Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2025. Ο Σερ Ντέμης Χασάμπης, ο Βρετανός επιστήμονας που τιμήθηκε με το περυσινό βραβείο Νομπέλ Χημείας, βρίσκεται στην Αθήνα. Εχει συνομιλίες με τον πρωθυπουργό το πρωί και μια δημόσια συζήτηση μαζί του το βράδυ στο Ηρώδειο με θέμα την Τεχνητή Νοημοσύνη στην οποία πρωτοπορεί. Στο ενδιάμεσο θα μιλούσε σε τρεις έλληνες δημοσιογράφους.
Το ραντεβού μας -για τις 16:00- έχει κλειστεί μέρες πριν και ο χρόνος προετοιμασίας είναι άπλετος. Ή μήπως όχι; Το θέμα για το οποίο ο ιδρυτής της DeepMind πήρε το Νομπέλ μού είναι πολύ οικείο. Το ίδιο και σε όλους τους βιολόγους του πλανήτη, αφού χάρη σε αυτό γλιτώνουν δουλειά μηνών ή και χρόνων, όπως θα ακούσετε και στο podcast του ΒΗΜΑScience. Αλλά δεν θα μπορούσα τιμίως να ισχυριστώ ότι κατέχω τα της Τεχνητής Νοημοσύνης εξίσου καλά. Η οποία εξάλλου «τρέχει» με φρενήρεις ρυθμούς. Η΄ τουλάχιστον, έτσι φαίνεται σε εμάς τους κοινούς θνητούς.
Πέφτω λοιπόν με τα μούτρα στο διάβασμα (επιβεβαιώνοντας τον τίτλο του σπασίκλα που έχω κατακτήσει παιδιόθεν!) και ετοιμάζω τις ερωτήσεις μου γράφοντας και σβήνοντας και ξαναφτιάχνοντάς τες από την αρχή. Απώτερος στόχος να χωρέσουν όσο το δυνατόν περισσότερα πράγματα μέσα στα 20 λεπτά που, όπως με έχουν ενημερώσει, θα διαρκέσει η συνέντευξη.
Φτάνω στο ραντεβού μας μισή ώρα νωρίτερα και αμέσως σχεδόν στο λόμπι του κεντρικού ξενοδοχείου όπου διέμενε ο συνομιλητής μας μπαίνει ο Βασίλης Γαλόπουλος. Ο Βασίλης επιμελείται τον ήχο του podcast και έχει έρθει με τον εξοπλισμό του ώστε να έχουμε τον καθαρότερο ήχο που θα μπορούσαμε. Μας υποδέχεται η ομάδα που συνοδεύει τον Χασάμπης -και έχει ενδιαφέρον ότι όλοι είναι διαφορετικής εθνικότητας- αλλά και η ελληνική ομάδα που έχει αναλάβει την διοργάνωση των συναντήσεών του με τον Τύπο. Είναι όλοι ευγενέστατοι! Μας οδηγούν στη σουίτα που έχει διαμορφωθεί για τον συγκεκριμένο σκοπό και όταν ο Βασίλης έχει τελειώσει με την μικροφωνική εγκατάσταση δίνεται το σήμα για να έλθει ο συνεντευξιαζόμενος.
Στο deep mind του Χασάμπης
Ενας χαμογελαστός Χασάμπης μπαίνει στο δωμάτιο και ο χρόνος αρχίζει να μετράει αντίστροφα. Προς στιγμήν, ξεχνάω τι ήθελα να ρωτήσω, ξεχνάω και ότι κρατάω το κινητό στα χέρια μου ακριβώς για να κοιτάξω τις ερωτήσεις σε περίπτωση που τις ξεχνούσα! Αλλά, τελικά, δεν πειράζει! Μετά την πρώτη αμηχανία, βρισκόμαστε να μιλάμε ως να γνωριζόμαστε καιρό και οι ερωτήσεις μού έρχονται αβίαστα. Ισως επειδή ο ίδιος είναι τόσο προσηνής και με διάθεση για κουβέντα. Ισως επειδή μοιραζόμαστε τον ίδιο ενθουσιασμό για το τι μπορεί να προσφέρει η Τεχνητή Νοημοσύνη στην επιστήμη. Εξάλλου, η προσφορά στην επιστήμη είναι ο λόγος για τον οποίο ο Χασάμπης δημιούργησε την DeepMind (η οποία μετονομάστηκε σε Google DeepMind όταν εξαγοράστηκε από τον τεχνολογικό κολοσσό).
Φωτό: Μενέλαος Μυρίλλας
Μένω άναυδη όταν με πληροφορεί ότι περί τα 3 εκατομμύρια βιολόγοι απ΄ όλο τον κόσμο έχουν χρησιμοποιήσει την Alpha Fold 2, την τεχνητή νοημοσύνη που του χάρισε το Νομπέλ. Περιγράφει τα εμπόδια του δρόμου προς την Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη (AGI) αλλά δεν έχει καμμιά αμφιβολία ότι θα ξεπεραστούν.
Η Γραμμική Α στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης
Μιλάμε για τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης Ιθάκη (Ithaca) και Αινείας (Aeneas) τα οποία συμπληρώνουν αλλά και χρονολογούν σπαράγματα αρχαίων ελληνικών και λατινικών κειμένων. Μου αποκαλύπτει ότι ο πρωθυπουργός τον «προκάλεσε» να προσπαθήσει να αποκρυπτογραφήσει τη Γραμμική Α και δηλώνει έτοιμος να σηκώσει το γάντι! Του εξομολογούμαι ποιόν επιστημονικό γρίφο θα ήθελα να δω να λύνεται και μου λέει ότι θέλει και ο ίδιος να βρει αυτή την απάντηση. (Αυτό δεν θα το ακούσετε στο podcast. Είναι το μυστικό μας! Θα σας το πω όταν τα καταφέρει με τη λύση. Γιατί είμαι βέβαιη ότι θα τα καταφέρει!).
Προς το τέλος της συζήτησης αισθάνομαι ότι μπορώ να ξεστομίσω και μια προσωπική ερώτηση. Με δεδομένο ότι το όνομά το είναι Δημοσθένης (εξ ου και το Ντέμης) μπορεί άραγε να μας πει κάτι στα Ελληνικά; Επιτρέψτε μου αυτή την απάντηση να σας αφήσω να την ανακαλύψετε ακούγοντας το podcast.
Φωτό: Μενέλαος Μυρίλλας
Λέμε ένα εγκάρδιο αντίο και καθώς βαδίζω μέσα στον Εθνικό Κήπο επιστρέφοντας στο σπίτι συνειδητοποιώ ότι η αίσθηση που είχα αποκομίσει «μελετώντας τον» τις προηγούμενες ημέρες έχει επιβεβαιωθεί πλήρως. Ο Χασάμπης είναι ένα ασύλληπτα αστραφτερό μυαλό και έχει πλήρη επίγνωση ότι διαμορφώνει το συλλογικό μας αύριο.
Σε αντίθεση όμως με άλλους του πεδίου της Τεχνητής Νοημοσύνης σου δημιουργεί μιας αίσθηση ασφάλειας. Γιατί παρά τον μεταδοτικό ενθουσιασμό του για την επιστήμη του δεν ξεχνά να αφουγκραστεί το δέος και τις αγωνίες μας για τις σαρωτικές αλλαγές που φέρνει στη ζωή μας η Τεχνητή Νοημοσύνη. Και αυτό δείχνει ακριβώς το μέγεθός του!
