανισμός ανάπτυξης που μπορεί να στηρίξει τη μεγέθυνση και την ανταγωνιστικότητά τους. Από τις συζητήσεις μας προκύπτει ότι πολλές επιχειρήσεις εξετάζουν πλέον σοβαρά τη δυνατότητα εισαγωγής τους, κάτι που μας δίνει κίνητρο να συνεχίσουμε αυτή την πρωτοβουλία».
Η μεταμόρφωση της Εναλλακτικής Αγοράς αποτέλεσε από την ανάληψη των καθηκόντων σας ένα «στοίχημα» για εσάς. Τρία χρόνια το στοίχημα παραμένει;
«Οταν αναφερόμουν στην ανάγκη μεταμόρφωσης της Εναλλακτικής Αγοράς, είχα στον νου αυτό που σας είπα νωρίτερα, το κρίσιμο μέγεθος των μικρομεσαίων εταιρειών στη χώρα μας.
Η Εναλλακτική Αγορά μας απευθύνεται σε αυτές ακριβώς τις εταιρείες, καθώς και σε νεοσύστατες επιχειρήσεις που επιθυμούν να χρηματοδοτήσουν τα αναπτυξιακά τους σχέδια. Οι προϋποθέσεις εισαγωγής είναι απλούστερες, το κόστος χαμηλότερο και η αγορά αυτή έχει διττό χαρακτήρα: μπορεί να λειτουργήσει είτε ως τελικός προορισμός για μια εταιρεία που επιθυμεί να αξιοποιήσει τα πλεονεκτήματα της κεφαλαιαγοράς είτε ως εφαλτήριο για τη μετάβασή της στην Κύρια Αγορά του Χρηματιστηρίου, όταν φτάσει στο κατάλληλο μέγεθος και επίπεδο ανάπτυξης.
Με άλλα λόγια, η Εναλλακτική Αγορά είναι ένα δυναμικό φυτώριο, όπου οι εταιρείες μπορούν να αντλήσουν κεφάλαια, να αποκτήσουν μεγαλύτερη αναγνωρισιμότητα, να ενισχύσουν την εταιρική τους διακυβέρνηση και να προετοιμαστούν για το επόμενο βήμα της επιχειρηματικής τους εξέλιξης.
Τα άκρως επιτυχημένα παραδείγματα εταιρειών που πολλαπλασιάστηκαν σε μέγεθος κατά τη διάρκεια της παραμονής τους στην ΕΝΑ και μεταπήδησαν εν συνεχεία στην Κύρια Αγορά είναι πολλά και γνωστά. Σήμερα, στην Εναλλακτική Αγορά διαπραγματεύονται 14 εταιρείες με συνολική κεφαλαιοποίηση 623 εκατομμυρίων ευρώ. Η αγορά αυτή τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει μία νέα δυναμική, καθώς έχουν εισαχθεί σημαντικές εταιρείες, ενώ ο δείκτης της παρουσίασε 61,4% αύξηση το 2024, μετά από μια αντίστοιχη αύξηση 65,7% το 2023. Επιπλέον, στο τελικό στάδιο υλοποίησης βρίσκεται η μετατροπή της Εναλλακτικής Αγοράς μας σε Αγορά Ανάπτυξης (SME Growth Market) σύμφωνα με τα ευρωπαϊκά πρότυπα, η οποία θα ολοκληρωθεί μέσα στη χρονιά που διανύουμε και θα την καταστήσει ακόμα πιο ελκυστική για δυναμικές και καινοτόμες εταιρείες όλων των κλάδων.
Για εμάς, αυτή είναι μια σημαντική και διαρκής πρόκληση: Να προσεγγίσουμε αξιόλογες εταιρείες οι οποίες μπορούν πλέον να μετεξελίξουν το μοντέλο της οικογενειακής επιχείρησης, να αποκτήσουν ανεξάρτητο management και να προχωρήσουν στο επόμενο βήμα ανάπτυξης μέσω του Χρηματιστηρίου, που θα τους επιτρέψει να ενηλικιωθούν επιχειρηματικά και να τοποθετηθούν δυναμικά στον διεθνή επιχειρηματικό χάρτη».
