Ποιος θα εφαρμόσει αυτό το μνημόνιο;

Η έξαρση του μεταναστευτικού/προσφυγικού ρεύματος προς την ΕΕ και η προσπάθεια αντιμετώπισής του έχουν πιέσει προς τα κάτω την ελληνική οικονομική κρίση στην ευρωπαϊκή ατζέντα. Μετά την κορύφωση των διαπραγματεύσεων από την προκήρυξη του ατυχούς, όπως αποδείχθηκε, δημοψηφίσματος ως και την ψήφιση του τρίτου Μνημονίου, παραμονές του Δεκαπενταύγουστου, το «ελληνικό (οικονομικό) ζήτημα» έχει αποσυρθεί από τα πρωτοσέλιδα.

Στο παρασκήνιο, πάντως, ένα ερώτημα εξακολουθεί να πλανάται: Ποιος θα εφαρμόσει αυτό το πρόγραμμα; Οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο και το Παρίσι παρακολουθούν την προεκλογική εκστρατεία, αλλά σε αντίθεση με το παρελθόν, οι δημόσιες παρεμβάσεις ξένων αξιωματούχων έχουν εκμηδενιστεί. Στο παρελθόν και ιδιαίτερα την εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα του περασμένου Ιουλίου σχόλια και δηλώσεις όπως του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ ή του Μάρτιν Σουλτς είχαν προκαλέσει σε αρκετούς ενοχλητική εντύπωση.

Το βασικό σημείο στο οποίο συγκλίνουν οι εκτιμήσεις των ξένων παρατηρητών είναι ότι αυτές οι εκλογές διεξάγονται απλά και μόνο για την επιλογή των κομμάτων που θα εφαρμόσουν το Μνημόνιο. Το πρόγραμμα που πέρασε με συντριπτική πλειοψηφία από το προηγούμενο Κοινοβούλιο είναι και το… προεκλογικό πρόγραμμα των κομμάτων που το υπερψήφισαν. Χαρακτηριστικό ήταν το σχόλιο κοινοτικού αξιωματούχου στις 9 Σεπτεμβρίου εν όψει του χθεσινού άτυπου Eurogroup στο Λουξεμβούργο: «Δεν υπάρχει ανάγκη για Σχέδιο Β. Υπάρχει μόνο Σχέδιο Α. Δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη ότι η επόμενη ελληνική κυβέρνηση δεν θα τηρήσει τη συμφωνία». Αυτός είναι και ο λόγος που ακόμη και ο Αλέξης Τσίπρας χαρακτηρίζεται πλέον συστημικός παίκτης, αν και δεν λείπουν τα ερωτηματικά για την αξιοπιστία των λεγομένων του. Ενδεικτικό πάντως της αλλαγής στάσης έναντι του πρώην πρωθυπουργού ήταν πρόσφατο δημοσίευμα του Bloomberg. Με τον εύγλωττο τίτλο «Από επαναστάτης, αξιόπιστος: Γιατί η Γερμανία και η Γαλλία βλέπουν θετικά την επιστροφή Τσίπρα», το αμερικανικό δίκτυο επικαλούνταν πηγές από το Βερολίνο και το Παρίσι που σημείωναν ότι καλύτερα ο ΣΥΡΙΖΑ και ο ηγέτης του να είναι στην κυβέρνηση παρά εκτός, διότι ίσως μπουν στον πειρασμό να επιστρέψουν σε… αντιμνημονιακές ατραπούς.

Οι προτιμήσεις φυσικά δεν κρύβονται. Οι ευρωπαίοι εταίροι και πιστωτές θα προτιμούσαν τη συγκρότηση ενός «μεγάλου συνασπισμού» ΣΥΡΙΖΑ – ΝΔ, με τη συμμετοχή αν είναι δυνατόν και άλλων φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων (ΠαΣοΚ και Ποτάμι). Ωστόσο, ο Αλέξης Τσίπρας έχει αποκλείσει κάθε συνεργασία με τη ΝΔ, αν και στην πολιτική τέτοιου είδους δεσμεύσεις μεταβάλλονται.

Στο παρασκήνιο έχουν επίσης αρχίσει να ακούγονται ακόμη και πιθανά ονόματα «τρίτων προσώπων» που θα μπορούσαν να αναλάβουν την πρωθυπουργία σε περίπτωση κυβέρνησης συνεργασίας. Ο Γιάννης Δραγασάκης ή ο Δημήτρης Αβραμόπουλος είναι δύο εξ αυτών. Ο πρώτος μάλιστα με δηλώσεις του πριν από λίγες ημέρες στον ΒΗΜΑ FM περί της ανάγκης κυβέρνησης ισχυρής πλειοψηφίας αλλά και για συνεργασίες πυροδότησε αυτά τα σενάρια. Στις πρεσβείες των Αθηνών είναι μάλιστα διαδεδομένη η αντίληψη ότι ο κ. Δραγασάκης εμφανίζεται δυσαρεστημένος με επιλογές του κ. Τσίπρα.

Προειδοποιήσεις

Είναι όμως όλα ρόδινα; Προφανώς και όχι. Κοινοτικοί αξιωματούχοι και ευρωπαίοι διπλωμάτες στην Αθήνα εκφράζουν, ανωνύμως, την ανησυχία και τον προβληματισμό τους για το κατά πόσον η Ελλάδα θα εμφανιστεί προετοιμασμένη μετεκλογικά να ανταποκριθεί στις ανάγκες και στις υποχρεώσεις της πρώτης αξιολόγησης. Ο πήχης είναι υψηλός και ο κ. Γιούνκερ φρόντισε να το υπενθυμίσει αυτό στο πλαίσιο της ομιλίας για την «Κατάσταση της Ενωσης» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

«Θα ήθελα το πρόγραμμα που συμφωνήσαμε να γίνει σεβαστό από οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση. Αν αυτή τη φορά οι κοινοί κανόνες δεν γίνουν σεβαστοί,τότε η αντίδραση της ΕΕ και της ευρωζώνης θα είναι διαφορετική. Πρέπει να γίνει αυτό που συμφωνήθηκε» σημείωσε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Στρασβούργο την περασμένη Τετάρτη.