Μεσημέρι Σαββάτου στην Τσιμισκή, δυσκολεύεσαι να περπατήσεις στο πεζοδρόμιο ανάμεσα στον κόσμο που τη βόλτα του. Αν θες να φτάσεις μέχρι τις Αποθήκες κάτω στο λιμάνι ή στο Ολύμπιον στην Αριστοτέλους όπου εδώ και τέσσερις μέρες τρέχει με τα χίλια το 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, πρέπει να κάνεις επιδέξιο σλάλομ.
Ανατροπές
Το κέντρο της πόλης ξεχειλίζει από εικόνες και γεγονότα καθώς το πολιτιστικό θερμόμετρο του Θερμαϊκού έχει ανέβει: το Φεστιβάλ «συνομιλεί» με την 9η Μπιενάλε Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης, με τίτλο «όλα πρέπει να αλλάξουν. Ριζοσπαστική Νοημοσύνη. Σαλονίκη 9», σε επιμέλεια της Νάντιας Αργυροπούλου, που διοργανώνει και υλοποιεί το MOMus και την Παρασκευή άνοιξε πανηγυρικά στη ΔΕΘ-Helexpo με περφόρμανς, εργαστήρια, προβολές, συζητήσεις, ζωντανή μουσική, DJ sets και live από τη Vassilina, την Bipolia και τους The Callas with The Callasettes.
Μιλώντας για κινηματογραφικές και εικαστικές συνδιαλλαγές, έτσι όπως αυτές έχουν καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια από τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ και επιμελητή εκθέσεων, Ορέστη Ανδρεαδάκη, στις 31 Οκτωβρίου υποδέχτηκε τους πρώτους θεατές και η κεντρική έκθεση του 66ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης με τίτλο «Ανατροπή (Η επιστημονική φαντασία σαν αλλαγή)» στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών (Αποθήκη Β1, Λιμάνι Θεσσαλονίκης), η οποία εντάσσεται στο μεγάλο αφιέρωμα του Φεστιβάλ στο plot twist. Από τα εγκαίνια της έκθεσης δεν έλλειψαν η Υπουργός Τουρισμού, Όλγα Κεφαλογιάννη και ο Υφυπουργός Πολιτισμού, αρμόδιος για θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Ιάσονας Φωτήλας.
Από τα εγκαίνια της έκθεσης «Ανατροπή (Η επιστημονική φαντασία σαν αλλαγή)» στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών.
Στα εγκαίνια της έκθεσης «Ανατροπή (Η επιστημονική φαντασία σαν αλλαγή)» στο MOMus-Πειραματικό Κέντρο Τεχνών
Απέναντι ακριβώς, στην Αποθήκη Α΄ (Προβλήτα Α΄), φιλοξενείται μέχρι τις 4 Ιανουαρίου, στο νέο, ανακαινισμένο MOMus-Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, η έκθεση «Frida Kahlo – Her Photos», που έρχεται πρώτη φορά στην Ελλάδα μετά από 20 και πλέον σταθμούς που έχει ταξιδέψει διεθνώς, με 241 φωτογραφίες, αντιπροσωπευτικές της ταραχώδους ζωής της εμβληματικής λατινοαμερικανίδας καλλιτέχνιδας, Φρίντα Κάλο.
Στη θεατρική γειτονιά του Λευκού Πύργου, η παράσταση «Sillilab: No difference between hohoho!!!», αφιερωμένη στον ιδιοφυή μαθηματικό του 20ου αιώνα Τζον φον Νόιμαν, σε σκηνοθεσία Ρούλας Πατεράκη, έχει μόλις ξεκινήσει να παίζεται στο Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών του ΚΘΒΕ. Έτσι υπάρχει μία εκπληκτική πολιτιστική άνθηση στο αγνάντι του Θερμαϊκού, συνυπολογίζοντας και το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης που γιορτάζει την 25ετία του με πλήρες πρόγραμμα εκδηλώσεων.
Οικογένειες
Πόλη άγρυπνη η συμπρωτεύουσα, ξυπνάει με καταχνιά και μέχρι το μεσημέρι μεταμορφώνεται σε Ριβιέρα του ελληνικού βορρά κάτω από τον φωτεινό φθινοπωρινό ήλιο. Βράδυ Σαββάτου στην άκρη του λιμανιού όλο και κάποιον θα δεις να ψαρεύει…Έκπληξη; Σουρεαλισμός; Όχι, φυσικά.
Μέσα στις κινηματογραφικές αίθουσες, οι εικόνες της πραγματικής ζωής έχουν πιάσει κι αυτές «κουβέντα» με τις προβολές των ταινιών που όντως, όπως ειπώθηκε στην έναρξη του 66ου Φεστιβάλ με το «Father Mother Sister Brother» του Τζιμ Τζάρμους μέχρι σήμερα, διευρύνουν τον διάλογο περί της έννοιας των οικογενειακών δεσμών, της δυσλειτουργίας τους ή μη, της έλλειψης αγάπης ή του περισσεύματος αυτής.
Μερικές απλές παρατηρήσεις: αν η ταινία του Τζάρμους με το αργό και ελαφρώς σαρκαστικό ύφος της σχολιάζει καίρια την απουσία ουσιαστικού διαλόγου μέσα στην οικογένεια αφήνοντας υποδόρροιες πολιτικοκοινωνικές αιχμές προς πάσα κατεύθυνση από τη βορειανατολική Αμερική μέχρι το Δουβλίνο και το Παρίσι, το ίδιο καίρια στο κοινωνικό της σχόλιο για την ιδέα της μητρότητας και τις εύθραυστες οικογενειακές ισορροπίες είναι η γαλλική ταινία «Από έρωτα» (Out of love, 2025) του Νατάν Αμπροζιανί καθώς διηγείται την κατάρρευση μιας οικογένειας όταν μια μητέρα εξαφανίζεται αφήνοντας ένα σημείωμα και τα δύο μικρά παιδιά της στην αδελφή της που ζει μόνη, μετά από μακροχρόνια σχέση, και σε απόσταση.
«Από έρωτα»
Το νατουραλιστικό ύφος και η παρατηρήσεις ως προς τα θέματα των θεσμικών αγκυλώσεων, της γονεϊκής έλλειψης και ξαφνικής απώλειας εμπιστοσύνης στις σχέσεις παιδιών-γονιών είναι μια πλευρά της σύνδεσης της ταινίας του μόλις 25χρονου Αμπροζιανί με το δράμα των βέλγων Σαρλότ Ντεβιγιέρ και Αρνό Ντιφεϊς «Σας πιστεύουμε» (We believe you, 2025).
«Σας πιστεύουμε»
Και οι δύο ταινίες με πρωταγωνίστριες τις εξαιρετικές Καμίλ Κοτέν και Μιριέμ Ακεντιού αντίστοιχα, προβλήθηκαν στους Ανοιχτούς Ορίζοντες του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Η δεύτερη αποτελεί μία – γροθιά στο στομάχι – εξερεύνηση του δύσβατου και δαιδαλώδους σε θέματα κακοποίησης (στη συγκεκριμένη περίπτωση σεξουαλικής φύσεως με θύμα ένα 10χρονο αγόρι), νομικού συστήματος, ενώ επικεντρώνεται στην ημέρα μίας δικαστικής ακρόασης, για την κηδεμονία δύο παιδιών, της 17χρονης Λιλά και του 11χρονου Ετιέν.
«Η αγάπη που απομένει»
Στον αντίποδα της φαντασίας και της μυθικής διάστασης της ισλανδικής γης και των στοιχείων της φύσης που την περιβάλλει, κινείται το αινιγματικό αλλά πέρα για πέρα εντυπωσιακό, «Η αγάπη που απομένει» του Ισλανδού Χλίνουρ Πάλμασον (από τις Ειδικές Προβολές του Φεστιβάλ) που ξετυλίγει ποιητικά, στη διάρκεια ενός έτους, την καθημερινότητα μιας πενταμελούς οικογένειας, η οποία βρίσκεται σε μεταιχμιακό στάδιο καθώς το ζευγάρι χωρίζει αλλά παραμένει κοντά για την ανατροφή των παιδιών. Γεμάτο από τη θαλασσινή αλμύρα, τα πολλαπλά πρόσωπα της ισλανδικής γης και τις γλυκόπικρες αναμνήσεις του αλλοτινού έρωτα του ζευγαριού, το φιλμ αποτελεί την επίσημη υποψηφιότητα της Ισλανδίας για τα 98α Βραβεία Οσκαρ.
Συλλέκτες
Μιλώντας για θαλασσινή αλμύρα, θρυμματισμένες οικογενειακές υποσχέσεις, ανεκπλήρωτα όνειρα και ποίηση πάνω στην αντίστιξη του φυσικού τοπίου που αποτελεί ισχυρό χαρακτήρα της ταινίας, το «Beachcomber» του Αριστοτέλη Μαραγκού, εντός του διαγωνιστικού τμήματος του 66ου Φεστιβάλ με πρωταγωνιστή τον Χρήστο Πασσαλή, προστίθεται στη δυνατή εικονογραφία της διοργάνωσης μέχρι στιγμής.
Αφετηρία η ποίηση του Νίκου Καββαδία και προορισμός το ταξίδι για τον κεντρικό ήρωα, τον Ηλία, που ονειρεύεται να μπαρκάρει σε άλλα μέρη επισκευάζοντας παραλιακώς ένα (ξε)θαμμένο από την άμμο, καϊκι, με σκραπ που «συλλέγει» από μάντρα. Συλλέκτης μύθων που δεν του ανήκουν (ο αγγλικός τίτλος της ταινίας παραπέμπει ευθέως στην έννοια της «συλλογής»), ο Ηλίας θα αναγκαστεί να αντιμετωπίσει το τίμημα της πραγματικής του φύσης.
«Αμνετ»
Με sold out προβολές από το ξεκίνημά του και συγκινήσεις που γίνονται θέμα συζήτησης – το οσκαρικών βλέψεων «Άμνετ» της Κλόι Ζάο με τους Τζέσι Μπάκλεϊ και Πολ Μέσκαλ που μεταφέρει τη ζωή του Γουίλιαμ Σαίξπηρ στην οθόνη, μέσα από τα μάτια της συζύγου του Άγκνες μετά την τραγική απώλεια του 11χρονου γιου τους, που γέννησε ένα διάσημο έργο της παγκόσμιας λογοτεχνίας, έκανε πολλούς να κλάψουν και να το αγαπήσουν στην προχθεσινή του ειδική προβολή – το Φεστιβάλ συνεχίζεται όχι απλώς με αμείωτους ρυθμούς, αλλά με ένταση.
INFO Η Θεσσαλονίκη υποδέχεται σήμερα για το επόμενο τετραήμερο την ιέρεια του ευρωπαϊκού σινεμά, Ιζαμπέλ Ιπέρ. Σε σημαντικές εκδηλώσεις του 66ου Φεστιβάλ έχουν ήδη παρευρεθεί η σπουδαία ενδυματολόγος Κάθριν Τζορτζ, σταθερή συνεργάτιδα καταξιωμένων δημιουργών όπως οι Τζιμ Τζάρμους και Μπονγκ Τζουν Χο, που έδωσε masterclass για την τέχνη της ενδυματολογίας στον κινηματογράφο, οι διακεκριμένες casting directors Τάνια Γκρούνβαλντ, Ίνγκβιλ Κόλσετ Χόγκα και Λουσίντα Σάισον, καθώς και ο επικεφαλής της ψηφιακής casting πλατφόρμας Filmmakers Europe, Ντάβιντ Τσίτσλσπεργκερ, που έδωσαν masterclass για τις προκλήσεις και τον βαρυσήμαντο ρόλο του casting στο σινεμά.
