Το προηγούμενο έτος δοκιμάσθηκαν οι αντοχές της ελληνικής οικονομίας και του τραπεζικού συστήματος σε ένα περιβάλλον συνεχούς αβεβαιότητος. Οι τράπεζες επέδειξαν ανθεκτικότητα και συνετέλεσαν ουσιωδώς ώστε να μετριασθούν οι επιπτώσεις των κεφαλαιακών ελέγχων και να διατηρηθεί η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία. Η ταχεία επιστροφή στον ρεαλισμό, τόσο με πολιτικούς όσο και με οικονομικούς όρους, σε συνδυασμό με τη σταδιακή εφαρμογή των υποχρεώσεων που ανέλαβε η χώρα αποτελούν πηγές αισιοδοξίας ώστε το 2016 να αποτελέσει έτος επανεκκινήσεως της ελληνικής οικονομίας. Μία σειρά παράγοντες που έχουν διαμορφωθεί συνηγορούν προς αυτή τη διαπίστωση.
Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας και η ανάγκη εφαρμογής της νέας συμφωνίας συνιστούν πλέον κοινό τόπο μεταξύ της πλειονότητας των κοινοβουλευτικών κομμάτων διασφαλίζοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ολοκλήρωση της προσπάθειας προσαρμογής που ξεκίνησε πριν από περίπου μία εξαετία.
Για την προσέλκυση επενδύσεων θα πρέπει το ελληνικό κράτος να προστατεύει ενεργά όσους επενδυτές εμπιστεύονται τη χώρα μας, εξασφαλίζοντάς τους ένα σταθερό επιχειρηματικό, φορολογικό και νομικό περιβάλλον. Οι συνεχείς μεταβολές αυτού του περιβάλλοντος, ως αποτέλεσμα ανατροπών του θεσμικού πλαισίου λειτουργίας, προκαλούν πολύ αρνητικές αντιδράσεις σε όσους έχουν στηρίξει με τα κεφάλαιά τους μεγάλα έργα και κατά συνέπεια φαλκιδεύουν την αξιοπιστία του ελληνικού κράτους.
Η αναθεώρηση των στόχων για το πρωτογενές δημοσιονομικό πλεόνασμα των επομένων ετών συντελεί στην απελευθέρωση πόρων, οι οποίοι δύνανται να διοχετευθούν προς την πραγματική οικονομία. Το μείγμα της δημοσιονομικής προσαρμογής απαιτείται να λάβει περισσότερο αναπτυξιακά χαρακτηριστικά. Πρέπει επιτέλους να παύσει να εστιάζει στην αύξηση των φορολογικών συντελεστών, των ασφαλιστικών εισφορών και των αναδρομικών φορολογιών που αποδομούν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα των ελληνικών επιχειρήσεων και δυσχεραίνουν τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Αντιθέτως, ο λειτουργικός εξορθολογισμός των δομών της κρατικής μηχανής, ο περιορισμός των μη παραγωγικών δαπανών και η συστηματική και σοβαρή αξιοποίηση της αδρανούς περιουσίας του Δημοσίου και των χρηματοδοτούμενων από τον κρατικό προϋπολογισμό ιδρυμάτων αποτελούν περισσότερο αποδοτικά εργαλεία δημοσιονομικής σταθεροποιήσεως.
Η επιτυχής ολοκλήρωση της διαδικασίας ανακεφαλαιοποιήσεως του τραπεζικού συστήματος με ισχυρή συμμετοχή ιδιωτών επενδυτών της τάξεως των 8 δισ. ευρώ συντελεί σημαντικά στην ενίσχυση της αξιοπιστίας της χώρας διεθνώς. Η ελληνική οικονομία οφείλει να φανεί αντάξια αυτής της εμπιστοσύνης. Το νέο θεσμικό πλαίσιο διαχειρίσεως των μη εξυπηρετούμενων δανείων βελτιώνει τη διαδικασία εξωδικαστικής επιλύσεως διαφορών, καθορίζει τους όρους προστασίας της κύριας κατοικίας και εκσυγχρονίζει το πτωχευτικό δίκαιο, υποβοηθώντας έτσι την πλήρη αποκατάσταση των συναλλακτικών ηθών –τα οποία είχαν πληγεί τα προηγούμενα έτη λόγω αστόχων νομοθετικών ρυθμίσεων –και την αποτελεσματική αναδιάταξη του επιχειρηματικού χάρτη της χώρας.
Σημαντικές παρεμβάσεις που αφορούν τη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος και την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών αναμένονται εντός των πρώτων μηνών του 2016. Η ψήφιση και η εφαρμογή των προαπαιτουμένων που υπολείπονται θα οδηγήσουν στην επιτυχή ολοκλήρωση της πρώτης αξιολογήσεως. Αυτό θα αποτελέσει τον καταλύτη για την εκ νέου αποδοχή των ελληνικών τίτλων ως εγγύηση στις πράξεις αναχρηματοδοτήσεως και τη συμμετοχή των ελληνικών κρατικών τίτλων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλαρώσεως της ΕΚΤ, ενώ παράλληλα θα επιτρέψει την έναρξη των συζητήσεων για ευνοϊκότερη ρύθμιση των όρων εξυπηρετήσεως του δημοσίου χρέους.
Η επιστροφή στη χρηματοοικονομική κανονικότητα αναμένεται να συμβάλει στη σταδιακή επάνοδο των καταθέσεων και στην αποκατάσταση της δυνατότητος των τραπεζών να αντλούν χρηματοδότηση από τις διεθνείς αγορές. Η ενισχυμένη, κατά συνέπεια, ικανότητα των πιστωτικών ιδρυμάτων να παρέχουν ρευστότητα στην οικονομία θα περιορίσει το κόστος δανεισμού επιταχύνοντας την ανάκαμψη. Εν τούτοις οι σημαντικοί κίνδυνοι που προέκυψαν από την προσφυγική κρίση –η οποία είναι πρωτίστως ανθρωπιστική κρίση και αποτελεί μείζον θέμα για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση –ενδέχεται να παραμείνουν στο προσκήνιο κατά τη νέα χρονιά. Οι κίνδυνοι αυτοί πρέπει να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά από την πλευρά της ελληνικής κρατικής μηχανής, σε συνεργασία με τους εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ώστε να μη ζημιωθεί η ελληνική οικονομία και ιδιαίτερα ο ευαίσθητος κλάδος του τουρισμού.
Συμπερασματικά, η πρόκληση της εφαρμογής του νέου προγράμματος, σε συνδυασμό με το ευνοϊκό κλίμα για την Ελλάδα, αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για να εξέλθει η χώρα από τον φαύλο κύκλο της υφέσεως.
Η νεότερη και σύγχρονη ιστορία της χώρας μας αποτελεί την καλύτερη εγγύηση για να μη χαθεί και αυτή η ευκαιρία. Η Ελλάς έχει επανειλημμένωςαποδείξει τον δυναμισμό της αναγεννώμενη μέσα από τις κρίσεις. Επέτυχε να συμπεριληφθεί στις ανεπτυγμένες χώρες του δυτικού κόσμου, αποτελώντας μάλιστα ένα από τα παλαιότερα μέλη της Ευρωπαϊκής Ενώσεως και της ευρωζώνης καθώς και ισχυρό παράγοντα στην ευρύτερη περιοχή.
Το 2016 απαιτείται να είναι ένα έτος ρεαλισμού.
Ο κ. Δημήτριος Π. Μαντζούνης είναι διευθύνων σύμβουλος της Alpha Bank.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
