Στα τέλη του 2013 το «άρωμα» των αγορών είχε αρχίσει να μυρίζει ξανά στην Ελλάδα ύστερα από τέσσερα χρόνια αποκλεισμού Δημοσίου και τραπεζών από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα. Την αλλαγή του κλίματος αντιλήφθηκαν εγκαίρως οι τραπεζίτες. Με μεθοδευμένες κινήσεις και επαφές στο εξωτερικό προετοίμασαν το έδαφος για τις αυξήσεις κεφαλαίου που θα ακολουθούσαν, στη βάση των αποτελεσμάτων των stress tests που θα ανακοίνωνε η Τράπεζα της Ελλάδος στις αρχές του 2014.
Ο λογαριασμός για τους τέσσερις συστημικούς ομίλους κινήθηκε λίγο κάτω από τα 6 δισ. ευρώ, ποσό που ήταν τελικά απολύτως διαχειρίσιμο. Η Ελλάδα παρουσιαζόταν ως μια μοναδική επενδυτική ευκαιρία, καθώς προσέφερε αποδόσεις αναδυόμενων αγορών σε περιβάλλον ευρώ. Τράπεζα Πειραιώς, Εθνική, Alpha Bank και Eurobank συγκέντρωσαν με χαρακτηριστική άνεση 8,3 δισ. ευρώ. Την ίδια περίοδο ξεκίνησε και η σταδιακή διεύρυνση των πηγών χρηματοδότησής τους, καθώς εκδόθηκαν με λογικά επιτόκια μη εξασφαλισμένα ομόλογα συνολικού ύψους 2,25 δισ. ευρώ.
Πολιτικό ρίσκο
Οσοι τοποθετήθηκαν τότε στον κλάδο δεν μπορούσαν να φανταστούν ότι θα ανατρέπονταν μέσα σε έναν χρόνο οι προβλέψεις τους. «Ο πολιτικός κίνδυνος αποδείχθηκε τελικά πολύ μεγαλύτερος από αυτόν που εκτιμήθηκε όταν διενεργήθηκαν οι αυξήσεις κεφαλαίου» επισημαίνει χρηματιστηριακός αναλυτής. Οι επενδυτές που πόνταραν στο «γύρισμα» των τραπεζών σε κερδοφορία καταγράφουν σήμερα απώλειες από 43% ως και 73%.
Η πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα έπληξε καίρια τα αποτελέσματα. Το α’ τρίμηνο του 2015 τα έσοδα από τόκους κινήθηκαν χαμηλότερα των εκτιμήσεων, ο ρυθμός δημιουργίας νέων επισφαλειών επιταχύνθηκε έναντι προβλέψεων για κορύφωση των καθυστερήσεων ως τα μέσα της εφετινής χρονιάς, η καταθετική βάση συρρικνώθηκε κατά 24 δισ. ευρώ και η μόνη ανοιχτή πηγή χρηματοδότησης που έχει απομείνει είναι ο υπό εβδομαδιαία αναθεώρηση έκτακτος μηχανισμός της Τράπεζας της Ελλάδος (ELA).
Νέες αυξήσεις
«Με τα σημερινά δεδομένα δεν μπορεί να αποκλειστούν νέες αυξήσεις κεφαλαίου το 2016» σχολιάζει τραπεζική πηγή, προσθέτοντας ωστόσο ότι η νέα προσπάθεια προσέλκυσης επενδυτών δεν θα είναι το ίδιο εύκολη. Οπως τονίζει, «για να αλλάξει το επενδυτικό κλίμα και οι τράπεζες να μπουν ξανά σε τροχιά επανασύνδεσης με τις αγορές, θα πρέπει να δημιουργηθεί ένα νέο success story επιστροφής της χώρας σε βιώσιμους ρυθμούς ανάπτυξης».
Διαφορετικά, αν χρειαστεί νέα ανακεφαλαιοποίηση, ο εγχώριος κλάδος κινδυνεύει να γίνει ο δεύτερος μετά την Κύπρο στον οποίο θα υπάρξει ευρείας κλίμακας διάσωση με τη διαδικασία του bail-in. Σύμφωνα με τη νέα κοινοτική νομοθεσία, πριν από την παροχή κρατικής βοήθειας είναι υποχρεωτική η συμμετοχή μετόχων και λοιπών πιστωτών στην αύξηση κεφαλαίου. Φυσικά πριν απ’ όλα θα πρέπει να εξασφαλιστεί και η χρήση του αποθέματος των 11 δισ. ευρώ από το τραπεζικό πακέτο του Μνημονίου, που βάσει της απόφασης της 20ής Φεβρουαρίου έχει επιστραφεί στους δανειστές.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
