Το καινούργιο πρόσωπο της τέχνης
H δύναμη ανατροπής που κρύβει μέσα του το Internet μοιάζει να μην αφήνει τίποτε όρθιο. Και ακόμη λιγότερο τις λεγόμενες «σταθερές αξίες» και τα πολιτισμικά σημεία αναφοράς μας, με πρώτη και καλύτερη την τέχνη. Φαίνεται λοιπόν ότι η δυναμική του Δικτύου τείνει να πετάξει την τέχνη έξω από τα μουσεία, επιδιώκει να καταλύσει την ατομικότητα και τη μοναξιά της καλλιτεχνικής δημιουργίας, ενώ ταυτόχρονα αλυσοδένει την καλλιτεχνική παραγωγή με τον κοινωνικό ακτιβισμό, υλοποιώντας για μία φορά ακόμη στην ιστορία ένα άλμα που θέλει την τέχνη να αλλάζει τον κόσμο.
Αν θα έπρεπε να συνοψίσουμε σε δύο λέξεις τις διαφορές που παρουσιάζει η τέχνη στο Internet, η net art όπως ονομάζεται, από την τέχνη που γνωρίζαμε ως τώρα, οι λέξεις αυτές θα ήταν: συλλογικότητα και ρευστότητα. H net art δεν είναι απλώς μια μορφή τέχνης που χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο ως εκθεσιακό χώρο. Είναι μια μορφή τέχνης που γεννιέται μέσα από τη διάδραση των διαφόρων χρηστών του Δικτύου και, κατά συνέπεια, δεν τελειώνει ποτέ. Κάθε χρήστης έρχεται να προσθέσει το δικό του πετραδάκι στο έργο τέχνης αλλάζοντας πολλές φορές το αρχικό του concept. Και εδώ έρχεται η ρευστότητα. Το έργο τέχνης μοιάζει με ένα ατελείωτο τούνελ που αλλάζει κατεύθυνση και ατμόσφαιρα εν τω γεννάσθαι. H ρήξη με την παραδοσιακή αγορά της τέχνης είναι χαώδης: σε ποιον ανήκει αυτό το έργο; Στον εμπνευστή του, τον δημιουργό του software, ή σε όλους όσοι έβαλαν τη δική τους «πινελιά» στη δίνη της δημιουργίας; H προφητεία του Νίκολας Νεγκροπόντε στο βιβλίο του Being Digital βγαίνει αληθινή: η ψηφιακή υπερλεωφόρος θα καταστήσει το τέλειο και αμετάβλητο έργο τέχνης απολίθωμα του παρελθόντος.
Οταν σήμερα μιλάει κανείς για καλλιτεχνική πρωτοπορία αναφέρεται πρωτίστως στη net art, η οποία, ως άλλος κυβερνοϊός, «μολύνει» και τους γνωστούς μας θεσμούς. Το περιοδικό online της Biennale της Βενετίας που φέρει τον τίτλο «Gluebalize» (www.gluebalize.com) και επικεντρώνει το ενδιαφέρον του στη net art είχε 250.000 επισκέπτες μέσα στις τρεις πρώτες ημέρες της παρουσίας του στο Δίκτυο. Οι δικτυακοί τόποι καλλιέργειας της net art φυτρώνουν σαν τα μανιτάρια. Χαρακτηριστική περίπτωση είναι ο τόπος Rhizome.org, ο οποίος αντλεί το όνομά του από την ελληνική λέξη «ρίζωμα», μια υπόγεια ρίζα που κάθε τόσο πετάει βλαστάρια, και θέλει να δηλώσει την ανθοφορία ενός άναρχου δικτύου. Ομοίως ξεφυτρώνουν και τα δικτυακά φετιβάλ όπως το Prix Ars Electronica (www.aec.at).
Ενδεικτικά αναφέρουμε ορισμένες διευθύνσεις.
Transmediale (https://transmediale.de): διεθνές φεστιβάλ media art του Βερολίνου.
Digital Is Not Analog (www.d-i-n-a.net): ισπανογενές δίκτυο καλλιτεχνών και ειδικών της net art που δημιουργήθηκε το 2000 με στόχο τη συνεύρεση και τη διοργάνωση εκδηλώσεων.
Soundtoys (www.soundtoys.net): εικονική γκαλερί για καλλιτέχνες και φόρουμ για συζητήσεις.
The Thing (www.thething.it/netart): τα νέα της net art και η πρώτη πλατφόρμα συζήτησης γι’ αυτή τη μορφή τέχνης από την Ιταλία.
Cafe9. net (www.cafe9.net): δυνατότητα επίσκεψης της WebGallery, χώρου γνωριμίας της net art με εκθέσεις, προγράμματα εκδηλώσεων και αρθρογραφία.
Οσοι βέβαια βιάζεστε να δείτε τον κόσμο ήδη διαφορετικό, μην παρασύρεστε και μην ξεχνάτε: μόλις προχθές «Το αγόρι με την πίπα» του Πάμπλο Πικάσο δημοπρατήθηκε σε τιμή-ρεκόρ για μεμονωμένο έργο τέχνης (104.168.000 δολάρια)! Οσοι βιάζονται να κατεβάσουν τα ρολά στα μουσεία έχουν ακόμη πολλά καλώδια να διανύσουν… Νέο όπλο κατά της πυρκαϊάς
Μια τυχαία ανακάλυψη μετέτρεψε ένα μηχάνημα που προοριζόταν για ταχέα θαλάσσια σκάφη σε πανίσχυρο όπλο κατά της πυρκαϊάς, ικανό να δαμάζει τις φλόγες με πίδακες υδάτινου σπρέι.
Οταν είναι προσαρμοσμένο σε σκάφη, το μηχάνημα λειτουργεί ψεκάζοντας ατμό μέσα από ένα στόμιο σαν δαχτυλίδι σε έναν κυλινδρικό θάλαμο. Καθώς ο ατμός εξέρχεται με ταχύτητα τρεις φορές μεγαλύτερη από την ταχύτητα του ήχου, γρήγορα συμπυκνώνεται δημιουργώντας ένα κύμα κρούσεως που ρουφά νερό μέσα από μια δίοδο και το σπρώχνει πάλι έξω προς τα πίσω προωθώντας το σκάφος.
H δεύτερη εφαρμογή του μηχανήματος προέκυψε όταν οι μηχανικοί της κατασκευάστριας εταιρείας Pursuit Dynamics (με έδρα το Ρόιστον του Χέρτφορντσιρ στη Βρετανία) έκαναν δοκιμές για τα όρια της μηχανής εκτός νερού. Κατά τις δοκιμές ένας τεχνικός έριξε νερό στη συσκευή με ένα λάστιχο «από περιέργεια», όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Pursuit Τζον Χίθκοουτ στο περιοδικό «New Scientist». Προς μεγάλη έκπληξη όλων, το νερό βγήκε από τη μηχανή ως πίδακας λεπτών σταγονιδίων που έκανε μούσκεμα όποιον έτυχε να βρίσκεται σε ακτίνα 20 μέτρων. Το εκπληκτικό είναι ότι το ατσάλινο αυτό μηχάνημα παράγει μεγαλύτερο όγκο υδάτινου σπρέι απ’ ό,τι τα συμβατικά μηχανήματα, ενώ το μήκος του δεν ξεπερνά τα 20 εκατοστά, η διάμετρός του τα 9 και το βάρος του τα 2,5 κιλά. Πριν από λίγες ημέρες η εταιρεία δοκίμασε τη συσκευή σε μια εικονική πυρκαϊά αεροσκάφους στο αεροδρόμιο του Κέιμπριτζ. Φαίνεται ότι οι δυνατότητες της συσκευής είναι πραγματικά αξιόλογες για την κατάσβεση κάθε είδους πυρκαϊάς. Οταν ξυπνούν οι κώνοι
Μοιάζει με τον χειρότερο εφιάλτη ενός οδηγού: κοπάδια οδικών κώνων πλημμυρίζουν τον αυτοκινητόδρομο κλείνοντας τις λωρίδες και επιβραδύνοντας την κίνηση. Δεν πρόκειται όμως για κακό όνειρο.
Οι ρομποτικοί κώνοι είναι μια πραγματικότητα και αναπτύχθηκαν από τον Σέιν Φάριτορ, ερευνητή Ρομποτικής στο Πανεπιστήμιο της Νεμπράσκα-Λίνκολν, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η υπολογιζόμενη σε 100 δισ. δολάρια ετήσια σπατάλη των Ηνωμένων Πολιτειών εξαιτίας ατυχημάτων και καθυστερήσεων που οφείλονται σε αχρήστευση κάποιας λωρίδας αυτοκινητοδρόμου.
Οι αυτοκινούμενοι κώνοι είναι στην ουσία κυλινδρικά ρομπότ που κινούνται επάνω σε τρίτροχες βάσεις και έχουν ως αποστολή να προειδοποιούν τους οδηγούς για τυχόν αχρηστευμένες λωρίδες των αυτοκινητοδρόμων ώσπου να αποκατασταθεί η κυκλοφορία. Ο κ. Φάριτορ βεβαιώνει στον αρθρογράφο του «New Scientist» Μαξ Γκλάσκιν ότι οι ρομποτικοί κώνοι μπορούν να κλείνουν και να ανοίγουν τις λωρίδες πολύ ταχύτερα και ασφαλέστερα απ’ ό,τι οι τροχονόμοι.
Οι κώνοι παρατίθενται στην άκρη του δρόμου με τη βοήθεια ενός ειδικώς εξοπλισμένου φορτηγού, μέσα από το οποίο ένας χειριστής ελέγχει την παράταξή τους στο οδόστρωμα με τη βοήθεια ενός υπολογιστή laptop. Κάθε στόλος ρομποτικών κώνων αποτελείται από έναν κώνο-αρχηγό ή «βοσκό» και το ποίμνιό του. Ο «βοσκός» είναι εξοπλισμένος με δορυφορικό σύστημα πλοήγησης GPS. Στην οθόνη του laptop εμφανίζεται η εικόνα του δρόμου όπως τη συλλαμβάνει μια κάμερα που βρίσκεται στην οροφή του φορτηγού. Με τη βοήθεια λογισμικού που ανέπτυξε η ομάδα του κ. Φάριτορ ο χειριστής προσδιορίζει σε ποια σημεία του δρόμου πρέπει να τοποθετηθούν οι κώνοι. Αφού προσδιοριστούν οι συντεταγμένες της επιθυμητής τοποθέτησης μέσω GPS, αυτές αποστέλλονται μέσω ραδιοκυμάτων στον «βοσκό» και αυτός με τη σειρά του δίνει εντολές για το στίγμα και στους υπολοίπους, λιγότερο έξυπνους, κώνους της ομάδας.
Κάθε ρομποτική βάση διαθέτει δύο ηλεκτρικούς κινητήρες που κινούν δύο τροχούς διαμέτρου 20 εκατοστών. Τα ρομπότ έχουν τη δυνατότητα να στρίβουν επί τόπου και να κινούνται με ταχύτητα 1,3 μέτρων το δευτερόλεπτο, ταχύτητα ανάλογη του ανθρώπινου βαδίσματος. Σύμφωνα με τον κ. Φάριτορ, είναι πιο αποτελεσματικά από τους ανθρώπους και επιπλέον δεν διατρέχουν κίνδυνο κατά την τοποθέτηση, όπως διατρέχουν οι υπάλληλοι της Τροχαίας, οι οποίοι ενίοτε χάνουν τη ζωή τους μέσα στην τρέλα της ασφάλτου.
