Στο -1 του θεάτρου Rex, εκεί όπου μέχρι πρότινος στεγαζόταν η παιδική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, η ατμόσφαιρα είναι αισθητά αλλαγμένη. Το φουαγιέ είναι φρεσκοβαμμένο, δύο μεγάλες οθόνες φέρνουν τον κόσμο της Πανεπιστημίου μέσα στο κτίριο, ορισμένες πολυθρόνες εντείνουν την αίσθηση μιας άνεσης ανεπιτήδευτης, σύντομα θα υπάρχει ελεύθερο Internet για όσους θέλουν να πλοηγηθούν πριν από την παράσταση. Η αίθουσα «Κατίνα Παξινού» έχει αλλάξει προσανατολισμό, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Υπεύθυνοι για τη μετατόπιση είναι οι νέοι καλλιτεχνικοί διευθυντές της Πειραματικής Σκηνής, Πρόδρομος Τσινικόρης και Ανέστης Αζάς, οι πρώτοι που την αναλαμβάνουν μετά τα οκτώ χρόνια απουσίας της. Οι δύο φίλοι και συνοδοιπόροι απ’ όταν συναντήθηκαν πρώτη φορά στους «Πέρσες» του Ντίμιτερ Γκότσεφ το 2009, ο ένας ως βοηθός σκηνοθέτη (Αζάς) και ο άλλος ως ηθοποιός, συγχρωτίστηκαν, συνεργάστηκαν και έγιναν τελικά οι βασικότεροι εκπρόσωποι του θεάτρου-ντοκιμαντέρ στην Ελλάδα. Συνδημιουργούν, συνσκηνοθετούν, αλλά μπορούν να κινούνται ανεξάρτητα και να δίνουν φωνή στους άστεγους της Αθήνας ή στους ανθρώπους που ενεπλάκησαν στο ναυάγιο στο Φαρμακονήσι. Τώρα καλούνται να δώσουν βήμα σε συναδέλφους τους. «Δεν νομίζω ότι υπάρχουν αυστηρά κριτήρια για το τι χωράει και τι όχι στην Πειραματική. Θέλουμε να δώσουμε χώρο σε ενδιαφέροντες καλλιτέχνες της γενιάς μας, χωρίς αυτό να αποκλείει μεγαλύτερους που θέλουν να κάνουν κάτι διαφορετικό, και να εξερευνήσουμε θεατρικές φόρμες. Κάνουμε θέατρο-ντοκιμαντέρ, αλλά έχουμε και Μπέρνχαρντ ή Μπουλγκάκοφ στο ρεπερτόριο» λέει ο Τσινικόρης. Δεν είναι, λοιπόν, ένα απόλυτο κριτήριο ο προσανατολισμός προς το πολιτικό θέατρο; «Το πολιτικό στο θέατρο είναι παρεξηγημένο. Συνήθως το μπερδεύουμε με το στρατευμένο, με τη διαμαρτυρία. Πολιτικό για εμάς σημαίνει εγρήγορση σε σχέση με την πραγματικότητα που μας περιβάλλει και αναζήτηση τρόπων συνδιαλλαγής μαζί της μέσα από το θέατρο και υπό αυτή την έννοια θέλουμε να το εντάξουμε στο πρόγραμμα» λέει ο Ανέστης Αζάς. Στα σχέδιά τους όμως εντάσσεται και η νέα δουλειά τους που θα ανέβει στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών (3-14/2/16) με τίτλο «Καθαρή Πόλη». Με βάση «ένα από τα μοτίβα που έχουμε κληρονομήσει και από τη συνεργασία μας με το θέατρο “Μαξίμ Γκόρκι” στη Γερμανία, την αφήγηση της πραγματικότητας από την οπτική γωνία εκείνων που δεν έχουν δημόσιο λόγο και βήμα σε αυτή τη χώρα, συχνά μάλιστα δεν έχουν καν όνομα» ετοιμάζουν μια παράσταση με θέμα τις γυναίκες μετανάστριες. «Κάποια στιγμή κυριαρχούσε στον δημόσιο λόγο η ρητορική που συνοψιζόταν στο “να ξεβρωμίσει ο τόπος”. Υποτίθεται ότι εμείς εκπροσωπούσαμε το καθαρό και οι ξένοι, οι μετανάστες, το βρώμικο. Αυτή είναι η πρώτη δουλειά που μπορείς να κάνεις όταν η βασική εκπαίδευση που έχεις δεν σου αναγνωρίζεται σε μια άλλη χώρα, οπότε θέλουμε να ανιχνεύσουμε τα στερεότυπα όσον αφορά την “καθαριότητα” μέσα από τις μαρτυρίες εκείνων που έχουν επωμιστεί το έργο της».
* Δημοσιεύθηκε στο ΒΗΜΑmen Ιανουαρίου 2016
