Παρά την εορταστική περίοδο και ενώ το ελληνικό χριστουγεννιάτικο παραμύθι «Τα κάλαντα των Χριστουγέννων» αποδεικνύεται η μεγάλη έκπληξη της εποχής, οι ταινίες της εβδομάδας που διανέμονται στις αίθουσες είναι αρκετές παρότι μόνο μία απευθύνεται στη μάζα. Ο τίτλος της, «Avatar: Στάχτη και φωτιά»
Βαθμολογία
5: εξαιρετική – αριστούργημα
4: πολύ καλή
3: καλή
2: ενδιαφέρουσα
1: μέτρια
0: απαράδεκτη
«Avatar: Στάχτη και φωτιά» (Avatar: Fire and Ash)
Παραγωγή: HΠΑ, 2025
Σκηνοθεσία: Τζέιμς Κάμερον
Ηθοποιοί: Τζόελ Έτζερτον, Σιγκούρνι Γουίβερ, Ζόε Σαλντάνα, Στίβεν Λανγκ, Ντέιβιντ Θιούλις κ.α.
Σε ότι αφορά τα επιτεύγματα της τεχνολογίας, τρέφω τον ίδιο θαυμασμό προς την τρίτη ταινία της κινηματογραφικής «σειράς» «Αvatar» που είχα εκφράσει και απέναντι στις δύο προηγούμενες. Θεωρώ ότι το 2009 η πρώτη ταινία «Avatar», έγραψε κεφάλαιο στην Ιστορία του κινηματογράφου, κλασικό παράδειγμα ταινίας όπου η τεχνολογία χρησιμοποιείται με δημιουργικό, επιφέροντας επανάσταση. Το πρώτο «Avatar» είναι επίσης ένα 3D – εμπειρία, ένα από τα ελάχιστα που προσωπικά θυμάμαι να με έχει κυριολεκτικά αφήσει άφωνο.
Παρ’ όλ’ αυτά δεν μπορώ να μην παραδεχτώ ότι όσο εντυπωσιασμό η τρίτη ταινία επίσης προκαλεί, δεν παύει να είναι κάτι σαν ένα μεγάλο επεισόδιο στο μεγάλο πάνελ που εγκαινίασε ο Τζέιμς Κάμερον το 2009 αφού είχε ανακοινώσει ότι το «Avatar» θα έχει και συνέχειες. Τελικά, κατά κάποιο τρόπο αυτή η σειρά ταινιών επιστημονικής φαντασίας έχει την λογική του «Αρχοντα των δαχτυλιδιών»: σεναριακά ο άξονας είναι πάντα ο ίδιος και κάθε νέα ταινία αναμοχλεύει τις ίδιες ιδέες που η πρώτη εγκαινίασε.
Ο προβληματισμός του Κάμερον ενός γνήσιου οραματιστή του κινηματογράφου ο οποίος από την αρχή της καριέρας του πειραματιζόταν ανήσυχα κοιτάζοντας πάντα προς το μέλλον, είναι ακριβώς ο ίδιος και απλώς μια νέα ιστορία, παραλλαγή της πρώτης, παίρνει την σκυτάλη από τις προηγούμενες και στην ουσία γίνεται μια προέκταση της ίδιας αρχικής ιστορίας. Όμως αναπόφευκτα όλα αυτά σημαίνουν ότι στο μεδούλι της η ταινία έχει μόνο να δείξει κάτι τεχνολογικά καινούργιο και όχι να πει εφόσον όλα όσα ο Κάμερον ήθελε να πει τα είπε από την πρώτη ταινία.
Όπως λοιπόν η δεύτερη ταινία, «Avatar: The way of water» (2022), έτσι και η τρίτη είναι μια περιπετειώδης ακολουθία μαχών σε γη, ουρανούς και νερό, με τους μαχητές διαφόρων φυλών στον πλανήτη Πανδώρα να καβαλλούν είτε ιπτάμμενα, είτε υδρόβια πλάσματα σαν τους καουμπόηδες πάνω στ’ άλογά τους. Ο Κάμερον θίγει και πάλι τα ίδια σοβαρά ζητήματα που τον απασχόλησαν στις δύο προηγούμενες ταινίες – η οικολογία, η μετανάστευση, η ξενοφοβία, οι οικογενειακές αξίες.
Οπότε το άκρως επιβλητικό θεαμα, για μια ακόμη φορά μετατρέπεται σε αρένα έκφρασης των βαθύτερων ανησυχιών του σκηνοθέτη για το μέλλον του πλανήτη, τις οποίες όμως γνωρίζουν πολύ καλά όσοι παρακολουθούν το έργο του γενικότερα και τα δύο προηγούμενα «Avatar» ειδικότερα. Ισχυρά τα σημάδια της επανάληψης στο όλο εγχείρημα, κάπου νιώθεις ότι το παραμύθι έχει τελειώσει, οπότε το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να αφήσεις τον εαυτό σου ελεύθερο απέναντι σε ένα άκρως εντυπωσιακό περίβλημα, την επιβλητική τεχνολογία της εικόνας που τελικά είναι και το μόνο που θα σφραγίζεται στη μνήμη σου.
Βαθμολογία: 2 ½
Προβάλλεται σε περισσότερες από 150 αίθουσες όλης της Ελλάδας
«Η αγγελία» (The housemaid)
Παραγωγή: ΗΠΑ, 2025
Σκηνοθεσία: Πολ Φέιγκ
Ηθοποιοί: Σίντνεϊ Σουίνι, Αμάντα Σέιφριντ, Μπράντον Σκλέναρ ,Ιντιάνα Ελ
Πολλοί ίσως γνωρίζουν το μπεστ σέλερ μυθιστόρημα της Φρέντα Μακ Φέιντεν που είναι διαθέσιμο στη χώρα μας από τις εκδόσεις ΔΙΌΠΤΡΑ. Στην κινηματογραφική μεταφορά του ο Πολ Φέιγκ το υπηρετεί θαυμάσια φτιάχνοντας μια τριπλέτα ηρώων (των βασικών), για τους οποίους ποτέ δεν είσαι σίγουρος για το αν σε αυτό που δείχνουν αντανακλάται αυτό που είναι. Με διάφορους τρόπους όλα τα πρόσωπα καμουφλάρουν διαρκώς τον πραγματικό εαυτό τους, όλα κάτι σκοτεινό φαίνεται ότι κρύβουν. Εδώ, χειροκροτείς τον σκηνοθέτη Πολ Φέιγκ, που βέβαια είχε στα χέρια του την ιστορία έτοιμη.
Ταυτόχρονα ο Φέιγκ κάνει μια θαυμαστή διαχείριση του χώρου όπου το στόρι τοποθετείται στο μεγαλύτερο μέρος του. Αυτό το τεράστιο, πολυτελές σπίτι στα προάστια της Νέας Υόρκης μοιάζει με ρόλο από μόνο του. Εκεί κινούνται τέσσερα πρόσωπα. Η μονίμως αγχωμένη στα όρια της νεύρωσης Νίνα (Αμάντα Σέιφριντ), ο υπέροχος σε όλα, κούκλος και σούπερ επιτυχημένος επαγγελματικά σύζυγός της Αντριου (Μπράντον Σκλέναρ), η Σεσίλια (Ιντιάνα Ελ), η αγέλαστη κόρη της Νίνα (όχι του Αντριου) και η Μίλι (Σίντνεϊ Σουίνι), η νεαρή, εσωτερική οικιακής βοηθός που το ζευγάρι προσλαμβάνει προκειμένου να φροντίζει το σπίτι και την Σεσίλια.
Το περιμένεις βέναια, ότι πολύ σύντομα η Μίλι θα προκαλέσει «ηλεκτρισμό» με την παρουσία της και μια ακόμη επιτυχία του Φέιγκ είναι ότι δεν θα βρεις ούτε μία στιγμή στην ταινία που να μην νιώθεις άβολα, ή σε εγρήγορση. Νιώθεις ότι ανά πάσα στιγμή κάτι μπορεί να συμβεί αλλά είναι αδύνατον να αντιληφθείς πότε αυτή η στιγμή θα έρθει και ποια θα είναι η μεγάλη ανατροπή που αντιλαμβάνεσαι ότι θα γίνει. Επίσης, στο στυλ της, η ταινία παρότι εντάσσεται στην κατηγορία του θρίλερ δεν «παίζει» καθόλου με τα κλισέ του είδους. Ακόμα και οι ακρότητές της (που υπάρχουν) παρουσιάζονται με τον πιο φυσιολογικό τρόπο, γεγονός που και δίνει στην ταινία μια ακόμα πιο τρομακτική όψη. Αν κάπου έχουμε ενστάσεις είναι στο κάπως «ξεκάρφωτο» και πρόχειρο τρίτο μέρος στο οποίο βλέπουμε ότι ακόμα και σε αυτήν την ταινία κυριαρχεί η ανάγκη ( ; ) των δημιουργών να ακολουθήσουν την μόδα του #Metoo και να παρουσιάσουν ως επιτακτική μια γυναικεία συνεργασία απέναντι στο «αρσενικό» κακό.
Βαθμολογία: 3
ΑΘΗΝΑ: ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – ΟΛΑ ΤΑ OPTIONS – ΑΣΤΟΡ – ΓΑΛΑΞΙΑΣ (ΠΕΜ-ΤΡΙ) – ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΚΗΦΙΣΙΑ – ΑΕΛΛΩ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ 2 (ΠΕΜ-ΤΡΙ) ΖΕΑ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: CINEΜΑ ΟΝΕ – VILLAGE COSMOS – OPTIONS MAKEΔONIA κ.α.
«Σε πτώση» (On falling)
Παραγωγή: Αγγλία/ Πορτογαλία, 2024
Σκηνοθεσία: Λόρα Καρέιρα
Πρωταγωνιστεί η Τζοάνα Σάντος
Το γεγονός ότι οι παραγωγοί αυτής της ταινίας έχουν επίσης στηρίξει ταινίες του Κεν Λόουτς όπως οι «Εγώ ο Ντάνιελ Μπλέικ» και «Η τελευταία παμπ», ασφαλώς της δίνει πόντους. Ομως αυτό που στην ουσία παρακολουθούμε εδώ είναι μια «άσκηση» της νεαρής σκηνοθέτιδας Λόρα Καρέιρα πάνω στο σινεμά του σπουδαίου Βρετανού σκηνοθέτη. To ζήτημα της βαθιάς μοναξιάς του ξενιτεμένου που αναγκάζεται να προσαρμοστεί σε ασυνήθιστες για αυτόν εργασιακές συνθήκες και ανάμεσα σε ανθρώπους με τους οποίους δεν μπορεί να επικοινωνήσει, είναι όντως ένα θέμα που αξίζει έρευνας και στην πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της η Πορτογαλέζα σκηνοθέτρια το αντιμετωπίζει με κατανόηση και σεβασμό.
Ωστόσο, η ταινία δεν παύει να έχει κάποια θέματα στον ρυθμό και στο χτίσιμο του σεναρίου. Όπως οι περισσότερες ταινίες αυτού του τύπου, έτσι και το «Σε πτώση» καταφεύγει στην επανάληψη σκηνών που μοιάζουν πολύ μεταξύ τους, που έχουμε καταλάβει τι έχουν να πουν εδώ και ώρα και που δεν εξυπηρετούν και τόσο στην εξέλιξη μιας ιστορίας μυθοπλασίας (προφανώς εμπνευσμένης από πραγματικά περιστατικά). Ο φακός της Καρέιρα έχει ντοκιμαντερίστικη όρεξη αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η ταινία αποφεύγει την παγίδα της μονοτονίας. Ωστόσο, ως ενός σημείου την δέχεσαι ευπρόσδεκτα διότι δείχνει να συμπάσχει με την Πορτογαλέζα κεντρική ηρωίδα της (Τζοάνα Σάντος) η οποία νιώθει σαν την μύγα μέσ’ στο γάλα ενώ εργάζεται απρόσωπα και αμίλητα σε ένα εργοστάσιο της Σκωτίας όπου έχει μεταναστεύσει. Όμως με τον Λόουτς σκηνοθέτη της ίδιας ταινίας, το αποτέλεσμα θα ήταν σίγουρα συνταρακτικό.
Βαθμολογία: 2 ½
Προβάλλεται αποκλειστικά στο που προβάλλεται αποκλειστικά στην CINOΒO ΠΑΤΗΣΙΩΝ
«Αυτά που σκοτώνεις» (The things you kill)
Παραγωγή: Γαλλία/ Πολωνία/ Καναδάς/ Τουρκία, 2025
Σκηνοθεσία: Αλιρέζα Καταμί
Ηθοποιοί: Eκίν Κοκοτς, Eρκάν Κολτσάκ Κοστεντίλ, Χαζάρ Εργκουκλού κ.α.
Το να γυρίσεις μια ταινία στην οποία κανείς να μην καταλαβαίνει τι συμβαίνει είναι εύκολο αλλά το να την γυρίσεις επιτυχημένα και να λειτουργε, δεν είναι καθόλου. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκει η γυρισμένη στην Αγκυρα ταινία «Αυτά που σκοτώνεις» του Καναδοϊρανού Αλιρέζα Καταμί, ο οποίος θέλησε να διαχειριστεί μια κοινότοπη, σχεδόν μπανάλ και κινηματογραφικά χιλιοειπωμένη συνθήκη, την αποξένωση των μελών μα διαλυμένης οικογένειας, όσο πιο παράξενα και ανορθόδοξα γίνεται.
Ενώ ο Καταμί έχει το βλέμμα, κάδρο όπως και την φαντασία, σκαλώνει στην επικοινωνία γιατί αν πάτε σε αυτήν την ταινία χωρίς προηγουμένως να σας έχουν δώσει ένα χαρτί που να λέει τι συμβαίνει, θα είναι αδύνατον να το καταλάβετε από μόνοι σας. Από την άλλη πλευρά ίσως αυτός να ήταν και ο στόχος του Καταμί γιατί είναι βέβαιο ότι μετά την παρακολούθηση του «Αυτά που σκοτώνεις» θα αρχίσουν οι συζητήσεις για το ποιος ήταν ποιος,πότε έγινε εκείνο ή το το άλλο, τι ακριβώς ήταν αυτό που έγινε και ούτω καθ’ εξής. Προσωπικά, με την προσέγγισή του ο Καταμί μου έδωσε την εντύπωση ότι στόχευε σε ένα κοκτέιλ ιδεών παρμένων από το σινεμά του Ντέιβιντ Λιντς και του Νούρι Μπιλγκέ Τζεϊλάν. Ομως εν τέλει, το αποτέλεσμα δεν πλησιάζει ούτε το ένα στιλ, ούτε το άλλο.
Βαθμολογία: 1 ½
ΑΘΗΝΑ: CINOBO ΟΠΕΡΑ – ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ – ΔΑΝΑΟΣ κ.α.
Για το παιδί
«Χριστούγεννα με τον Ποντικούλη»
Προβάλλεται επίσης η παιδική ταινία «Χριστούγεννα με τον Ποντικούλη» (Α Mouse Hunt for Christmas, Νορβηγία, 2025) του Χένρικ Μάρτιν Νταλσμπάκεν, στην οποία μάλιστα το animation συνδυάζεται με το live action. Αν κάτι προσωπικά με χαροποίησε ήταν αυτό το πείσμα των τετράποδων μικροσκοπικών «εχθρών» του ανθρώπου να μην εγκαταλείψουν το σπίτι τους, κάτι για το οποίο θα πονοκεφαλιάσουν τους δίποδους εισβολείς. Τελικά, τα κακόμοιρα τα ποντίκια είναι καταδικασμένα να είναι αγαπητά μόνο στις ταινίες κινουμένων σχεδίων, όπως συμβαίνει με τον Μίκυ Μάους ή σε αυτήν εδώ την ταινία η οποία προβάλλεται μεταγλωττισμένη στα ελληνικά με τις φωνές των Νίκου Παπαδόπουλου, Άννας Κουτσαφτίκη, Βάσιας Ζαχαροπούλου κ.α.
Βαθμολογία: 2 ½
ΑΘΗΝΑ: ΝΑΝΑ – ΝΙΡΒΑΝΑ – ΟΛΑ ΤΑ VILLAGE – ΟΛΑ ΤΑ OPTIONS –ΑΘΗΝΑΙΟΝ – ΦΟΙΒΟΣ – ΣΠΟΡΤΙΝΓΚ κ.α. ΘΕΣ/ΚΗ: VILLAGE COSMOS – ODEON ΠΛΑΤΕΙΑ κ.α.
Επανέκδοση
Αποκλειστικά στο ΣΤΟΥΝΤΙΟ προβάλλεται η ταινία «Πέφτουν οι σφαίρες σαν το χαλάζι και ο τραυματισμένος καλλιτέχνης αναστενάζει…» (Ελλάδα, 1977) του Νίκου Αλευρά η οποία είναι κυρίως γνωστή από τον θόρυβο που προκάλεσε όταν πριν από 41 χρόνια η μετάδοσή της από την Κρατική Τηλεόραση διεκόπη λόγω κάποιων τολμηρών (για τα τότε δεδομένα) σκηνών. Εφτιαξε ένα cult θρύλο γύρω της αλλά αυτό δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι είναι και μια καλή ταινία. Μια σύγχυση, κατά βάθος είναι, το αποτέλεσμα της «ανάγκης» του σκηνοθέτη να συνδυάσει σουρεαλισμό, καυστικό χιούμορ και αυτοσαρκασμό σε κάτι που ολοφάνερα αφορά τον ίδιο και μόνο τον ίδιο ο οποίος και πρωταγωνιστεί. Αν πάντως ο καλλιτέχνης αναστενάζει, το τι κάνει ο θεατής δεν περιγράφεται (να σημειωθεί ότι προβάλλεται και η τελευταία ταινία του Αλευρά «Αλευρίνο “Το σπερμα του σύμπαντος”», παραγωγή του 2023 στην οποία και πάλι πρωταγωνιστεί. Η εταιρία διανομής της την παρουσιάζει ως «η πιο αδιανόητη και η πιο απρόβλεπτη ταινία όλων των εποχών» και κατά πάσα πιθανότητα, αυτό ακριβώς θα είναι).
