Περιορισμένη και αποσπασματική είναι η ενσωμάτωση του ESG στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις σε σχέση με τις μεγάλες, όπως προκύπτει από πρόσφατη έρευνα «ESG και Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις» της MRB Hellas για λογαριασμό της CPA Kudos Greece.
Προκλήσεις και ευκαιρίες
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας, το 34% των ερωτωμένων δεν μπόρεσε να απαντήσει στην ερώτηση τι είναι το ESG, ενώ μεγάλο ποσοστό ερωτωμένων ταυτίζει την έννοια της βιωσιμότητας με την ύπαρξη πολιτικών για το περιβάλλον και όχι με την κοινωνική υπευθυνότητα ή την εταιρική διακυβέρνηση.
Παρά το γεγονός ότι η μελέτη διαπιστώνει άγνοια των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σχετικά με τον ορισμό του ESG, παρατηρείται μία παράδοξα θετική προδιάθεση απέναντι στη σχετική νομοθεσία, με το 68,3% να αναγνωρίζει την αναγκαιότητά τους. Στο ίδιο πλαίσιο, η μεγάλη πλειονότητα των επιχειρήσεων θεωρεί θετική εξέλιξη την εφαρμογή πολιτικών ESG από τις εταιρείες ανεξαρτήτως μεγέθους, σε ποσοστό μεγαλύτερο από 60% των απαντήσεων. Τα ποσοστά αυτά καταδεικνύουν ότι υπάρχει γόνιμο έδαφος για τη συμμόρφωση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων με τα κριτήρια ESG.
Υπαρκτό χάσμα
Το 32,5% των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσε ότι εφαρμόζει πολιτικές ESG στην επιχείρηση, το 24,3% δήλωσε ότι δεν εφαρμόζει αλλά σκοπεύει να το κάνει κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον, ενώ τέλος το 38,4% δήλωσε ότι δεν εφαρμόζει και δεν σκοπεύει να το κάνει άμεσα.
Οι αριθμοί αυτοί δείχνουν τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις στη βιώσιμη μετάβασή τους συγκριτικά με τις μεγάλες επιχειρήσεις, στις οποίες το αντίστοιχο ποσοστό εφαρμογής είναι σαφώς υψηλότερο (46%) σε σχέση με το σύνολο του δείγματος.
Συγχρόνως, η μελέτη διαπιστώνει ότι η εφαρμογή του ESG από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις είναι κυρίως αποσπασματική και δεν αφορά το σύνολο του οργανισμού. Συγκεκριμένα, το 90% εφαρμόζει πολιτικές που αφορούν το Περιβάλλον, το 78,3% την Κοινωνία και το 63,2% τη Διακυβέρνηση. Μόλις στο 10% των επιχειρήσεων που εφαρμόζουν πολιτικές Βιωσιμότητας οι πολιτικές αυτές διέπουν το σύνολο των λειτουργιών της επιχείρησης.
Ποια προγράμματα ESG εφαρμόζουν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Οι δράσεις ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού (brain-drain, κατάρτιση, συμπερίληψη κ.ά.) έχουν την πρωτοκαθεδρία στην εφαρμογή προγραμμάτων σε ποσοστό 70,2%.
Ακολουθούν οι επενδύσεις στην κυκλική οικονομία (ανακύκλωση, επαναχρησιμοποίηση πόρων, μείωση αποβλήτων) σε ποσοστό 69,6%.
Η ανάπτυξη νέων «πράσινων» προϊόντων και υπηρεσιών καταλαμβάνει την τρίτη θέση με ποσοστό 62,4%.
Επιτακτική η ανάγκη μέτρων
Σε μερίδα των ερωτωμένων αναδείχθηκε ο προβληματισμός για την ανάγκη εφαρμογής πολιτικών βιωσιμότητας στις μικρές επιχειρήσεις.
Ως παράγοντες που αναστέλλουν την εφαρμογή του ESG από τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις αναδείχθηκαν η έλλειψη ενημέρωσης (70,9%), έλλειψη τεχνογνωσίας (50,5%) και το αυξημένο κόστος (46,9%).
Σε σχετική ερώτηση για τα κίνητρα που θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη συμμόρφωση με τα κριτήρια ESG, το 47,6% ανέφερε την οικονομική στήριξη/ενίσχυση πόρων/χρηματοδότηση και το 18,8% τα φορολογικά κίνητρα.
Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η οριζόντια προσέγγιση των μέτρων αναφορικά με το ESG δεν ευνοεί τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και χρειάζονται πρόσθετα μέτρα από την Πολιτεία τόσο σε επίπεδο χρηματοδότησης όσο και σε επίπεδο εκπαίδευσης των μικρομεσαίων (μέσω Ειδικών Συμβούλων).
Εθνικός διάλογος
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης ο Δημήτρης Δημητρίου, ιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος CPA Kudos Greece, τόνισε: «Θεωρούμε τα συμπεράσματα στα οποία κατέληξε η συγκεκριμένη έρευνα ιδιαίτερα χρήσιμα για τη θέσπιση πρόσθετων μέτρων που θα διευκολύνουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και όχι μόνο, τόσο σε επίπεδο δικής τους πολιτικής όσο και σε επίπεδο κλαδικό. Ευελπιστούμε να συμβάλουμε καταλυτικά στην έναρξη ενός εθνικού διαλόγου γύρω από το ESG, στον οποίο θα ακουστεί και η φωνή των “μικρών” με τρόπο επωφελή για την οικονομία και την κοινωνία».
Εκ μέρους της MRB Hellas ο Δημήτρης Μαύρος, διευθύνων σύμβουλος, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Στον κόσμο των Επιχειρήσεων, καθετί καινούργιο και φυσικά στην εκκίνησή του άγνωστο, ενσωματώνεται στην Ελλάδα με διαφορετικές ταχύτητες, με τους Early Adopters πάντα να είναι οι Μεγάλες Επιχειρήσεις. Σε αυτήν ακριβώς την φάση βρίσκεται και το ESG στην Ελλάδα.
Ενώ οι Μεγαλύτερες Επιχειρήσεις έχουν ενσωματώσει τη λογική ESG στον τρόπο δράσης τους, ή κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση, μια αριθμητικά ισχυρή ομάδα επιχειρήσεων, ενώ πραγματοποιεί, έστω και αποσπασματικά, δράσεις στο περιβάλλον ή στην κοινωνία, παραμένει “εκτός”, λόγω μη έκθεσης στη συγκεκριμένη πληροφορία. Υπάρχουν έτσι πολλές επιχειρήσεις που είναι περισσότερο “έτοιμες” για ESG, απ’ ό,τι νομίζουν.
Το έλλειμμα ενημέρωσης αποτελεί τον σημαντικότερο φραγμό στην πορεία προς το ESG. Αυτή η έλλειψη ενημέρωσης και γνώσης δημιουργούν πάντα φόβο δύο ειδών: α) Τον φόβο ενός μεγάλου πολυδάπανου “τέρατος” και β) Τον φόβο της “ενοχής” του κατά πόσο κάθε εταιρεία είναι ικανή να αντεπεξέλθει στη συγκεκριμένη πρόκληση. Παράλληλα, η επικείμενη σύνδεση του ESG με τη χρηματοδοτική αξιολόγηση των επιχειρήσεων δεν είναι ακόμη ευρέως γνωστή στο ευρύ επιχειρηματικό κοινό».
