Προεκλογικά ο Φρανουσά Ολάντ στηλίτευε τον «ναρκισσισμό» του Νικολά Σαρκοζί, κατηγορώντας τον ότι «μας έχει κάνει όλους ηδονοβλεψίες» και υποσχόταν ότι «εγώ, ως πρόεδρος, θα φροντίσω η συμπεριφορά μου να είναι πάντα υποδειγματική». Σήμερα παραμένουμε όλοι «ηδονοβλεψίες», παρακολουθώντας το ελαφρώς γελοίο ροζ τρίγωνο –ως τετράγωνο, αν υπολογίσουμε και τη Σεγκολέν Ρουαγιάλ –, όχι του «Σαρκό» αλλά του ίδιου του Ολάντ. Ολα αυτά θα είχαν ίσως λιγότερη σημασία αν η γαλλική οικονομία δεν ήταν σήμερα «ο μεγάλος ασθενής της Ευρώπης» και η ανεργία δεν είχε χτυπήσει κόκκινο. Οσο και αν οι Γάλλοι τηρούν μια στάση αδιαφορίας ως προς το κρεβάτι του προέδρου τους, υπάρχει ο κίνδυνος οι πολιτικές επιπτώσεις του σκανδάλου να μη μαζεύονται αν δεν βάλει σύντομα ένα αξιοπρεπές τέλος στο κωμειδύλλιο. Ο «μεσιέ νορμάλ» («κύριος κανονικός»), όπως παρουσιαζόταν ο Σοσιαλιστής πρόεδρος για να διαχωρίσει τη θέση του από τον «μπλινγκ μπλινγκ» (φανταχτερό) δεξιό προκάτοχό του, απεχθάνεται να μιλάει για τα προσωπικά του. Στα πολλά χρόνια που βρίσκεται στην πολιτική, τα περισσότερα ως μέτριο στέλεχος των Σοσιαλιστών, έχει αποκαλύψει ελάχιστα για την προσωπική ζωή του. Ωστόσο για πρόεδρο που δίνει τόση έμφαση στον σεβασμό της ιδιωτικότητάς του, γνωρίζουμε υπερβολικά πολλές λεπτομέρειες για τα ερωτικά του.
Μέσα σε επτά χρόνια, αφότου ο Ολάντ εκτινάχθηκε στο προσκήνιο (αρχικά ως «κ. Ρουαγιάλ», καθ’ ότι ο αφανής σύντροφος και πατέρας των τεσσάρων παιδιών της υποψήφιας για την προεδρία το 2007 Σεγκολέν Ρουαγιάλ) έχει δεχθεί μια δημόσια πρόταση γάμου, έχει εκδιωχθεί κακήν κακώς από την οικογενειακή εστία, έχει γίνει αποδέκτης σκηνών ζηλοτυπίας και έχει πιαστεί στα πράσα να φοράει κράνος και να καβαλάει ένα τρίκυκλο σκούτερ για να συναντήσει «ινκόγκνιτο» την ερωμένη του. Και όλα αυτά γίνονται γνωστά με τις πρέπουσες γαργαλιστικές λεπτομέρειες.
Την πρόταση γάμου την έκανε η επί 20ετίας και πλέον σύντροφός του Ρουαγιάλ σε διάρκεια τηλεοπτικής εκπομπής τον Ιανουάριο 2007. Η ταπεινωτική σιωπή από τον Ολάντ που έλαβε ως απάντηση εξηγήθηκε ανήμερα στον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών πέντε μήνες αργότερα. Ακριβώς εκείνη τη μέρα η Ρουαγιάλ τον πέταξε έξω από το σπίτι και μάλιστα μέσω δημόσιας ανακοίνωσης στην οποία τον συμβούλευε να πάει να ζήσει τους έρωτές του. Διότι, όπως αποκαλύφθηκε, ο Ολάντ που τότε ήταν γενικός γραμματέας του Σοσιαλιστικού Κόμματος, αντί να σταθεί στο πλευρό της υποψήφιας του κόμματος και συντρόφου του, είχε συνάψει σχέση με τη δημοσιογράφο του «Paris Match» Βαλερί Τριερβελέρ (τότε παντρεμένη και μητέρα τριών παιδιών).
«Η Βαλερί είναι η γυναίκα της ζωής μου» δήλωνε ο Ολάντ τρία χρόνια αργότερα. Η ζήλια της Τριερβελέρ για τη Ρουαγιάλ ήταν παροιμιώδης. Κορυφώθηκε όταν έγραψε ένα tweet που υποστήριζε τον αντίπαλο της Ρουαγιάλ στις βουλευτικές εκλογές του 2012 και για το οποίο την κατσάδιασε ο Ολάντ. Αλλά και η Ρουγιάλ δεν έμεινε με σταυρωμένα χέρια: λέγεται ότι αυτή απαίτησε να απομακρυνθεί η Τριερβελέρ από το πολιτικό ρεπορτάζ του «Paris Match» και να μπει στο ψυγείο.
«Φίλησέ με στο στόμα» φέρεται να είπε επιτακτικά η Τριερβελέρ στον Ολάντ μόλις εξελέγη πρόεδρος –το οποίο αποτυπώνεται και στη φωτογραφία: εκείνη τείνει παθιασμένα τα χείλη της ενώ εκείνος αρχικά σχεδόν δυσανασχετεί. Οι φήμες για τη σχέση του γάλλου προέδρου με την ηθοποιό Ζιλί Γκαγέ κυκλοφορούν εδώ και έναν χρόνο και φημολογείται ότι η σχέση τους κοντεύει να κλείσει διετία. Το περασμένο καλοκαίρι ο Ολάντ δεν συνόδευσε την Τριερβελέρ στις διακοπές της στην Ελλάδα. Ετσι εκείνη έκανε διακοπές μόνη με τα παιδιά της, «κρεμασμένη από το τηλέφωνο», σύμφωνα με τον γαλλικό Τύπο, ενώ εκείνος επισκεπτόταν μετά διανυκτερεύσεως την Γκαγέ.
Σήμερα η κατάσταση έχει ξεφύγει από κάθε όριο (γελοιότητας). Η Τριερβελέρ παραμένει στο νοσοκομείο με «νευρικό κλονισμό», ο Ολάντ δεν την έχει επισκεφθεί, φημολογείται (και διαψεύδεται) ότι η Γκαγέ είναι έγκυος και «ξεθάβονται» φωτογραφίες από εκδηλώσεις στις οποίες παρευρέθηκαν τους τελευταίους μήνες και οι τρεις (και η μία γυναίκα κοιτάζει την άλλη με βλέμμα πόνου-φθόνου).
«Προς το παρόν είναι δύσκολο να πούμε ποιες θα είναι οι πολιτικές επιπτώσεις του σκανδάλου» λέει στο «Βήμα» ο Μπρυνό Κοτρές, ερευνητής του Κέντρου Πολιτικών Ερευνών (CEVIPOF) της Sciences Po στο Παρίσι. «Ολα θα εξαρτηθούν από την ικανότητα του Ολάντ να διαχειριστεί την προσωπική του ζωή. Ο τρόπος με τον οποίο θα βάλει ένα τέλος στην όλη ιστορία θα έχει αντίκτυπο στην κοινή γνώμη».
«Ενα δεύτερο σημαντικό ερώτημα είναι αν θα ανακάμψει πολιτικά και αν θα μπορέσει να γυρίσει σελίδα» συνεχίζει. «Αν δε η οικονομία παραμείνει σε ύφεση και η ανεργία υψηλή, ο Ολάντ θα τα βρει σκούρα. Τα μέτρα που ανακοίνωσε την Τρίτη είναι δύσκολο να εφαρμοστούν. Αν δεν φέρουν αποτέλεσμα στην οικονομία, η προσωπική διάσταση θα εμπλακεί ακόμη περισσότερο στην πολιτική. Μέχρι στιγμής είναι μόνο έμμεση η εμπλοκή της».
Ο κ. Κοτρές σημειώνει το ατυχές της συγκυρίας. «Ο πρόεδρος ζητάει σήμερα από τους Γάλλους να κάνουν επώδυνη προσπάθεια για να ανακάμψει η οικονομία αλλά ο ίδιος, αντί να επικεντρώνεται στην ανεργία, ασχολείται με τις ερωτικές αποδράσεις του. Ως εκ τούτου, κινδυνεύει να δώσει την εντύπωση ότι η προσωπικότητά του δεν συνάδει με το αξίωμα του προέδρου –ιδίως αν δεν φέρει οικονομικά αποτελέσματα».
Ρωτάμε τον κ. Κοτρές ποιο είναι το χειρότερο σενάριο για τον γάλλο πρόεδρο. «Το χειρότερο σενάριο είναι ένας άσχημος χωρισμός από την Τριερβελέρ ο οποίος θα καταφέρει πλήγμα στις ηγετικές και πολιτικές ικανότητες του προέδρου» μας απαντάει. «Στη Γαλλία υπάρχει γενικώς παράδοση να σεβόμαστε την ιδιωτική ζωή των πολιτικών αλλά υπό τον όρο ότι αυτή δεν αναμειγνύεται στην πολιτική τους ζωή και δεν έρχεται σε αντίθεση με τις δηλώσεις τους. Αν ο Ολάντ έκανε δώρα στην Γκαγέ με δημόσιο χρήμα, τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά».
Οι Γάλλοι δεν μπορούν να μην παρατηρήσουν την ανακολουθία ανάμεσα στις δηλώσεις και τις πράξεις του Ολάντ. «Η απογοήτευση της κοινής γνώμης από τον Ολάντ διευρύνεται» προσθέτει ο κ. Κοτρές. «Οταν εξελέγη πρόεδρος το 2012, παρουσιάστηκε ως το αντίθετο του Σαρκοζί, πρόβαλε την εικόνα ενός “κανονικού ανθρώπου”. Αλλά τελευταίως στην κοινή γνώμη εμφανίζεται μια αμφιβολία: ποιος πραγματικά είναι κατά βάθος ο Ολάντ;».
Καταλήγοντας ο κ. Κοτρές λέει ότι «για να κλείσει το ζήτημα, ο Ολάντ πρέπει να διαλέξει όσο το δυνατόν γρηγορότερα ανάμεσα στην Τριερβελέρ και την Γκαγέ». Και να επιστρέψει, επιτέλους, στην άσκηση πολιτικής.
«Οι Γάλλοι αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στην επιθυμία τους για έναν “κανονικό άνθρωπο” ως πρόεδρο και στην απαίτησή τους για έναν νέο Ντε Γκωλ. Το αποτέλεσμα είναι ότι θα περιμένουμε όλο και λιγότερο από τον πρόεδρο να είναι υπεράνθρωπος» καταλήγει.
«Το δεύτερο πρόβλημα συνίσταται στο ότι ο πρόεδρος δεν είναι ένας πολίτης σαν όλους τους άλλους. Ηταν ο Σαρκοζί αυτός που έσπασε την παράδοση του διακριτικού “μοναρχικού” προέδρου με τη σύζυγο στη σκιά και έβγαλε την ιδιωτική ζωή του στη φόρα, εκσυγχρόνισε κατά κάποιον τρόπο τον θεσμό του προέδρου. Όμως τόσο ο Σαρκοζί όσο και ο Ολάντ έχουν υπερβολικά περίπλοκη προσωπική ζωή. Το ζήτημα είναι ότι ο Ολάντ πρόβαλε προεκλογικά την εικόνα ενός ανθρώπου αυστηρού στο ηθικό πεδίο. Εξαπάτησε δηλαδή τους Γάλλους. Παρίστανε τον διαφανή αλλά στην πραγματικότητα ζούσε διπλή ζωή. Το 2012 παρουσιαζόταν σαν ο ενάρετος υποψήφιος, για να τηρήσει αποστάσεις από τον τρις παντρεμένο Σαρκοζί. Επιπλέον, όσο πιο δυστυχισμένη φαντάζει η Τριερβελέρ τόσο πιο ψυχρός και αδιάφορος φαντάζει ο Ολάντ».
Ηγετικές κρεβατοκάμαρες
Ναπολέων Βοναπάρτης
Ο κερασφόρος αυτοκράτορας
Η σύζυγός του Ιωσηφίνα είχε εραστές, με κυριότερο έναν ουσάρο υπολοχαγό. Οταν ο Ναπολέων το πληροφορήθηκε έγραψε οργισμένη επιστολή στον αδελφό του, την οποία όμως υπέκλεψαν βρετανοί πράκτορες και δημοσιεύτηκε στον αγγλικό και γαλλικό Τύπο φέρνοντάς τον σε δύσκολη θέση. Είχε και ο ίδιος πολλές ερωμένες, με κορυφαία τη σύζυγο νεότερου αξιωματικού στη διάρκεια της εκστρατείας στην Αίγυπτο, ερωμένη που έλαβε το παρατσούκλι «Κλεοπάτρα».
Βαλερί Ζισκάρ ντ’ Εστέν
Η Ferrari και ο… γαλατάς
Η σύζυγος και τα τέσσερα παιδιά τους δεν έμεναν στο προεδρικό μέγαρο και ο πρόεδρος, ελεύθερος, επισκεπτόταν τις ερωμένες του, αφήνοντας ένα σφραγισμένο γράμμα με τον προορισμό του σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης. Το 1974, οδηγώντας τη Ferrari του σκηνοθέτη Ροζέ Βαντίμ, μπήκε κατά λάθος στο φορτηγό ενός γαλατά (ο οποίος χαστούκισε τον πρόεδρο). Τον συνόδευε η ηθοποιός Μαρλέν Ζομπέρ. Στις ερωμένες του συγκαταλέγονται η ηθοποιός Σίλβια Κριστέλ και η φωτογράφος Μαρί Λορ Ντεκέρ.
Φρανσουά Μιτεράν
Κοινό μυστικό η δεύτερη οικογένεια
Διατηρούσε, και μάλιστα με χρήματα του γαλλικού κράτους, μια δεύτερη κρυφή οικογένεια με τη συντηρήτρια έργων τέχνης Αν Πενζό και την κόρη τους Μαζαρίν Πενζό, την οποία αναγνώρισε το 1984, όταν αυτή ήταν 10 ετών. Κοινό μυστικό στους δημοσιογράφους και στο Ελιζέ, η ύπαρξη της δεύτερης οικογένειας διατηρήθηκε κρυφή ως το 1994 που αποκαλύφθηκε στον Τύπο. Ο Μιτεράν είχε και άλλες ερωμένες, μεταξύ των οποίων η τραγουδίστρια Δαλιδά.
Ζακ Σιράκ
Πέντε λεπτά μαζί με το ντους
Το βράδυ του θανάτου της πριγκίπισσας Νταϊάνας σε τροχαίο στο Παρίσι, ο τότε πρόεδρος Σιράκ δεν μπορούσε να εντοπιστεί πουθενά γιατί βρισκόταν στην αγκαλιά της ηθοποιού Κλαούντια Καρντινάλε. Ο Σιράκ είχε και αρκετές «ανώνυμες» ερωμένες –γραμματείς και φανατικές ψηφοφόρους –αλλά και διάσημες δημοσιογράφους. Στο παρά πέντε τον έπεισαν οι σύμβουλοί του να μη χωρίσει για χάρη αυτών των τελευταίων. Οσο για επιδόσεις… Ιστορική έχει μείνει η φράση του σοφέρ που τον μετακινούσε: «Ο κ. πρόεδρος; Πέντε λεπτά μαζί με το ντους».
Αντίφαση
«Οι Γάλλοι θέλουν έναν “κανονικό άνθρωπο” αλλά απαιτούν και έναν νέο Ντε Γκωλ»
«Πιστεύω, όπως η πλειοψηφία των Γάλλων, ότι ένας πρόεδρος έχει δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή. Ωστόσο, από έναν άνθρωπο σ’ αυτή τη θέση αναμένουμε να ενεργεί με περισσότερη αυτοσυγκράτηση» λέει στο «Βήμα» η Λοράνς Μορέλ, λέκτορας Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Λίλης. «Πάντως γνωρίζαμε ότι ο Ολάντ δεν ζούσε “μοναστική” ζωή, όπως ο άμεμπτος Σαρλ ντε Γκωλ».
«Οι Γάλλοι θέλουν έναν “κανονικό άνθρωπο” αλλά απαιτούν και έναν νέο Ντε Γκωλ»
«Πιστεύω, όπως η πλειοψηφία των Γάλλων, ότι ένας πρόεδρος έχει δικαίωμα στην ιδιωτική ζωή. Ωστόσο, από έναν άνθρωπο σ’ αυτή τη θέση αναμένουμε να ενεργεί με περισσότερη αυτοσυγκράτηση» λέει στο «Βήμα» η Λοράνς Μορέλ, λέκτορας Πολιτικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο της Λίλης. «Πάντως γνωρίζαμε ότι ο Ολάντ δεν ζούσε “μοναστική” ζωή, όπως ο άμεμπτος Σαρλ ντε Γκωλ».
Το σκάνδαλο «ενδεχομένως να συμβάλει στην αποσαφήνιση του καθεστώτος της πρώτης κυρίας. Εφόσον η θέση αυτή δεν υπάρχει επισήμως στη Γαλλία, με αφορμή την υπόθεση θα μπορούσε να ξεκαθαριστεί το καθεστώς της. Η πρώτη κυρία παραδοσιακά βρισκόταν στη σκιά και μόνο μετά τον Σαρκοζί άρχισε να παίζει δημόσιο ρόλο».
Η κυρία Μορέλ δεν πιστεύει ότι οι πολιτικές επιπτώσεις του σκανδάλου θα είναι σοβαρές. «Θα εξαρτηθούν από τις διαστάσεις που θα λάβει η υπόθεση οι οποίες με την σειρά τους θα εξαρτηθούν από την αντίδραση της Τριερβελέρ –την οποία οι Γάλλοι δεν συμπαθούν καθόλου. Μας σοκάρισε λ.χ. ότι φρόντισε να μην προσκληθεί η Ρουαγιάλ και τα τέσσερα παιδιά του Ολάντ στην τελετή ανάληψης των καθηκόντων του προέδρου. Βεβαίως αυτό που συμβαίνει στην Τριερβελέρ σήμερα είναι εξαιρετικά σκληρό: κανείς δεν αξίζει τέτοια δημόσια ταπείνωση».
«Οι Γάλλοι αμφιταλαντεύονται ανάμεσα στην επιθυμία τους για έναν “κανονικό άνθρωπο” ως πρόεδρο και στην απαίτησή τους για έναν νέο Ντε Γκωλ. Το αποτέλεσμα είναι ότι θα περιμένουμε όλο και λιγότερο από τον πρόεδρο να είναι υπεράνθρωπος» καταλήγει.
Συνέπειες
«Περισσότερο πλήττεται η προσωπική εικόνα του Ολάντ παρά η πολιτική του»
«Δύο προβλήματα εντοπίζω στην υπόθεση» λέει στο «Βήμα» ο Λυκ Ρουμπάν, πολιτειολόγος και διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS). «Πρώτον, ο Ολάντ (και ακόμη περισσότερο ο Σαρκοζί) είχε μεταχειριστεί την ιδιωτική του ζωή για να του προσδώσει στυλ: το στυλ εντός προέδρου “κουλ”, μοντέρνου, που συζεί με τη σύντροφό του. Ο Ολάντ ήταν ο πρόεδρος του πολιτιστικού φιλελευθερισμού. Αλλά όταν αναλαμβάνουμε αυτόν τον ρόλο, υπάρχει ο κίνδυνος να γυρίσει μπούμερανγκ, όπως και συνέβη. Ολος ο κόσμος παρακολουθεί προσεκτικά την ιδιωτική ζωή του προέδρου. Σήμερα ο Ολάντ δεν είναι πια ο “κουλ πρόεδρος” αλλά, στην καλύτερη περίπτωση, ο αδέξιος πρόεδρος».
«Περισσότερο πλήττεται η προσωπική εικόνα του Ολάντ παρά η πολιτική του»
«Δύο προβλήματα εντοπίζω στην υπόθεση» λέει στο «Βήμα» ο Λυκ Ρουμπάν, πολιτειολόγος και διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Επιστημονικών Ερευνών (CNRS). «Πρώτον, ο Ολάντ (και ακόμη περισσότερο ο Σαρκοζί) είχε μεταχειριστεί την ιδιωτική του ζωή για να του προσδώσει στυλ: το στυλ εντός προέδρου “κουλ”, μοντέρνου, που συζεί με τη σύντροφό του. Ο Ολάντ ήταν ο πρόεδρος του πολιτιστικού φιλελευθερισμού. Αλλά όταν αναλαμβάνουμε αυτόν τον ρόλο, υπάρχει ο κίνδυνος να γυρίσει μπούμερανγκ, όπως και συνέβη. Ολος ο κόσμος παρακολουθεί προσεκτικά την ιδιωτική ζωή του προέδρου. Σήμερα ο Ολάντ δεν είναι πια ο “κουλ πρόεδρος” αλλά, στην καλύτερη περίπτωση, ο αδέξιος πρόεδρος».
«Το δεύτερο πρόβλημα συνίσταται στο ότι ο πρόεδρος δεν είναι ένας πολίτης σαν όλους τους άλλους. Ηταν ο Σαρκοζί αυτός που έσπασε την παράδοση του διακριτικού “μοναρχικού” προέδρου με τη σύζυγο στη σκιά και έβγαλε την ιδιωτική ζωή του στη φόρα, εκσυγχρόνισε κατά κάποιον τρόπο τον θεσμό του προέδρου. Όμως τόσο ο Σαρκοζί όσο και ο Ολάντ έχουν υπερβολικά περίπλοκη προσωπική ζωή. Το ζήτημα είναι ότι ο Ολάντ πρόβαλε προεκλογικά την εικόνα ενός ανθρώπου αυστηρού στο ηθικό πεδίο. Εξαπάτησε δηλαδή τους Γάλλους. Παρίστανε τον διαφανή αλλά στην πραγματικότητα ζούσε διπλή ζωή. Το 2012 παρουσιαζόταν σαν ο ενάρετος υποψήφιος, για να τηρήσει αποστάσεις από τον τρις παντρεμένο Σαρκοζί. Επιπλέον, όσο πιο δυστυχισμένη φαντάζει η Τριερβελέρ τόσο πιο ψυχρός και αδιάφορος φαντάζει ο Ολάντ».
Ο κ. Ρουμπάν θεωρεί ότι το κυριότερο πλήγμα το δέχεται η προσωπική εικόνα του Ολάντ παρά η πολιτική του. «Σήμερα θεωρούμε νορμάλ να εκτίθεται στην κοινή θέα η ζωή του προέδρου. Αλλά ο πρόεδρος οφείλει να προσέχει, διαφορετικά ενδέχεται να δώσει την εντύπωση ερασιτέχνη. Στις σύγχρονες δημοκρατίες υπάρχει η απαίτηση για διαφάνεια. Ο κίνδυνος είναι η υπερβολική σύγχυση ανάμεσα στην ιδιωτική και στη δημόσια ζωή».
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
