Νέες απειλές «τρομάζουν» τις αναδυόμενες οικονομίες

Σημαντικές απειλές αντιμετωπίζουν το τελευταίο διάστημα οι αναδυόμενες οικονομίες εξαιτίας της πτώσης των τιμών του πετρελαίου, της αναμενόμενης αύξησης των επιτοκίων δανεισμού στις ΗΠΑ, της ενίσχυσης του δολαρίου και της πτώσης της αξίας των εμπορευμάτων, εκτιμούν οικονομολόγοι διεθνών τραπεζών, την ώρα που οι προβλέψεις για το 2015 αναθεωρούνται πτωτικά κοντά στο 4% για το 2015 από το 4,7% το 2014, καθώς η ύφεση στη Ρωσία βαθαίνει, τα προβλήματα της οικονομίας της Βραζιλίας συνεχίζονται, ενώ η Κίνα εξακολουθεί να ταλαιπωρείται από μια προβληματική αγορά ακινήτων.

Η ταχεία ενίσχυση του δολαρίου και μια απότομη αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων δανεισμού θα μπορούσαν εξάλλου να αυξήσουν την πίεση στα νομίσματα των αναδυόμενων οικονομιών και στις αγορές περιουσιακών στοιχείων. «Ξένοι επενδυτές θα μπορούσαν να μειώσουν απότομα την έκθεσή τους σε ομόλογα που έχουν εκδοθεί σε τοπικό νόμισμα, ενισχύοντας με αυτόν τον τρόπο την αναταραχή και προκαλώντας προκλήσεις για την αναχρηματοδότηση ομολόγων» αναφέρει σχετικά το ΔΝΤ.

Δυσκολίες

Το πρόβλημα είναι ήδη εμφανές από τη δυσκολία να αναχρηματοδοτήσουν τα δάνειά τους ενεργειακές εταιρείες σε Αργεντινή, Βραζιλία, Νιγηρία και Νότια Αφρική. Ενα δεύτερο σημαντικό πρόβλημα εντοπίζεται στην Κίνα, όπου η βιομηχανία βρίσκεται αντιμέτωπη με το πρόβλημα της πλεονάζουσας παραγωγής, ενώ και στα ακίνητα η προσφορά είναι μεγαλύτερη από τη ζήτηση. Στην ευρωζώνη αναδεικνύεται το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, το ύψος των οποίων υπερβαίνει πλέον τα 900 δισ. ευρώ.

Προειδοποίηση

O αντίκτυπος στην αύξηση του κόστους δανεισμού των ΗΠΑ θα μπορούσε να είναι ιδιαίτερα υψηλός για τις αναδυόμενες οικονομίες που εξάγουν εμπορεύματα και θα μπορούσαν να σφυροκοπηθούν από την πτώση των τιμών για τα προϊόντα τους και μια αύξηση του δολαρίου, η οποία θα βαρύνει το φορτίο του αποτιμημένου σε δολάρια χρέους τους. Οι αναδυόμενες αγορές είναι ιδιαίτερα ευάλωτες, καθώς συναλλάσσονται με ένα ανατιμημένο δολάριο, πωλούν πρώτες ύλες με υποτιμημένη αξία και έχουν παράλληλα αυξημένο κόστος δανεισμού, προειδοποίησε προσφάτως η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ.

Αν η Fed αυξήσει, όπως αναμένεται, ως τον ερχόμενο Σεπτέμβριο τα επιτόκια για πρώτη φορά από το 2006 (κατά 175 μονάδες βάσης ως το 2016 σύμφωνα με τις προβλέψεις της Credit Suisse), τα υψηλότερα κόστη δανεισμού για τις ξένες επιχειρήσεις και κυβερνήσεις, σε συνδυασμό με το ισχυρότερο δολάριο, θα αναστατώσουν την παγκόσμια οικονομία. Μελέτη της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών διαπίστωσε ότι την τελευταία εξαετία χώρες με υψηλότερα επιτόκια από τις ΗΠΑ εξέδιδαν αποτιμημένα σε δολάρια ομόλογα με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι οι χώρες με χαμηλότερα επιτόκια. Με τις αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων να παραμένουν σε τόσο χαμηλά επίπεδα στο μεγαλύτερο μέρος της τελευταίας δεκαετίας, οι διαφορές στις τιμές παρείχαν ισχυρό κίνητρο για δανεισμό σε δολάρια αντί σε τοπικό νόμισμα.

Οικονομολόγοι κορυφαίων επενδυτικών τραπεζών σημειώνουν ότι η αναμενόμενη αύξηση των επιτοκίων των ΗΠΑ μακροπρόθεσμα σε φυσιολογικά επίπεδα (δηλαδή σε μακροπρόθεσμη βάση στο 3%-4%) θα σημάνει επίσης αρκετές αλλαγές στις συνθήκες δανεισμού σε παγκόσμια κλίμακα, καθώς 9 τρισ. δολάρια οφείλονται σε δολάρια από τους δανειολήπτες εκτός χρηματοπιστωτικού κλάδου που δεν βρίσκονται στο έδαφος των Ηνωμένων Πολιτειών.

«Η νέα πραγματικότητα»

Η ασθενική ως μέτρια οικονομική ανάπτυξη υπάρχει κίνδυνος να γίνει «η νέα πραγματικότητα», αφήνοντας εκατομμύρια ανθρώπους παγιδευμένους στη μακροχρόνια ανεργία και αυξάνοντας τους κινδύνους για την παγκόσμια οικονομία, προειδοποίησε από την πλευρά της η κυρία Κριστίν Λαγκάρντ, υπογραμμίζοντας τον κίνδυνο να οδηγηθεί σε ένα τέλμα όπου θα κυριαρχούν τα υψηλά χρέη και η ανεργία, αν οι διαμορφωτές πολιτικής δεν αναλάβουν δράση. Το πρόβλημα «δεν είναι ότι η συνολική ανάπτυξη είναι κακή» τόνισε η ίδια. «Είναι μάλλον ότι, με δεδομένες τις εμμένουσες συνέπειες της μεγάλης ύφεσης για τους ανθρώπους, η ανάπτυξη αυτή απλά δεν αρκεί».

Σύμφωνα με το ΔΝΤ εξάλλου, η παγκόσμια ανάπτυξη δεν θα επιστρέψει σύντομα στα προ του 2008 επίπεδα, λόγω της γήρανσης του εργατικού δυναμικού, των χαμηλών επενδύσεων και της μείωσης του αναπτυξιακού οφέλους από την τεχνολογία στις αναδυόμενες αγορές.