To μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο στον κόσμο έχουν αναπτύξει οι ΗΠΑ στα ύδατα της Καραϊβικής και της Λατινικής Αμερικής, σε μια κλιμάκωση της έντασης με τη Βενεζουέλα. Συγκεκριμένα, το αεροπλανοφόρο USS Gerald R. Ford εισήλθε σε ύδατα κοντά στη Λατινική Αμερική και εντάχθηκε σε αυτό που ήδη θεωρείτο η μεγαλύτερη στρατιωτική παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή, μετά από την εισβολή στον Παναμά, το 1989 (οκτώ πολεμικά πλοία, ένα πυρηνικό υποβρύχιο, αεροσκάφη F-35 και περίπου 10.000 μέλη στρατιωτικού προσωπικού).
Κατά την έναρξη της δεύτερης θητείας του, τον Ιανουάριο, ο Ντόναλντ Τραμπ, με προεδρικό διάταγμα, όρισε πως τα καρτέλ ναρκωτικών θα χαρακτηρίζονται τρομοκρατικές οργανώσεις, επιχειρώντας έτσι να θεμελιώσει νομικά τη χρήση στρατιωτικής βίας. Έκτοτε, οι αμερικανικές επιδρομές, που ξεκίνησαν τον Σεπτέμβριο, σε σκάφη σε ύδατα της Νότιας Αμερικής, έχουν σκοτώσει τουλάχιστον 76 ανθρώπους.
Ως αντίδραση, η Βενεζουέλα έθεσε χθες (12/11) σε ετοιμότητα ολόκληρο τον στρατό της χώρας, καθώς η στρατιωτική συγκέντρωση των ΗΠΑ τροφοδοτεί εικασίες ότι η κυβέρνηση Τραμπ σκοπεύει να κλιμακώσει δραματικά τη θανατηφόρα «εκστρατεία της κατά των ναρκωτικών», όπως την αποκαλεί, με το Καράκας να πιστεύει πως απώτερος σκοπός είναι η ανατροπή του καθεστώτος του Νικολάς Μαδούρο – κάτι που έχουν παραδεχθεί και ορισμένοι αμερικανοί αξιωματούχοι, όπως μεταδίδει το CNN.
Θα επιτεθούν οι ΗΠΑ στη Βενεζουέλα;
Ο Ντόναλντ Τραμπ προσπάθησε να δικαιολογήσει τη στρατιωτική συσσώρευση και τις αεροπορικές επιδρομές, υποστηρίζοντας ότι είναι απαραίτητες για να σταματήσουν τη ροή ναρκωτικών προς τις ΗΠΑ από τη Βενεζουέλα. Αλλά πολλοί αναλυτές βλέπουν αυτές τις κινήσεις ως έναν τρόπο να ασκήσουν πίεση στον Μαδούρο να παραιτηθεί, μετά από τις αμφιλεγόμενες εκλογές του περασμένου έτους, μέσω των οποίων παρέμεινε στην εξουσία. Και με την ανακοίνωση του αμερικανικού ναυτικού, την Τρίτη, για την άφιξη του USS Gerald R. Ford στην περιοχή, του τεράστιου πολεμικού πλοίου που μεταφέρει 4.000 ναύτες και είναι ικανό να μεταφέρει 90 αεροσκάφη, ορισμένοι πιστεύουν ότι ο κίνδυνος εισβολής αυξάνεται.
«Αυτή είναι σαφώς μια προσπάθεια να τρομάξει ο Μαδούρο, ίσως να ζητήσει εξορία», δήλωσε στον Guardian ο Κρίστοφερ Σαμπατίνι, ανώτερος ερευνητής για τη Λατινική Αμερική στο Chatham House. «Δεν νομίζω ότι ο Λευκός Οίκος θέλει πραγματικά να δράσει. Ελπίζουν πως θα συμβάλλουν σε μια «φθηνή» αλλαγή καθεστώτος – αν και δεν είναι πλέον τόσο φθηνό, αφού κοστίζει 8 εκατ. δολάρια την ημέρα για να διατηρηθεί εκεί αυτό το αεροπλανοφόρο».
Ωστόσο, εάν η απειλή από μόνη της αποδειχθεί ανεπαρκής, συμπλήρωσε στο βρετανικό μέσο ο Σαμπατίνι, οι ΗΠΑ «οριακά θα βρεθούν σε μια θέση, όπου θα πρέπει να κάνουν κάτι για να δικαιολογήσουν αυτή [την στρατιωτική συγκέντρωση]».
Τι κάνει ο Μαδούρο;
Την Τρίτη, πριν το αμερικανικό ναυτικό επιβεβαιώσει την άφιξη του αεροπλανοφόρου, το καθεστώς της Βενεζουέλας ανακοίνωσε μια νέα φάση της στρατιωτικής του ανάπτυξης, ενάντια στις «ιμπεριαλιστικές απειλές» των ΗΠΑ. Ο υπουργός Άμυνας, Βλαντιμίρ Παντρίνο, δήλωσε ότι 200.000 στρατιώτες συμμετείχαν στην άσκηση.
Merida Governorate/Handout via REUTERS
Ο Μαδούρο κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι «κατασκευάζουν έναν νέο πόλεμο» και δήλωσε ότι η ναυτική ανάπτυξη αντιπροσωπεύει «τη μεγαλύτερη απειλή που έχει αντιμετωπίσει η ήπειρός μας τα τελευταία 100 χρόνια».
Η Βενεζουέλα φέρεται να έχει λάβει ρωσικό στρατιωτικό εξοπλισμό για την ενίσχυση της άμυνάς της, συμπεριλαμβανομένων πυραυλικών συστημάτων και αεράμυνας, σύμφωνα με την ισπανική El Pais, ενώ η Μόσχα επιβεβαίωσε την υποστήριξή της στην κυριαρχία της Βενεζουέλας – αν και ειδικοί, που επικαλείται το Newsweek, κρίνουν πως σε ενδεχόμενο εισβολής, η άμεση ρωσική συμμετοχή θεωρείται απίθανη.
Πάντως, σύμφωνα με την ισπανική εφημερίδα, ο πολεμικός σχεδιασμός της Βενεζουέλας έχει φτάσει στο σημείο να περιλαμβάνει ένα σχέδιο, ακόμη και για την περίπτωση πλήρους χερσαίας εισβολής από τις αμερικανικές δυνάμεις.
Αξιωματούχοι που γνωρίζουν τις αμυντικές δυνάμεις της Βενεζουέλας, δήλωσαν στο Reuters ότι η χώρα εξετάζει το ενδεχόμενο να ξεκινήσει έναν ανταρτοπόλεμο (guerrilla-style war) σε περίπτωση που η χώρα αντιμετωπίσει ξένη επίθεση.
Παράλληλα, η κυβέρνηση της Βενεζουέλας προσπαθεί να βρει τρόπους για να αντιμετωπίσει πιθανή κατασκοπεία από τις ΗΠΑ, ενόψει μιας πιθανής επίθεσης. Εν προκειμένω, μετέτρεψε μια εφαρμογή που χρησιμοποιείτο μέχρι πρότινος, ως γραμμή βοήθειας για τους κατοίκους, σε εργαλείο αναφοράς ύποπτης συμπεριφοράς. Αυτό έρχεται μετά την επιβεβαίωση του Τραμπ ότι είχε εγκρίνει μυστικές ενέργειες της CIA στη Βενεζουέλα.
Πρόκειται όντως για «πόλεμο ενάντια στα καρτέλ ναρκωτικών»;
Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχουν δεδομένα ή αποδείξεις που να υποστηρίζουν τον αμερικανικό ισχυρισμό. Δεν είναι καν γνωστό πόσα ή τι είδους ναρκωτικά μετέφερε κάθε βάρκα που έχει χτυπηθεί από τον Σεπτέμβριο, ή αν μετέφερε καν ναρκωτικά, καθώς οι ΗΠΑ δεν έχουν δημοσιεύσει κανένα στοιχείο ή λεπτομέρεια σχετικά με τα σκάφη ή τους επιβαίνοντες τους. Επιπλέον, ο ΟΗΕ έχει χαρακτηρίσει τις δολοφονίες ως εξωδικαστικές εκτελέσεις, ενώ και η επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κάγια Κάλας έχει εκφράσει ανησυχίες για παραβίαση του διεθνούς δικαίου.
Πάντως, οι περισσότερες από τις εν λόγω επιθέσεις έχουν πραγματοποιηθεί στην Καραϊβική. Ωστόσο, μια έκθεση του 2020 της αμερικανικής Υπηρεσίας Δίωξης Ναρκωτικών (DEA) κατέδειξε ότι το 74% της κοκαΐνης που έφτανε στις ΗΠΑ ήταν μέσω του Ειρηνικού – μόνο το 8% των «καταγεγραμμένων μετακινήσεων κοκαΐνης που αναχώρησαν από τη Νότια Αμερική κινήθηκαν προς τα νησιά της Καραϊβικής, το 2019».
