Γιατί είναι σημαντική η μάχη στο Χαλέπι

Η μάχη για τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Συρίας, το Χαλέπι, μαίνεται εδώ και χρόνια, αλλά τελευταίως μπήκε σε κρίσιμη φάση. Η πόλη χωρίστηκε πριν από τέσσερα χρόνια ανάμεσα στον δυτικό τομέα, που ελέγχεται από τις κυβερνητικές δυνάμεις του προέδρου Μπασάρ αλ Aσαντ, και στον ανατολικό τομέα που ελέγχεται από τους αντάρτες της μετριοπαθούς αντιπολίτευσης. Οι μάχες όμως εντάθηκαν τον Ιούλιο αφότου οι κυβερνητικές δυνάμεις, υποστηριζόμενες από ρωσικά αεροσκάφη, περικύκλωσαν περιοχές των ανταρτών.

Ανάλυση του Royal United Services Institute (RUSI) που δημοσίευσε το BBC εξηγεί γιατί είναι τόσο σημαντική η μάχη για το Χαλέπι.

Το Χαλέπι αποτελεί κόμβο-κλειδί στη Bόρεια Συρία, μόλις 50 χλμ. από τα τουρκικά σύνορα. Ως αποτέλεσμα, όποιος ελέγχει την πόλη ελέγχει και σημαντικές γραμμές τροφοδοσίας.

Oποιος πολεμά χρειάζεται τρόφιμα, καύσιμα και πυρομαχικά. Τον Φεβρουάριο η συριακή κυβέρνηση σημείωσε μεγάλη επιτυχία όταν, με τη βοήθεια των ρωσικών αεροπορικών βομβαρδισμών, έκοψε τον αποκαλούμενο «διάδρομο του Αζάζ», κρίσιμη γραμμή τροφοδοσίας των ανταρτών που οδηγεί από την πόλη Κιλίς της Τουρκίας ως το Χαλέπι.

Οι κυβερνητικές δυνάμεις συνέχισαν την προέλαση καταλαμβάνοντας έναν δρόμο-κλειδί που οδηγεί στην ανατολική πλευρά της πόλης, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο των ανταρτών, κόβοντάς τους την τροφοδοσία και από εκεί.

Και ενώ φαινόταν ότι οι κυβερνητικές δυνάμεις πολιορκούσαν τους αντάρτες, αυτοί αντεπιτέθηκαν σε μια περιοχή της πόλης που βρίσκεται υπό τον έλεγχο των κυβερνητικών και δεν αποκλείεται να πολιορκήσουν με τη σειρά τους δυτικές γειτονιές της πόλης.

Το αποτέλεσμα είναι ότι το Χαλέπι που επί τόσον καιρό έμοιαζε ότι θα έπεφτε στα χέρια των κυβερνητικών διεκδικείται σήμερα και από τους αντάρτες.

Μια ανθρωπιστική καταστροφή εκτυλίσσεται στο Χαλέπι. Υπολογίζεται ότι 250.000-300.000 άμαχοι είναι παγιδευμένοι σε ανταρτικές περιοχές της πόλης από τις αρχές Ιουλίου. Η κυβέρνηση της Συρίας και η Ρωσία βομβαρδίζουν αδιακρίτως από αέρος γειτονιές όπου ζουν άμαχοι αλλά και οι αντάρτες πλήττουν, κυρίως με πυροβολικό, κατοικημένες περιοχές. Πολλά νοσοκομεία έχουν χτυπηθεί εντείνοντας την ανθρωπιστική κρίση.

Αν οι δυνάμεις των ανταρτών κατορθώσουν να πολιορκήσουν κυβερνητικές γειτονιές όπως η Ραμουσέχ, άλλοι 1,2 εκατ. άμαχοι θα βρεθούν σε πολύ δύσκολη θέση. Η εκτόξευση στα ύψη των τιμών των τροφίμων στις γειτονιές αυτές αντικατοπτρίζει το ενδεχόμενο αυτό.

Αν τα ρωσικά αεροσκάφη αυξήσουν τους βομβαρδισμούς των ανταρτικών περιοχών και οι αντάρτες εντείνουν την πίεση στο Δυτικό Χαλέπι, οι άμαχοι θα πληγούν σφοδρά. Αυτό ενδέχεται να αυξήσει τις προσφυγικές ροές προς την Ευρώπη.

Η ένοπλη αντιπολίτευση στο Χαλέπι περιλαμβάνει περισσότερες από 20 φατρίες, οι οποίες έχουν σχηματίσει διάφορες συμμαχίες.

Η μεγαλύτερη και ισχυρότερη από αυτές είναι ο Τζαΐς αλ Φατάχ (Κατακτητικός Στρατός), στον οποίο ανήκει και το Τζαμπχάτ Φατάχ αλ Σαμ (που ως πρόσφατα ήταν γνωστό ως Μέτωπο αλ Νούσρα και επρόσκειτο στην Αλ Κάιντα, άλλαξε όμως το όνομά του για να πάρει αποστάσεις από αυτήν, να ενισχύσει τις συμμαχίες με άλλους αντάρτες και να πάψει να αποτελεί στόχο των αμερικανικών και ρωσικών αεροπορικών βομβαρδισμών).

Ο Τζαΐς αλ Φατάχ και τα εξτρεμιστικά μέλη του φαίνεται ότι βγαίνουν με ενισχυμένο κύρος και δύναμη από τις μάχες στο Χαλέπι καθώς για μία ακόμη φορά αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικοί στο πεδίο των συγκρούσεων.

Αυτό αποδεικνύεται πονοκέφαλος για τη Δύση που υποστηρίζει πιο μετριοπαθείς αλλά λιγότερο ικανούς στη μάχη αντάρτες. Αντίθετα, ευνοεί τη Σαουδική Αραβία, το Κατάρ και την Τουρκία, που έχουν συνταχθεί με πιο σκληροπυρηνικούς ισλαμιστές.

Oι Κούρδοι και η Τουρκία

Εν τω μεταξύ το Χαλέπι συνορεύει με το Ισλαμικό Κράτος στα ανατολικά και τη Ροτζάβα των Κούρδων της Συρίας στα βορειοδυτικά. Το Ισλαμικό Κράτος και οι Κούρδοι πολεμούν μεταξύ τους, ενώ αμφότεροι πολεμούν τους αντάρτες της αντιπολίτευσης, όπως τον Τζαΐς αλ Φατάχ. Αν οι αντάρτες ηττηθούν στο Χαλέπι, το Ισλαμικό Κράτος και οι Κούρδοι θα αδράξουν ενδεχομένως την ευκαιρία να καταλάβουν νέα εδάφη.

Κάτι τέτοιο θα προκαλούσε μεγάλη ανησυχία στην Τουρκία, η οποία αντιτίθεται στον Ασαντ, στο Ισλαμικό Κράτος και στους Κούρδους. Αντίθετα, η προέλαση των ανταρτών στο Χαλέπι ενισχύει την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ έναντι της Ρωσίας και του Ιράν. Με άλλα λόγια, το Χαλέπι αποτελεί παράγοντα της περιφερειακής γεωπολιτικής.

Η μάχη για το Χαλέπι εντάθηκε σε μια κρίσιμη στιγμή του εμφυλίου στη Συρία. Η ανάμειξη της Ρωσίας βοήθησε τις δυνάμεις του Ασαντ να μην καταρρεύσουν και στη συνέχεια τις οδήγησε στην επιτυχία. Η Δύση άλλαξε στάση και, αντί να απαιτεί την άμεση απομάκρυνση του Ασαντ, αναγνωρίζει τη νίκη του.

Αλλά ούτε και οι αντάρτες κατέρρευσαν. Αντίθετα, απέδειξαν στο Χαλέπι ότι ο εμφύλιος καλά κρατεί. Αν σημειώσουν επιτυχίες, μπορεί να πειστούν η Μόσχα και η Τεχεράνη να κάνουν μεγαλύτερους συμβιβασμούς εφόσον επιθυμούν να βρουν μια διέξοδο από τη Συρία.