Το 2012 η Μέριλ Στριπ βρισκόταν στο Βερολίνο για να παραλάβει μια Χρυσή Αρκτο για τη συνεισφορά της στην Εβδομη Τέχνη. Μάλιστα ο διευθυντής του Φεστιβάλ Ντίτερ Κόσλικ είχε δηλώσει πως «είμαστε ευτυχείς που θα δώσουμε την Τιμητική Χρυσή Αρκτο σε μια τόσο σπουδαία ηθοποιό και παγκόσμια σταρ». Η Στριπ έφτασε τελικά στην πόλη τον περασμένο Φεβρουάριο για να παραλάβει το βραβείο της σε μια ειδική τελετή που συνοδεύθηκε από την προβολή του «The Iron Lady» όπου ενσάρκωνε τη Μάργκαρετ Θάτσερ. Λεπτομέρεια: η ταινία είχε ήδη βγει στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, εκτός από τη Γερμανία (και την Ελλάδα). Ε, λίγο promotion δεν έβλαψε ποτέ κανέναν.
Η Μέριλ Στριπ εφέτος είναι η πρόεδρος του Φεστιβάλ Βερολίνου (η ίδια δηλώνει «Είμαι ενθουσιασμένη να επιστρέφω στο Φεστιβάλ Βερολίνου κάτω από οποιαδήποτε περίσταση, αλλά ανυπομονώ και αγωνιώ για το χρέος της επιτροπής»). Και ως γνωστόν, υπάρχουν φεστιβάλ απ’ όπου οι ταινίες ξεκινούν την καριέρα τους και φεστιβάλ όπου την… τελειώνουν. Για να παραμείνεις λοιπόν στην πρώτη κατηγορία, οφείλεις να διαθέτεις εκτός από δυνατό Διαγωνιστικό και ένα εξίσου δυνατό πρόγραμμα «εκτός συναγωνισμού» –στα χαρτιά μόνο. Γιατί οι ταινίες αυτές προβάλλονται στις ίδιες, επίσημες αίθουσες, ενώ «κρατούν» και την αβάντα της press conference (και της χλιδάτης πρεμιέρας), συγκεντρώνοντας, με άλλα λόγια, όλα τα φώτα της δημοσιότητας. Κακά τα ψέματα, με την τέχνη μόνο δεν στήνεις Φεστιβάλ –το Χόλιγουντ πρέπει να είναι παρόν. Και Χόλιγουντ δεν σημαίνει μόνο σκουπίδια. Δεν λες σκουπίδι, ας πούμε, το «Χαίρε, Καίσαρ!» των αδελφών Κοέν, που έφτασαν στην Ποτσντάμερ με Τζορτζ Κλούνεϊ, Σκάρλετ Τζοχάνσον, Ρέιφ Φάινς και Τζος Μπρόλιν. Ενα καστ αρκετό για να φωταγωγήσει τη φεστιβαλική υφήλιο. Πρόκειται, διαβάζουμε, για σάτιρα των χολιγουντιανών ηθών της δεκαετίας του ’50 όπου παρακολουθούμε μια ημέρα στη ζωή και στο έργο του Εντι Μάνιξ, ο οποίος μεσουρανούσε την εποχή εκείνη στο Χόλιγουντ ως «fixer» –«καθάριζε» δηλαδή τα σκάνδαλα των αστέρων. Στο μεταξύ η ταινία έχει ήδη κάνει την έξοδό της στις ΗΠΑ, δίχως να τα πηγαίνει ιδιαίτερα καλά στα ταμεία. Δεν πειράζει, η Ευρώπη τούς αγαπάει.
Ευφυέστατος και προβοκάτορας
Εκτός συναγωνισμού επίσης προβάλλεται η νέα ταινία του Σπάικ Λι, «Chi-Raq», με τους Σάμιουελ Λ. Τζάκσον, Γουέσλι Σνάιπς, Τζον Κιούζακ, Τζένιφερ Χάντσον και Αντζελα Μπάσετ. Πρόκειται για μια σύγχρονη προσαρμογή της αριστοφανικής «Λυσιστράτης» όπου αντιδρώντας στα συνεχή «ξεκαθαρίσματα» των συμμοριών του Σικάγου μια ομάδα γυναικών αποφασίζει να κρατήσει τους άντρες της σεξουαλικά πεινασμένους –για το καλό όλων μας. Ο Λι θίχτηκε που η ταινία του έμεινε εκτός οσκαρικών υποψηφιοτήτων ξεκινώντας αυτή την ιστορία περί γενικότερης διάκρισης της Ακαδημίας απέναντι στους αφροαμερικανούς δημιουργούς (αμελητέο κατόρθωμα στα σκοτεινά χρόνια της πολιτικής ορθότητας) –μένει να δούμε αν το άξιζε η ταινία του. Γιατί, μεταξύ μας τώρα, καιρό έχει να γυρίσει κάτι που να βλέπεται. Προβάλλεται επίσης και το «Where to invade next», το τελευταίο ντοκιμαντέρ του Μάικλ Μουρ –μια εξονυχιστική έρευνα για τις παθογένειες της αμερικανικής κοινωνίας ενώ παράλληλα οργανώνει «εισβολές» σε χώρες της Ευρώπης, αναζητώντας εκεί τις λύσεις. Ευφυέστατος και προβοκάτορας: συνδυασμός εκ του οποίου προκύπτουν, αν μη τι άλλο, ταινίες που δύσκολα ξεχνάς.
Μια γρήγορη ματιά πάντως αρκεί να ιντριγκάρει τους κινηματογραφόφιλους, καθώς στο διαγωνιστικό τμήμα η Εμα Τόμσον, ο Μπρένταν Γκλίζον και ο Ντάνιελ Μπρουλ πρωταγωνιστούν στο «Μόνος στο Βερολίνο», φιλμ βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Χανς Φάλαντα, ενώ ο Κόλιν Φερθ ενσαρκώνει τον λογοτεχνικό επιμελητή Μαξ Πέρκινς που ανέλαβε τις σημαντικότερες δουλειές του Ερνεστ Χεμινγκγουέι, του Τόμας Γουλφ και του Φράνσις Σκοτ Φιτζέραλντ. Το σπουδαίο καστ συμπληρώνουν οι Νικόλ Κίντμαν, Τζουντ Λο και Λόρα Λίνεϊ –σκηνοθετεί ο Μάικλ Γκράντατζ (πρώτη του ταινία!). Ο δε Τόμας Βίντερμπεργκ υπογράφει την «Κομμούνα» που διαδραματίζεται στα 70s, ενώ ο σπουδαίος Ντάνις Τάνοβιτς από τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη διασκευάζει τον «Θάνατο στο Σαράγεβο» –δηλαδή το βιβλίο του Μπερνάρ-Ανρί Λεβί. Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η νέα ταινία του συνεπέστατου Τζεφ Νίκολς που παρουσιάζει το «Midnight Special» με τους Μάικλ Σάνον, Κίρστεν Ντανστ, Σαμ Σέπαρντ και Ανταμ Ντράιβερ, όπου ένα νεαρό αγόρι μπορεί να είναι ο καινούργιος Μεσσίας που περιμένουν οι φανατικοί πιστοί μιας θρησκευτικής αίρεσης –το τρέιλερ μας άφησε άφωνους. Οσο για τους «παλαίμαχους» δημιουργούς, αυτοί εκπροσωπούνται, μάλλον επάξια, από τον Αντρέ Τεσινέ και το «Μια φορά, στα 17 μου χρόνια» («Quand on a 17 ans») όπου νεαρός αποφασίζει να αντεπιτεθεί στους σκληρούς συμμαθητές του σε σκληρό, ρεαλιστικό δράμα.
Ηχηρή ελληνική απουσία
Ελληνική παρουσία υπάρχει εφέτος; Οχι, είναι η αλήθεια –αν και πολλά είχαν ακουστεί για το «Ξύπνημα της άνοιξης», την τελευταία ταινία του Κωνσταντίνου Γιάνναρη, περί συμμετοχής της σε παράλληλο πρόγραμμα (η πρωταγωνίστριά του Δάφνη Πατακιά πάντως συμμετέχει στο εφετινό Shooting Stars, το ειδικό πρόγραμμα του Φεστιβάλ για τους νέους ηθοποιούς). Σημειώστε πως εφέτος το Φεστιβάλ αποφάσισε, σε μια εντυπωσιακή παράκαμψη του «πρωτοκόλλου», να κατεβάσει το αντίτιμο υποβολής ταινίας από τα 150 ευρώ στο… μηδέν, λόγω του προβλήματος της επιβολής των capital controls στη χώρα μας. Αναρωτιέμαι πόσοι κινηματογραφιστές εκμεταλλεύθηκαν αυτή την ευκαιρία.
Αυτή πάντως δεν είναι η μοναδική «αγαθοεργία» της εφετινής διοργάνωσης, που προσπαθεί μάλλον να ανορθώσει το συνολικό προφίλ ολόκληρης της χώρας, οργανώνοντας ένα πρόγραμμα εθελοντών, που θα αναλάβει να συνοδεύσει πρόσφυγες σε επιλεγμένες προβολές –ενώ θα υπάρξουν άλλοι που θα ξεναγηθούν στα γραφεία της Μπερλινάλε. Να σας πω την αλήθεια, πιο ουσιαστική μού φάνηκε η κίνηση της Διεύθυνσης να προσλάβει έναν περιζήτητο σεφ, τα πιάτα του οποίου, λέει, θα διανεμηθούν δωρεάν σε επιλεγμένα σημεία της πόλης…
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
