«Είμαι ζωγράφος και ποιητής». Και όπως το είπε, έτσι ακριβώς και ήταν. Με αυτή τη διπλή ιδιότητα λοιπόν προσεγγίζεται ο Νίκος Εγγονόπουλος στο αφιέρωμα το οποίο διοργανώνεται στο Μουσείο Μπενάκη (Νέο Κτίριο) για τα 100 χρόνια από τη γέννησή του. Πρόκειται για μια μεγάλη αναδρομική έκθεση, η οποία εγκαινιάστηκε χθες το βράδυ και προβάλλει το εικαστικό κυρίως έργο του σπουδαίου έλληνα υπερρεαλιστή. Πλαισιώνεται όμως και από μια δίγλωσση μνημειακή έκδοση αλλά και από ένα συνέδριο. Εχουν περάσει άλλωστε 25 χρόνια από την τελευταία μεγάλη έκθεση για τον Εγγονόπουλο, που οργάνωσε το 1983 η Εθνική Πινακοθήκη.
Περισσότερα από 150 έργα από την υπερπεντηκονταετή ζωγραφική δημιουργία του Εγγονόπουλου περιλαμβάνονται στην έκθεση, η οποία θα διαρκέσει ως τις 20 Ιανουαρίου 2008. Υπερρεαλιστικές συνθέσεις, εικόνες, αρχιτεκτονικά έργα, μακέτες σκηνικών και για πρώτη φορά, τα κοστούμια- κάποια μάλιστα ζωγραφισμένα από τον ίδιο- που σχεδίασε για τις παραστάσεις του Ελληνικού Χοροδράματος και εικονογραφούν τη σημαντική θητεία του και στο θέατρο μπορεί να δει ο επισκέπτης της έκθεσης. Αναδεικνύονται παράλληλα οι πολλές και διαφορετικές τεχνικές οι οποίες κατά καιρούς τον απασχόλησαν: ελαιογραφία, ακουαρέλα, αβγοτέμπερα σε ξύλο, τέμπερα, σινική μελάνη, κάρβουνο, μολύβι. Αυτό το πλούσιο εικαστικό και θεατρικό υλικό συμπληρώνεται εξάλλου από ποιήματα, πεζά κείμενα και τις πρώτες εκδόσεις των ποιητικών του συλλογών. Ας σημειωθεί ότι για την επιλογή των έργων συνεργάστηκαν οι κυρίες Λένα Εγγονοπούλου και Ερριέττη Εγγονοπούλου-Λεδάκη.
«Πρέπει να πω πώς βλέπω τη σχέση του ανθρώπου με το έργο τέχνης. Πιστεύω πως ο άνθρωπος κι ο πιο πολυάσχολος,ακόμη κι ο πιο δοσμένος σε κάτι, έχει στιγμές αφόρητης μοναξιάς.Ελοιπόν,σκοπός του έργου τέχνης είναι ακριβώς η κατάργηση αυτής της μοναξιάς.Γιατί το πραγματικό έργο τέχνης πρέπει να περιέχει,και περιέχει,μιαν αληθινή ανθρώπινη παρουσία,ζωντανή,δυνατή,αναντίρρητη,συγκεκινημένη,συνεχώς εν εγρηγόρσει» . Εν έτει 1963 έλεγε τα ανωτέρω ο Νίκος Εγγονόπουλος στα εγκαίνια μιας ατομικής του έκθεσης. « Με λίγα λόγια πιστεύω πως το αληθινό, το νόμιμο έργο τέχνης, αποκλειστικά και μόνο πρέπει να γίνεται όπως το λεν τόσο παραστατικά και τόσο χαριτωμένα οι Επτανήσιοι: “με το αίμα τση καρδίας”» κατέληγε τότε δίνοντας μια και καλή απάντηση στο ενδεχόμενο ερώτημα για την ανάγκη της τέχνης.
Και όσο για τα επικριτικά σχόλια που λάμβανε μερικές φορές για τη γλώσσα των κειμένων του, είχε μια αποστομωτική απάντηση: «Είναι απλούστατα η γλώσσα που μιλώ» είχε γράψει στις «Σημειώσεις» του. «Τις γνώσεις μου για τη γλώσσα την ελληνική πιστεύω πως τις βοήθησε η απέραντη αγάπη που έχω για την ανάγνωση αρχαίων,βυζαντινών και μεταβυζαντινών κειμένων. Ετσι κατάλαβα ότι η γλώσσα η ελληνική είναι μία.Κι ότι είναι μάλλον έλλειψη σοφίας να προσηλώνεται κανείς πεισματικά σε μια και μόνο αποκλειστικά μορφή της,να περιφρονεί αυτόν τον αμύθητο πλούτο,τον θησαυρό που έχει στη διάθεσή του» πρόσθετε.
Στις 23 και 24 Νοεμβρίου εξάλλου θα πραγματοποιηθεί στο Μουσείο Μπενάκη συνέδριο για τον Νίκο Εγγονόπουλο σε συνεργασία με το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Κυκλοφορεί παράλληλα ο πρώτος επιστημονικός κατάλογος του συνόλου της εικαστικής δημιουργίας του, ένα πολύτιμο βιβλίο αναφοράς για την ιστορία της ελληνικής ζωγραφικής με τίτλο «Νίκος Εγγονόπουλος, ο ζωγραφικός του κόσμος» (Κ. Αδάμ Εκδοτική) που περιλαμβάνει 1.128 έργα του ζωγράφου (ταυτισμένα, λανθάνοντα και αφανή). Πρόκειται για την πολύχρονη και εξαντλητική έρευνα της ιστορικού τέχνης δρος Κατερίνας Περπινιώτη-Αγκαζίρ. Την οργάνωση του αφιερώματος έχει η κυρία Μάρια Διαμάντη, ενώ ο ποιητής Θανάσης Χατζόπουλος είναι υπεύθυνος για το ποιητικό σκέλος. Χορηγοί είναι η Lavrentiadis Group of Companies, η ΑΒΒ και η Jοhnnie Walker.
