Ο Δημήτρης Τάρλοου, ένας σκηνοθέτης που επιμένει στους δύσκολους καιρούς που ζούμε να κάνει θέατρο με όρους απαιτητικούς, χωρίς εκπτώσεις, παίρνοντας ρίσκα, μιλά στο ΒΗΜΑ Talks. Ο εγγονός του Μ. Καραγάτση, μεγάλωσε μέσα σε ένα περιβάλλον όπου η λογοτεχνία και η ποίηση ήταν παρούσες, σαν αυτονόητες. Άλλωστε είναι και εκείνος που μετέφερε στη σκηνή τρία μυθιστορήματα του Καραγάτση, με μεγάλη επιτυχία και έπεται συνέχεια, ενώ αναμένεται και η τηλεοπτική πρεμιέρα της «Μεγάλης Χίμαιρας» (ΕΡΤ).
Μετά την «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή που παρουσίασε το περασμένο καλοκαίρι στην Επίδαυρο, προτείνει τώρα την «Ηλέκτρα εντός» (πρεμιέρα 19 Δεκεμβρίου) στο θέατρο Πορεία, το οποίο αγόρασε και διευθύνει απ’ το 2000, ανεβάζοντας αξιόλογες παραγωγές που αφήνουν το δικό τους στίγμα.
Πως βλέπετε τη σύγχρονη μεταφορά των αρχαίων κειμένων; Μας απομακρύνουν απ’ το πρωτότυπο;
Αναρωτιέμαι ποια είναι αυτή η κλασικότερη ή πιο κοντά την αρχαία εποχή εικόνα απ’ την οποία απομακρυνόμαστε; Η καλλιτεχνικότητα, κατά τη γνώμη μου, δεν έχει στεγανά ούτε όρια. Εγώ δεν θα κατέστρεφα ένα κείμενο γιατί αφορά στην προσπάθεια ενός ανθρώπου που το μετέφρασε απ’ τα αρχαία. Άρα ή το παίρνεις και το χρησιμοποιείς ή δεν το παίρνεις και κάνεις το δικό σου. Αυτό αφορά όμως στην καλλιτεχνική εντιμότητα, όχι στην απομάκρυνση απ’ το αρχαίο δράμα. Απ’ την άλλη, δεν θεωρώ ότι απομακρυνόμαστε, γιατί το αρχαίο δράμα είναι τόσο μακριά και τόσο άγνωστο το πώς γινόταν ή τι ρόλο ακριβώς έπαιζε στη ζωή των ανθρώπων, οπότε είναι αυτονόητο ότι οτιδήποτε κάνουμε σήμερα είναι μακριά από αυτό. Το θέμα είναι αν αυτό που γίνεται πάνω στη σκηνή μας πείθει σε σχέση με το ίδιο το έργο…
Η συγκίνηση είναι το πιο ισχυρό αίσθημα για τον θεατή;
Η αναστάτωση θα ’λεγα και ταυτοχρόνως η συγκίνηση, δύο συναισθήματα που μπορεί να είναι ακόμα και αποτροπιασμός, ή αισθήματα ελέους και φόβου. Η μετακίνησή μας προέρχεται ακριβώς απ’ το ότι συν-κινούμαστε, παρά-κινούμαστε και καταλαβαίνουμε ότι η ανθρώπινη φύση έχει πολλές πλευρές, δεν είναι ένα πράγμα.
Η Ηλέκτρα είναι αυτό το αμφίθυμο και πολλές φορές δυσπρόσιτο πλάσμα που πρέπει να μας βάζει σε σκέψεις για το τι σημαίνει αυτός ο χαρακτήρας. Γιατί τον έγραψε ο Σοφοκλής; Ποια είναι η αξία της διαμαρτυρίας; Τι συμβαίνει εντέλει σ’ αυτό το έργο… Νομίζω ότι είναι αυτό που συμβαίνει σε όλους μας. Μανίζουμε, μανίζουμε, μανίζουμε αλλά τελικά ανακαλύπτουμε ότι δεν κατορθώσαμε τίποτα.
Ένας κύκλος απωλειών, πένθους, φόνων, μίσους, εκδίκησης, βίας που δεν κλείνει. Και οι φονιάδες που έρχονται από μακριά να αποκαταστήσουν την τάξη, να βάλουν τα πράγματα στη θέση τους, να φύγουν οι δικτάτορες, οι βασανιστές, και τελικώς αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι αντικαθίστανται από άλλους. Κι αυτό είναι το φοβερό σ’ αυτό το έργο, η Ηλέκτρα μένει μόνη. Και ο Ορέστης έρχεται να πει ότι όποιος από εσάς προτίθεται να εναντιωθεί στην εξουσία, με τρόπο που να με θίγει εμένα προσωπικά ή τους γύρω μου, να ξέρει ότι τον περιμένει αυτό το τέλος. Ποια είναι λοιπόν η βελτίωση απ’ την κατάσταση του Αίγισθου;
«Πλέον το αγοραίο έχει γίνει καθεστώς, θεσμός».
Έτσι συμβαίνει και στη ζωή μας, στην πολιτική, στην κοινωνία;
Ναι, όπως και στην Ηλέκτρα, επιβεβαιώνεται αυτή η επαναληπτικότητα που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη λειτουργία και ύπαρξη, η οποία είναι δεσμευμένη από κάτι. Στην Ηλέκτρα είναι η λατρεία προς τον πατέρα -διόλου τυχαίο ότι ονομάστηκε σύνδρομο Ηλέκτρας. Η προσκόλληση στη μνήμη του πατέρα δημιουργεί αυτή την πολύ γόνιμη θεατρική συνθήκη η οποία μας δείχνει ότι η υπερβολή στα πράγματα δεν μας οδηγεί κατ’ ανάγκη σε κάτι καλό, σε προχώρημα, αλλά σε καθήλωση και ματαίωση.
Η έλλειψη πίστης σήμερα, και δεν εννοώ τη θρησκευτική, αλλά σε ιδανικά, αξίες, είναι η αιτία;
Νομίζω ότι αυτό είναι αυταπόδεικτο και είναι ο πρώτος λόγος που επικρατεί η κατάσταση που επικρατεί και στο θεατρικό τοπίο. Πλέον το αγοραίο έχει γίνει καθεστώς, θεσμός. Όλοι συμμετέχουν σ’ ένα τρομερό παιχνίδι το οποίο έχει ελαστικούς κανόνες, ως καθόλου κανόνες, επιβίωσης. Η έρευνα μέσα στο θέατρο, η εμμονή στη λεπτομέρεια, η καλλιτεχνικότητα είναι ζητήματα που καγχάζονται.
«Το θέατρο είναι η εποχή του, καθρέφτης, οπότε δεν μπορεί να μην αλλάζει. Τώρα το προς τα πού θα πάει δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικό».
Σαν να έχουν συμβιβαστεί όλη μ’ αυτή την χυδαιότητα. Και χρησιμοποιώ το θέατρο σαν παράδειγμα, γιατί είναι η γόνιμη δική μας συνθήκη. Ακούω ηθοποιούς που έρχονται από άλλες δουλειές, άλλες πόλεις, κάνουν δύο εβδομάδες πρόβα για να παίξουν σε μία παράσταση. Κι αυτό όχι απλώς είναι αποδεκτό, είναι δεδομένο. Σου λένε «έτσι είναι»…
Το θέατρο όμως πάει καλά…
Εμένα μ’ ενδιαφέρει η ίδια η διαδικασία του θεάτρου, ο τρόπος που γίνεται. Ναι, ο κόσμος πάει στο θέατρο γιατί μπορεί να είδε ένα διαφημιστικό που τελικά δεν έχει καμία σχέση με την παράσταση. Κι όλα αυτά πουλιούνται με τέτοια άνεση και είναι τόσο απενοχοποιημένα, που μου δημιουργεί τεράστια εντύπωση -ή και όχι. Οπότε δεν θα ’λεγα ότι είναι αισιόδοξη η δουλειά που κάνω. Επίσης τα sold-out έχουν γίνει μια κατάρα. Όταν γινόντουσαν πραγματικά sold-out σ’αυτό το θέατρο δεν το κάναμε και τόσο θέμα. Δεν έχει και τόσο σημασία το sold-out ούτε είναι οι καλύτερες παραστάσεις. Ο τρόπος που γίνεται αυτή τη στιγμή είναι ένας τρόπος προσπάθειας βιομηχανοποίησης του χώρου αλλά με όρους ερασιτεχνισμού κι αυτό είναι ενοχλητικό. Εγώ τώρα θέλω να γυρίσω στο μη sold-out. Μπορούμε να είμαστε όχι sold-out; Και αν γεμίσει το θέατρο, να γεμίσει επειδή κάποιοι ήρθαν και βρήκαν ενδιαφέρον και το είπαν και στους άλλους.
Όλο αυτό που συμβαίνει σήμερα διαβρώνει τα πράγματα, τα έχει ήδη διαβρώσει. Βέβαια αυτή η κατάσταση δεν είναι ελληνική, είναι παγκόσμια. Ήδη το θέατρο στο Λονδίνο έχει τελειώσει, όπως και στο Βερολίνο. Στη Ρωσία δεν μπορούμε να πάμε… Άρα το θέατρο των Φεστιβάλ και των πειραματισμών έχει τελειώσει.
«Είναι πάρα πολύ δύσκολο να συγκεντρώσεις αρκετά καλούς ηθοποιούς και να κάνεις σοβαρή δουλειά πάνω σ’ ένα έργο, υπάρχει μεγάλη βιασύνη, μεγάλη αφραγκιά…»
Η ίδια η κοινωνία και η ίδια η ζωή μας μεταβάλλεται σε κάτι το οποίο είναι το τηλέφωνο προέκταση του χεριού. Ο σύγχρονος θεατής, το μυαλό και η ψυχή του σταδιακά αλλάζει άρα αλλάζουν και οι απαιτήσεις του. όσο αλλάζουν οι απαιτήσεις του τόσο προσαρμόζεται και το θέατρο. Το θέατρο είναι η εποχή του, καθρέφτης, οπότε δεν μπορεί να μην αλλάζει. Τώρα το προς τα που θα πάει δεν είναι και τόσο ενθαρρυντικό. Παρουσιάζονται όλο και περισσότερα θεάματα τα οποία προσπαθούν να μιμηθούν τη λειτουργία της εικόνας. Ο θεατής δεν μπορεί πια να παρακολουθήσει κάτι που κρατάει μιάμιση ή δύο ώρες, τον λόγο, την σχέση των προσώπων. Έχει ανάγκη από πολύ γρήγορες εναλλαγές εικόνων. Πολλά από αυτά που παρουσιάζονται έχουν έναν καταιγιστικό ρυθμό γιατί μόνο έτσι μπορεί ν’ αντέξει ο σύγχρονος εγκέφαλος, Είναι όπως το GPS, όσο περισσότερο το χρησιμοποιείς τόσο αδρανοποιείται η ικανότητα του εγκεφάλου να προσανατολίζεται. Και μετά δεν ξέρεις πού είσαι. Παλιότερα πώς το βρίσκαμε; Έτσι και στο θέατρο αν δεν έχει γρήγορη εναλλαγή εικόνων βαριέται και ανοίγει το κινητό του. Αυτό είναι ένα ζήτημα που δεν επιλύεται. Δεν μπορείς να κάνεις πίσω βήματα.
Άρα κάνετε πιο δύσκολα θέατρο σήμερα;
Βέβαια, και στο επίπεδο των συνεργασιών. Οι ηθοποιοί που είναι απολύτως ταγμένοι σ’ αυτό που κάνουν είναι ελάχιστοι, μετρημένοι στα δάχτυλα των δύο χεριών… Άρα αναγκάζεσαι να προσαρμόζεσαι στα προγράμματα των άλλων με βάση τα γυρίσματα.
Το άλλο είναι πόσο πιστεύεις ότι διατηρείται σαν αριθμός ένα κοινό που μπορεί να διατηρήσει το θέατρό σου. Αυτό που λέμε αστικό κοινό υπάρχει πια; Οι εγγράμματοι που πηγαίνουν θέατρο είναι αρκετοί; Όλο και λιγότεροι. Γιατί και οι εγγράμματοι λιγοστεύουν και ταυτοχρόνως οι οικονομικές συνθήκες δυσκολεύουν. Αυτοί που έχουν πολλά χρήματα δεν ενδιαφέρονται καθόλου για το θέατρο. Δεν υπάρχει η μέση τάξη των αστών που να ενδιαφέρεται για το θέατρο. Άρα δεν είμαι αισιόδοξος…
Το περιβάλλον έχει αλλάξει. Για να γεμίσεις θέατρα πρέπει να κάνεις έργα πολύ πιο πιασιάρικα, μ’ έναν πολύ πιο φτηνό τρόπο και οπωσδήποτε με χαμηλότερους μισθούς. Να κάνουμε δηλαδή τους ηθοποιούς να υποφέρουν πραγματικά, πράγμα που δεν κάνουμε εμείς.
Άρα οι επιλογές σας έχουν ρίσκο;
Ναι. Αλλά μέσα στο πλαίσιο του επιχειρείν και της έρευνας είναι και να κάνεις πράγματα που δεν είναι σούπερ εμπορικά…
Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί πια το θέατρο δεν είναι πολύ ενθαρρυντικός. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να συγκεντρώσεις αρκετά καλούς ηθοποιούς και να κάνεις σοβαρή δουλειά πάνω σ’ ένα έργο, υπάρχει μεγάλη βιασύνη, μεγάλη αφραγκιά… Και είναι λογικό. Πως θα επιβιώσει ο άλλος μ’ αυτούς του μισθούς; Στο σούπερ-μάρκετ θέλεις 150 ευρώ για να μπεις και να βγεις… Δεν είναι απλό.
Μετά την Επίδαυρο, προτείνετε τώρα την «Ηλέκτρα εντός», σε κλειστό χώρο. Γιατί;
Δεν ήθελα να κάνω αρχαία τραγωδία, περισσότερο με ώθησαν ν’ ασχοληθώ. Όχι γιατί δεν μ’ ενδιαφέρει το ίδιο το είδος, άλλωστε κάποια απ’ αυτά τα έργα είναι πάρα πολύ καλά. Δεν χρειάζεται, κατά τη γνώμη μου, να τα αντιμετωπίζεις ως μεγαλειώδη γιατί αυτό σε εμποδίζει να τα προσεγγίσεις. Κάποια λοιπόν από αυτά, ανάμεσά τους και η «Ηλέκτρα» είναι πολύ καλά και αινιγματικά -ίσως γι’ αυτό με τράβηξε. Δεν είναι ιδιαίτερα ερμηνεύσιμο και ήθελα να το διερευνήσω περισσότερο, Η συνεργασία μου με τη Λουκία (σ.σ. Μιχαλοπούλου) και στη συζήτηση που κάναμε για τη συνέχεια της συνεργασίας μας τέθηκε και το θέμα να γίνει σε κλειστό χώρο.
Ο κλειστός χώρος αλλάζει τα δεδομένα και το αποτέλεσμα θα είναι ένα διαφορετικό θέαμα. Δεν είναι απλώς μια προσαρμογή. Είναι μια πλήρης αλλαγή συνθηκών που όμως δημιουργεί ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον για όλους μας.
Η προτεινόμενη συνθήκη και από μένα και απ’ την Έρι Κύργια που κάνουμε μαζί τη δραματουργία, ήταν να πάρουμε τη μέρα του μήνα που έγινε η σφαγή, η μέρα που η Κλυταιμνήστρα έσφαξε τον πατέρα της Ηλέκτρας, και την έκανε μηνιαία γιορτή. Είμαστε λοιπόν μετά τη γιορτή και η Ηλέκτρα είναι υποχρεωμένη να παρακολουθεί κάθε μήνα αυτή τη φρικώδη γιορτή για τη δολοφονία του πατέρα της.
Διασκευάσατε το κείμενο;
Όχι, δεν αλλάζουμε το κείμενο ουσιωδώς. Αλλάζει το ύφος, η ατμόσφαιρα και είναι σαν να αλλάζει όλο. Υπάρχουν στοιχεία μπρεχτικού καμπαρέ.
Εκμεταλλευόμαστε την πολλή δουλειά, σε βάθος, που έχει γίνει με τη Λουκία Μιχαλοπούλου αλλά και την Γρηγορία Μεθενίτη (Χρυσόθεμις) και τον Περικλή Σιούντα που τώρα είναι περισσότερο πιανίστας αλλά και Πυλάδης. Στόχος μας είναι ν’ αναδείξουμε την τραγωδία με διαφορετικό τρόπο, πιο καμπαρετζίδικο, πιο μπρεχτικό και πιο αποστασιοποιημένο. Η ίδια η σκηνογραφία συμμετέχει και στο μπεκετικό κομμάτι. Μια τάφρος στο κέντρο, όπου είναι και η φωλιά της Ηλέκτρας, σαν να ζει στα έγκατα του παλατιού, σ’ ένα καταφύγιο, μια κρύπτη -εξέχει το κεφάλι της ή και ολόκληρη. Πίσω ανυψωμένο ελαφρώς το κομμάτι του θρόνου, του έσω παλατιού, το οποίο εκμεταλλεύεται πλήρως η Αγλαΐα Παππά στην Κλυταιμνήστρα της. Πιάνο επί σκηνής, τσέλο, μικρόφωνα για να τραγουδούν οι δύο κοπέλες του χορού, εργαζόμενες σ’ αυτό το παράδοξο κλαμπ. Κι εγώ παίζω στον Αίγισθο.
«Ο Καραγάτσης, αν ζούσε, θα ήταν πολύ ευτυχής, βλέποντας το πόσο δημοφιλής είναι».
Η Λουκία είναι μια γενναία, έξυπνη ηθοποιός και πολύ ταλαντούχα και θέλει να το κάνει όλο αυτό. Και σε συνδυασμό με την θηριώδη, ανάλαφρη και με χιούμορ Αγλαΐα Παππά, μια ηθοποιό που έχει ασχοληθεί σοβαρά με την αρχαία τραγωδία, γίνεται μια δουλειά σε ένα επίπεδο υψηλού επαγγελματισμού.
Δεν περίμενα να στραφώ σ’ αυτή την μπρεχτική πλευρά, που όμως θεωρώ ότι ταιριάζει πολύ. Βοηθάει στο μη ψυχολογικό, στον κλειστό χώρο, στην ατμόσφαιρα βίας και στην αφήγηση μιας ιστορίας φόνων. Έχει την παραδοξότητα του μαύρου μιούζικαλ.
Η σχετικά πρόσφατη απώλεια της μητέρας σας, της Μαρίνας Καραγάτση, σας στερεί έναν κρίκο απ’ την σύνδεσή σας με τον παππού σας;
Όχι, καθόλου. Η απώλεια της μητέρας ταρακουνάει τη ζωή σου την ίδια, είναι ορφάνια. Όλα τα υπόλοιπα, εννοώ οι συνδέσεις και οι επισυνδέσεις έχουν προλάβει και έχουν γίνει. Ίσα-ίσα αισθάνομαι ότι διηγούμενος στη μικρή μου κόρη τα ωραία της μάνας μου, τη σχέση της με τον πατέρα και τη μάνα της, που δεν ήταν εύκολη, την συνδέω κι αυτή με ένα κομμάτι της οικογένειας. Και σήμερα στα τέσσερά της έχει μάθει όλη την ιστορία και την ζητάει επισταμένως… Οπότε ως προς αυτό δεν έχω καμία απώλεια. Ίσως έχω μια απώλεια στην απεύθυνση -κάθε φορά που κάνω μια σκηνοθεσία η πραγματική απεύθυνση είναι κάπου. Και έχω την αίσθηση ότι όλες μου οι απευθύνσεις ήταν εκεί και τώρα πρέπει να είναι αλλού… Το δύσκολο είναι να ξαναβρείς την έμπνευσή σου και το κουράγιο σου, γιατί μεγαλώνουμε κιόλας. Είμαι όμως ευγνώμων για όσα ζήσαμε.
Και βλέπω ανθρώπους που έχουν πάρει ελπίδα και δύναμη απ’ το θέατρο Πορεία και μ’ ευχαριστούν για όσα έχουν πάρει αυτά τα 25 χρόνια. Αυτό από μόνο του είναι πολύ ισχυρό.
Όσο περνάει ο καιρός τόσο πιο τολμηρός γίνομαι. Δεν θα πεθάνουμε πια για να γίνει τέλεια μια παράσταση. Μπαίνω όλο και περισσότερο σε μια εκδοχή ρίσκου, πιο ελεύθερη και πιο ανεξερεύνητη εντός μου ή πιο χιουμοριστική. Αισθάνεσαι ότι υπάρχουν γύρω σου τροχοί που δουλεύουν για την επιτυχία, οπότε κάποια στιγμή θέλεις να πάρεις μια απόσταση απ’ την τρέλα…
Οπότε, τι βλέπετε για το μέλλον;
Τι θα ήθελα να δημιουργήσω σε 2-3 χρόνια; Έναν χώρο, διαφορετικού είδους, ένα προβάδικο, το οποίο όμως να έχει μια εξαιρετική αισθητική και να μπορούν εκεί μέσα να γίνονται παραστάσεις σαν σε μια εκκλησία, με τέσσερα στασίδια γύρω-γύρω. Να βγάζουν όλοι τα παπούτσια τους για να μπούνε και να γίνεται μια δουλειά με ερευνητικό χαρακτήρα ή μίνι-παραστάσεις για επιλεγμένο κοινό. Αυτό θα ήθελα. Πώς γίνεται αυτό δεν ξέρω. Απαιτεί χρηματοδότηση…
Κεφάλαιο Καραγάτσης: Με τις παραστάσεις σας έχετε συμβάλει στην ενδυνάμωσή του;
Τα στοιχεία δείχνουν ότι διαχρονικά ο Καραγάτσης είναι ένας αγαπημένος των αναγνωστών. Πλησιάζουμε τα εβδομήντα χρόνια απ’ τον θάνατό του (σ.σ. 1960) και άρα, το 2031 τελειώνουν και τα δικαιώματα. Οπότε μπορούμε να κάνουμε έναν απολογισμό και να πούμε ότι ο Καραγάτσης, αν ζούσε, θα ήταν πολύ ευτυχής βλέποντας το πόσο δημοφιλής είναι, τι έριδες και συζητήσεις προκάλεσε, τι τσακωμούς, ακόμα και πολιτικούς…
«Ο Λάνθιμος έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον του να κάνει το “Χαμένο νησί”. Έχει τα δικαιώματα εδώ και πέντε χρόνια. Κανονικά του χρόνου πρέπει να προχωρήσει η παραγωγή».
Απ’ το 2014 ως το 2021 το θέατρο Πορεία έπαιξε έναν ρόλο, κι εγώ προσωπικά, στο να πάει στις νεότερες γενιές και ν’ αυξηθεί η δημοφιλία του περισσότερο σχεδόν από οποιοδήποτε σίριαλ. Την «Μεγάλη Χίμαιρα» είδαν περισσότεροι από 120.000 θεατές αλλά στην πραγματικότητα η επιρροή της ήταν πολύ μεγαλύτερη. Το βιβλίο πούλησε σαν τρελό για μια τριετία -τετραπλασίασε τις πωλήσεις και συμπαρέσυρε και όλους τους τίτλους κατά 10%. Πράγμα το οποίο θα γίνει περίπου και τώρα με αφορμή τη σειρά στην ΕΡΤ, αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό. Η επιρροή της τηλεόρασης είναι ισχυρή αλλά θεωρώ ότι μ’ έναν τρόπο η επιρροή του θεάτρου μπορεί να ’ναι μεγαλύτερη και πολλαπλασιαστική.
Πιστεύω πως αυτές οι τρεις παραστάσεις, «Μεγάλη Χίμαιρα», «Γιούγκερμαν» και «Ο Κοτζάμπασης του Καστρόπυργου» συνέβαλαν πολύ.
Αλλά και το «Ευχαριστημένο», της μητέρας σας που αφορούσε τον πατέρα της, τον Καραγάτση
Η παράσταση που έκανα για τη μάνα μου ήταν μια δραματική κατάσταση. Εγώ, από φόβο προς εκείνη, γιατί ήταν ένας πολύ έντονος χαρακτήρας, δεν ήθελα με τίποτα ν’ ασχοληθώ. Και το ’κανα μόνο όταν κατάλαβα ότι μαλάκωσε. Αλλά από μέσα μου είχα τρομερό τρόμο για το πως θα βγάλω τη γιαγιά μου και την προγιαγιά μου στη σκηνή, τη μάνα μου και τον παππού μου. Ήταν δύσκολο…
Και χαίρομαι που θα κλείσει ο Καραγάτσης με μια αίγλη που του αξίζει γιατί μετά τα δικαιώματα, ο καθένας θα κάνει ό,τι θέλει, ο καθένας θα μπορεί να τα εκδώσει.
Να περιμένουμε έναν ακόμα Καραγάτση από εσάς;
Ναι, ίσως κάνουμε κάτι τελευταίο πριν κλείσουν τα δικαιώματα: Συζητάμε και μάλλον θα γίνει, για τα 120 χρόνια απ’ τη γέννησή του (1908), τη σεζόν 2027-2028, το «Δέκα». Έχει γίνει ήδη μια διασκευή απ’ τον Στρατή Πασχάλη και σκεφτόμαστε να παρουσιαστεί πρώτα στον ΟΛΠ, μετά στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά για 15-20 παραστάσεις και στη συνέχεια στο Πορεία. Για μένα έχει μεγάλο ενδιαφέρον το «Δέκα», γιατί είναι ένα πολύ μοντέρνο έργο, πεδίο λαμπρής δόξας για νέους ηθοποιούς, για πολλούς ηθοποιούς -μια δική μας παραγωγή…
Και κάτι ακόμα: Ο Λάνθιμος έχει εκδηλώσει το ενδιαφέρον του να κάνει το «Χαμένο νησί». Έχει τα δικαιώματα εδώ και πέντε χρόνια. Κανονικά του χρόνου πρέπει να προχωρήσει η παραγωγή. Το γράφει ο Ευθύμης Φιλίππου. Κι αν πράγματι ευωδοθεί αυτό το σχέδιο, που το εύχομαι, πιστεύω ότι θα είναι το ιδανικό για τα 70 χρόνια απ’ τον θάνατό του, μαζί με το «Δέκα».
Προς το παρόν αναμένεται η πρεμιέρα της τηλεοπτικής σειράς
Ναι -και παίζω στη σειρά. Επίσης εκλήθην ευγενώς απ’ τον παραγωγό και τον σκηνοθέτη να πω την άποψή μου αλλά δεν εισακούσθην!!! Ρωτήθηκα κι αυτό ήταν και το βασικό ερώτημα, αν πειράζει η Μαρίνα Μπαρέ να μην είναι Γαλλίδα και είπα «ναι, πειράζει». Είναι Ιταλίδα. Κι αυτό γιατί η σχέση μας είναι τελείως διαφορετική με τη μία ή την άλλη χώρα. Ο κλασικισμός, η αγάπη για την αρχαία Ελλάδα, είναι σύμφυτα με την γαλλική κουλτούρα. Και είναι τελείως διαφορετικό να είσαι απ’ τη Ρουέν απ’ το να είσαι απ’ την Τεργέστη… Και βέβαια το αποτέλεσμα μοιραία πάει αλλού.
Αλλά το πώς αντιλαμβάνεται ένας σκηνοθέτης και πώς απευθύνεται στο μεγάλο κοινό για να πουλήσει στο Netflix και εάν θεωρεί ότι αφορά περισσότερο το κοινό ένα ερωτικό στόρι, ένα μελόδραμα μ’ ένα τρίο, από ό,τι το υπαρξιακό αδιέξοδο που πραγματεύεται ο Καραγάτσης, αυτό είναι πια έτσι, τι να κάνουμε. Πάντως δεν θα πάθει κάτι ο Καραγάτσης.
Θα κερδίσει;
Θα κερδίσει σίγουρα, γιατί έχουν πέσει πολλά λεφτά, πολλά κοστούμια, σκηνικά, ένα καλό καστ… Το πώς φτάσαμε βέβαια να γυριστεί αυτή η σειρά, είναι μια οδύσσεια. Ξεκινήσαμε απ’ τον Ντένη Ηλιάδη και ξαφνικά καταλήξαμε μέσα σε έξι χρόνια σε κάτι άλλο. Και επί όλο αυτόν τον καιρό δίνανε δικαιώματα, ζητούσαν παράταση και πληρώνανε. Μεσολάβησαν πολλά, ανέλαβε τη σκηνοθεσία ο Βαρδής Μαρινάκης. Εγώ όμως είχα εμπλακεί ήδη. Οπότε είναι και θέμα συναλλακτικού ήθους, εκτός απ’ το οικονομικό. Εν κατακλείδι ό,τι μπόρεσα έκανα. Καμιά φορά πρέπει να το λες κι αυτό.
Φωτό: Μενέλαος Μυρίλλας
