Μία εβδομάδα μετά τη συνάντηση κορυφής στην Αλάσκα μεταξύ του αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ και του ρώσου ομολόγου του Βλαντίμιρ Πούτιν, την οποία ο Τραμπ διαφήμισε ως «ιστορική», καμία από τις υποτιθέμενες επιτυχίες της συνόδου με σκοπό τη διευθέτηση του Ουκρανικού δεν έχει συντελεστεί.
Ούτε κατάπαυση του πυρός, ούτε ειρηνευτική συμφωνία διαφαίνονται στον ορίζοντα, ενώ οι ρωσικές δυνάμεις συνεχίζουν τους σφοδρούς βομβαρδισμούς κατά της Ουκρανίας με πυραύλους και drones. Από το αδιέξοδο που συνεχίζεται ο ωφελημένος είναι κυρίως η Ρωσία, η οποία πραγματοποιεί αργή μεν, πρόοδο δε, επί του πεδίου των μαχών.
Η Μόσχα επιμένει στις μαξιμαλιστικές της απαιτήσεις για την ειρήνευση. Πηγές του Κρεμλίνου επανέλαβαν τους όρους του Πούτιν για τερματισμό του πολέμου: πρώτον, η Ρωσία να καταλάβει ολόκληρο το Ντονμπάς (το οποίο αποτελείται από το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ) στην Ανατολική Ουκρανία, ακόμη και το τμήμα του το οποίο δεν βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή. Δεύτερον, η Ουκρανία να εγκαταλείψει οποιοδήποτε σχέδιο ένταξής της στο ΝΑΤΟ και να παραμείνει ουδέτερη.
Και, τρίτον, η Ουκρανία να αποκλείσει την παρουσία στρατευμάτων της Δύσης στο έδαφός της. Η Μόσχα δέχεται επίσης να σταματήσει τις εδαφικές διεκδικήσεις της στις τρέχουσες γραμμές του μετώπου στη Ζαπορίζια και στη Χερσώνα, στη Νότια Ουκρανία. Σύμφωνα με εκτιμήσεις των ΗΠΑ, η Ρωσία ελέγχει και το 73% της Ζαπορίζια και της Χερσώνας και περίπου το 88% του Ντονμπάς.
«Οι διπλωματικοί θρίαμβοι» του Λευκού Οίκου
Παρά ταύτα, ο Τραμπ θεωρεί ότι η κυβέρνησή του κατήγαγε τις τελευταίες ημέρες διπλωματικούς «θριάμβους» στο Ουκρανικό. Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, μετά τη σύνοδο της Αλάσκας, υποτίθεται ότι ο ρώσος πρόεδρος εμφανίστηκε έτοιμος να συναντηθεί με τον ουκρανό ομόλογό του, Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Επίσης, υποτίθεται ότι το Κρεμλίνο αποδέχθηκε εγγυήσεις ασφαλείας για την Ουκρανία στα πρότυπα του ΝΑΤΟ, ενώ το Κίεβο παρουσιαζόταν διατεθειμένο να παραχωρήσει ουκρανικά εδάφη προς χάριν της ειρήνης.
Η αλήθεια είναι διαφορετική. Η Ρωσία δεν επιβεβαιώνει τα περί διμερούς συνάντησης Πούτιν – Ζελένσκι. Την Παρασκευή, ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε ότι δεν έχει σχεδιαστεί συνάντηση μεταξύ των δύο ηγετών, επιμένοντας ότι ο Πούτιν θα είναι έτοιμος να συναντήσει τον Ζελένσκι όταν καθοριστεί η ατζέντα της συνάντησής τους. Οσο για την Ουκρανία, δεν προκύπτει από πουθενά ότι προτίθεται να παραχωρήσει εδάφη στη Ρωσία.
Η επίσκεψη Ρούτε
Επιστρέφοντας στο Κίεβο από την Ουάσιγκτον, όπου συναντήθηκε με τον Τραμπ και τους ευρωπαίους ηγέτες, οι οποίοι μετέβησαν τη Δευτέρα στην αμερικανική πρωτεύουσα για να στηρίξουν την Ουκρανία, ο Ζελένσκι εξέφρασε συγκρατημένη αισιοδοξία για το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δήλωσαν ότι προτίθενται να συμμετάσχουν στην παροχή εγγυήσεων ασφαλείας – ενδεχόμενο το οποίο απέρριπταν όλο το προηγούμενο διάστημα – στην Ουκρανία, ώστε να αποτραπεί η πιθανότητα νέας επίθεσης από τη Ρωσία. Το περιεχόμενο όμως των εγγυήσεων παραμένει ασαφές.
Ο ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, σε μη προγραμματισμένη επίσκεψή του την Παρασκευή στο Κίεβο, αναφέρθηκε στη συμμετοχή των ΗΠΑ για την παροχή ισχυρών εγγυήσεων ασφαλείας για την Ουκρανία. Ωστόσο ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος συζήτησε την Πέμπτη το ζήτημα με τους συμβούλους Εθνικής Ασφαλείας της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Φινλανδίας, ανέφερε ότι η συμμετοχή των ΗΠΑ στις εγγυήσεις ασφαλείας θα είναι περιορισμένη αλλά ουσιαστική, ενώ τον πρωταρχικό ρόλο θα έχει η Ευρώπη.
Το μπλοκάρισμα από πλευράς Μόσχας
Την Τετάρτη η Ρωσία μπλόκαρε τη διαδικασία, απαιτώντας να συμμετέχει και η ίδια στις εγγυήσεις ασφαλείας. Η Μόσχα, ο επιτιθέμενος σε αυτόν τον πόλεμο, ζητεί να έχει λόγο στη μεταπολεμική αρχιτεκτονική ασφαλείας του θύματος, κάτι που για το Κίεβο είναι εκ προοιμίου απαράδεκτο και ισοδυναμεί με συνθηκολόγηση.
Η ιδέα πάντως ενός μηχανισμού προστασίας «που θα παραπέμπει στο άρθρο 5 του ΝΑΤΟ» (το οποίο προβλέπει ότι επίθεση σε χώρα-μέλος της Συμμαχίας ισοδυναμεί με επίθεση σε όλες τις χώρες-μέλη) απορρίφθηκε εκ νέου από τη Μόσχα. Ο ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, υπήρξε κάθετος: ανάπτυξη ευρωπαϊκών δυνάμεων στα ουκρανικά εδάφη απορρίπτεται, θεωρούμενη ως «ξένη επέμβαση».
Ο Τραμπ εξέφρασε τη δυσαρέσκειά του για τη στάση της Ρωσίας και σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, την Πέμπτη, κατηγόρησε τον προκάτοχό του, Τζο Μπάιντεν ότι δεν επέτρεψε στην Ουκρανία να «αντισταθεί» στη Ρωσία. Η αντίδραση του Τραμπ και οι συγκαλυμμένες απειλές του προς τη Μόσχα προκάλεσαν προς στιγμήν ικανοποίηση στο Κίεβο και στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, όμως ο αμερικανός πρόεδρος έχει υπαναχωρήσει τόσο από την πρόθεσή του να επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία όσο και από το να ενισχύσει περαιτέρω τη στήριξή του στην Ουκρανία.
Οι συναντήσεις κορυφής
Ο Τραμπ πιέζει για μια πρώτη απευθείας συνάντηση μεταξύ Πούτιν – Ζελένσκι και κατόπιν για μια τριμερή σύνοδο και με τη δική του συμμετοχή. Το Κρεμλίνο επιμένει ότι τέτοιες συναντήσεις πρέπει να προετοιμάζονται μεθοδικά. Ο Ζελένσκι δήλωσε ότι αποδέχεται την πρόταση της διμερούς συνάντησης, κυρίως, όπως σημείωναν αναλυτές, για να φανεί ότι είναι η Ρωσία αυτή που αρνείται τον διάλογο.
Την Τετάρτη ο ουκρανός πρόεδρος πρότεινε η συνάντηση με τον Πούτιν να πραγματοποιηθεί «σε ουδέτερη ευρωπαϊκή χώρα», αναφέροντας την Αυστρία, την Ελβετία και την Τουρκία ως πιθανές οικοδέσποινες, ενώ απέκλεισε τη Μόσχα και τη Βουδαπέστη, πρωτεύουσα της Ουγγαρίας, του πρωθυπουργού Βίκτορ Oρμπαν, γνωστού για τα φιλορωσικά του αισθήματα. Ο Ζελένσκι τόνισε ότι θα ήθελε η επίμαχη συνάντηση να πραγματοποιηθεί αφού η Ουκρανία και οι δυτικοί σύμμαχοί της καθορίσουν με σαφήνεια τι είδους εγγυήσεις ασφαλείας μπορεί να λάβει το Κίεβο. Εκανε, εκ νέου, λόγο για εγγυήσεις ασφαλείας στα πρότυπα του Αρθρου 5 του ΝΑΤΟ, χαρακτηρίζοντάς τες «ένα κατά προσέγγιση πλαίσιο» που συμφωνήθηκε στην Ουάσιγκτον. Τόνισε όμως ότι η Ουκρανία χρειάζεται να γνωρίζει ποια χώρα είναι διατεθειμένη να πράξει και τι σε συγκεκριμένη στιγμή ώστε οι εγγυήσεις ασφαλείας να μη μείνουν αόριστη δέσμευση.
