Ο αναπάντεχος θάνατος του 79χρονου αμερικανού δικαστή Αντονιν Σκαλία από φυσικά αίτια σε ένα ράντσο στο Τέξας δεν θα μπορούσε να είναι λιγότερο διχαστικός από ό,τι υπήρξε η ζωή του. Από τους πλέον ισχυρούς δικαστές των ΗΠΑ, θεωρήθηκε ένας από τους βασικούς υπευθύνους για την υπερσυντηρητική στροφή του Ανωτάτου Δικαστηρίου. Πολέμιος του δικαιώματος των γυναικών στην άμβλωση, του γάμου μεταξύ των ομοφυλοφίλων αλλά και της μεταρρύθμισης του συστήματος υγείας από τον πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, ο Σκαλία έκανε πολλούς εχθρούς. Αλλά οι θαυμαστές του δεν ήταν λιγότεροι –εθεωρείτο ένας δίκαιος, άμεμπτος, σχολαστικός και ιδιαίτερα οξυδερκής νομικός, του οποίου ο συντηρητισμός δεν προερχόταν τόσο από την ταύτισή του με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αλλά από το γεγονός ότι ήταν ένας καθαρόαιμος «originalist», δηλαδή ταγμένος στην «ιστορική ερμηνεία» του Συντάγματος, αδιαφορώντας για τη σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα.
Η αναπλήρωση της θέσης του χαρακτηρίζεται από τα μέσα ενημέρωσης «ένα μεγάλο τεστ για το αμερικανικό πολιτικό σύστημα».
Ο δικαστής Σκαλία επελέγη για το Ανώτατο Δικαστήριο το 1986 από τον πρόεδρο Ρόναλντ Ρίγκαν. Επί σχεδόν 30 χρόνια υπήρξε η πιο πομπώδης παρουσία στο Ανώτατο Δικαστήριο: τασσόμενος κατά του «Obamacare», δήλωσε ότι «δεν υφίσταται συνταγματική υποχρέωση» για τη φροντίδα των αρρώστων που δεν μπορούν να πληρώσουν οι ίδιοι τα ιατρικά τους έξοδα, αποκάλεσε τον γάμο μεταξύ των ομοφυλοφίλων «απειλή για την αμερικανική δημοκρατία», προσπάθησε να ανατρέψει την ιστορική απόφαση στην υπόθεση Roe εναντίον Wade του 1973, σύμφωνα με την οποία καμία Πολιτεία δεν είχε δικαίωμα να απαγορεύσει την άμβλωση. Παράλληλα ερμήνευσε τη Δεύτερη Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος ως το δικαίωμα κάθε πολίτη να διαθέτει στο σπίτι του ένα όπλο για αυτοάμυνα. Σε συνέντευξη που παραχώρησε το 2011 ο Σκαλία είπε ότι κατά την άποψή του «οι γυναίκες δεν προστατεύονται από το Σύνταγμα».
«Σίγουρα το Σύνταγμα δεν προβλέπει διακρίσεις βάσει του φύλου. Το ζήτημα είναι αν τις απαγορεύει. Δεν τις απαγορεύει. Αν η σημερινή κοινωνία θέλει να θέσει εκτός νόμου τις διακρίσεις βάσει του φύλου, έχουμε αυτά τα πράγματα που αποκαλούνται νομοθετικά σώματα και θεσπίζουν αυτά τα πράγματα που αποκαλούνται νόμοι» δήλωσε.
«Με τον θάνατο του δικαστή Σκαλία ο πρόεδρος Ομπάμα έχει την ευκαιρία να επιλέξει κάποιον με τον οποίο θα μπορέσει να σχηματίσει μια ισχυρή φιλελεύθερη συμμαχία στο Ανώτατο Δικαστήριο» λέει στο «Βήμα» ο Ντάνιελ Μέντγουεντ, καθηγητής Νομικής στη Νομική Σχολή του Northeastern University στη Βοστώνη. Και προσθέτει: «Πολλά από τα επίμαχα νομικά ζητήματα στην αμερικανική κοινωνία –δηλαδή, το δικαίωμα των γυναικών να επιλέξουν αν θα συνεχίσουν την εγκυμοσύνη τους, η συνταγματικότητα της θανατικής ποινής, το αν πρέπει να υπάρχουν οι πολιτικές “θετικής δράσης” που δίνουν πρόσβαση σε ευκαιρίες σε ιστορικά μη προνομιούχους πληθυσμούς –κινούνται σε ιδεολογικές γραμμές. Επομένως, η απόφαση για τον διάδοχο του δικαστή Σκαλία θα έχει εξαιρετικά βαθιές συνέπειες στο πώς αυτά τα θέματα θα επιλυθούν και στο πώς θα μοιάζει η αμερικανική κοινωνία στο μέλλον».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
