Η πρόβλεψη είναι σημαντική: οι έλληνες χρήστες Internet (Διαδίκτυο) αναμένεται να υπερβούν τους 1.200.000 το 2001 έναντι μόλις 190.000 το 1998! Παρ’ όλα αυτά οι εκπληκτικοί ρυθμοί ανόδου του Διαδικτύου στη χώρα μας δεν έχουν επιτρέψει στην ελληνική αγορά Internet προς το παρόν τουλάχιστον να βρεθεί σε επίπεδα αντίστοιχα με αυτά των άλλων ευρωπαϊκών χωρών.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις ανεξάρτητων οίκων η ελληνική αγορά Internet βρίσκεται στο ίδιο στάδιο ανάπτυξης με αυτό στο οποίο ήταν η Ευρώπη πριν από τρία έτη… Αυτό αποτελεί ασφαλώς και μια σαφή ένδειξη ότι υπάρχουν πολλές προσδοκίες ανάπτυξης του Internet στην Ελλάδα, που σύμφωνα με όλες τις προβλέψεις θα ακολουθήσει την υπόλοιπη Ευρώπη έστω και με κάποια υστέρηση χρόνου.
Χαρακτηριστική είναι η πρόβλεψη για το 2002, σύμφωνα με την οποία οι χρήστες Internet στην Ελλάδα ίσως προσεγγίσουν τα 2 εκατομμύρια!
Αν προσέξει κανείς τα στοιχεία της αγοράς, θα διαπιστώσει ότι η διείσδυση του Internet στις διάφορες εθνικές αγορές της Ευρώπης δεν είναι ίδια. Το 1998 η Ελλάδα εμφάνιζε τη χαμηλότερη διείσδυση του Internet μεταξύ όλων των ευρωπαϊκών χωρών. Στο τέλος του 1998 μόνον το 2,6% των Ελλήνων χρησιμοποιούσε Internet ενώ η Φινλανδία ήταν η πρώτη ευρωπαϊκή χώρα σε χρήστες Internet με ποσοστό 31% του πληθυσμού της!
Οπως είναι φυσικό, η διείσδυση του Internet έχει άμεση σχέση με την αντίστοιχη διείσδυση των προσωπικών υπολογιστών στα ελληνικά νοικοκυριά, ενώ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία το πρώτο τετράμηνο του 1999 η διείσδυση των ηλεκτρονικών υπολογιστών στην Ελλάδα ανερχόταν στο 5% των νοικοκυριών όταν στην Ισπανία ο αντίστοιχος δείκτης ήταν 6,5%, στην Πορτογαλία 7% και στο σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης 15%.
Σύμφωνα με έρευνα της Focus Bari-Icap, τον Ιούνιο του 1999 η Ελλάδα είχε 69.810 διευθύνσεις Internet, στοιχείο που οδηγεί στην εκτίμηση ότι εκείνη την περίοδο ο αριθμός των χρηστών στην Ελλάδα ήταν στο επίπεδο των 350.000. Στο τέλος του 1999 η διείσδυση του Internet στην Ελλάδα είχε ανέλθει στο 3,8% του πληθυσμού, ενώ εφέτος (2000) αναμένεται να φθάσει στο 7% ως 10%.
Οι προοπτικές επέκτασης του ηλεκτρονικού εμπορίου στην Ελλάδα είναι πολλά υποσχόμενες. Είναι ασφαλώς πολύ σημαντικό ότι το 32% των ελλήνων χρηστών του Internet έχουν πραγματοποιήσει τουλάχιστον μία φορά κάποια εμπορική πράξη μέσω του Διαδικτύου. Επιπροσθέτως, οι μεγάλες εμπορικές εταιρείες, οι κορυφαίες επιχειρήσεις πληροφορικής και οι εκδοτικοί οίκοι έχουν ετοιμάσει τις σελίδες τους για να ξεκινήσουν διεργασίες ηλεκτρονικού εμπορίου σε συνεργασία με καθιερωμένες εταιρείες του Internet.
Ενδιαφέρον εμφανίζει και η σχέση Internet-διαφήμισης. Οπως είναι φυσικό, η ακόμη χαμηλή διείσδυση του Internet στα ελληνικά νοικοκυριά έχει επιπτώσεις στη διαφημιστική δαπάνη των επιχειρήσεων, που ακόμη ξοδεύουν σχετικά χαμηλά κονδύλια για να διαφημιστούν στο Διαδίκτυο. Ο πρόσφατος όμως «αρραβώνας» των δραστηριοτήτων, που έχουν σχέση με το Internet, με τους μεγάλους εκδοτικούς οίκους έχει εξασφαλίσει την αναγκαία εμπειρία και τεχνογνωσία στην προώθηση της διαφήμισης Internet και αυτό είναι μια εξέλιξη που μπορεί να δώσει εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης της διαφήμισης. Πάντως σε πείσμα όλων των προβλημάτων που ανακύπτουν, η εισροή διαφημιστικής δαπάνης στο Internet διπλασιάζεται χρόνο με τον χρόνο. Ολα δείχνουν ότι οι ρυθμοί αύξησης των διαφημίσεων στο Internet θα επιταχυνθούν κατά το τρέχον έτος (2000). Και αυτό διότι και οι διαφημιστικές εταιρείες και οι πελάτες τους έχουν πειστεί ότι το Internet πολύ σύντομα θα παίξει καθοριστικό ρόλο. Πολύ λίγοι άνθρωποι άλλωστε θεωρούν ότι η διαφήμιση στο Internet δεν έχει προοπτικές στην Ελλάδα.
Η διαφημιστική «πίτα», από την οποία φιλοδοξεί να αποσπάσει ένα κομμάτι το Internet, είναι αρκετά μεγάλη: σύμφωνα με στοιχεία της Media Services, το σύνολο της διαφημιστικής δαπάνης σε τηλεόραση, περιοδικά, εφημερίδες και ραδιόφωνο, αυξήθηκε από περίπου 372 δισ. δρχ. το 1998 σε περίπου 450 δισ. δρχ. το 1999. Τα παραπάνω ποσά είναι καθαρά, χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι εκπτώσεις και οι προσφορές που έκαναν τα μέσα προς τις διαφημιστικές εταιρείες και τους διαφημιζομένους. Σε ό,τι αφορά τη μορφή διαφημιστικής παρουσίας, το 1999 ο πιο διαδεδομένος τρόπος ήταν τα λεγόμενα banners ενώ το 2000 φαίνεται να υπερτερούν οι χορηγίες. Από την πλευρά των διαφημιστών θεωρείται ότι το Internet δεν είναι κατάλληλο για όλες τις κατηγορίες των προϊόντων και ότι αυτό έχει κάποια ιδιαίτερα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα στην προώθηση συγκεκριμένων προϊόντων, όπως τα σπίτια και τα αυτοκίνητα.
* Οι παροχείς υπηρεσιών
Αν τα παραπάνω συνθέτουν τη γενική εικόνα του Internet στην Ελλάδα, πώς εμφανίζεται η κατάσταση στις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτήν; Οι επιχειρήσεις Forthnet, Otenet, Hellas On Line και Hellasnet είναι οι σημαντικότερες παρουσίες στο ελληνικό Internet και ιδιαίτερα στον τομέα των λεγόμενων Internet Service Providers. Ειδικότερα, η Forthnet και η Otenet είναι οι αδιαφιλονίκητοι ηγέτες του Διαδικτύου. Η πρώτη εξ αυτών, μετά την απόκτηση της Hellasnet, ελέγχει περίπου το 26% του ελληνικού επιχειρηματικού Internet. Αντιστοίχως, η Otenet με 46.000 χρήστες ελέγχει το 12% της αγοράς. Η Otenet βρίσκεται πίσω από τη Forthnet στο «επιχειρηματικό τμήμα» του Internet αλλά κατέχει την πρώτη θέση στο τμήμα των οικιακών χρηστών. Σε ό,τι αφορά τα εμπορικά δίκτυα των δύο πρωταγωνιστών του ελληνικού Internet, η μεν Otenet συνεργάζεται με τα 450 καταστήματα του ΟΤΕ, καθώς επίσης και με τα καταστήματα της Microland, της SanyoCom και της HUB. Αντιστοίχως η Forthnet αξιοποιεί το δίκτυο των καταστημάτων Γερμανός (περίπου 180), των Big City και των One Way Techno Stores.
Σημαντική αλλαγή στην αγορά δημιουργήθηκε με τη δημιουργία του πρώτου πιο σημαντικού portal του in. gr που δημιουργήθηκε από τον ΔΟΛ τα μέσα του 1999. Προσφάτως το περιβάλλον της αγοράς άλλαξε δραστικά: μεγάλοι εκδοτικοί οίκοι σε συνεργασία με τους λεγόμενους Internet Service Providers, τις εταιρείες πληροφορικής, τα εμπορικά δίκτυα και τους τηλεπικοινωνιακούς οργανισμούς εισήλθαν στην αγορά του Internet και του ηλεκτρονικού εμπορίου (e-commerce). Την ίδια περίοδο τα μεγάλα τραπεζικά ιδρύματα εισήλθαν στο ηλεκτρονικό εμπόριο και σε μια σειρά άλλες δραστηριότητες που γίνονται μέσω του Διαδικτύου.
* Το Internet στο Χρηματιστήριο
Η σχετικά πρόσφατη απόφαση των χρηματιστηριακών αρχών να εγκρίνουν το ενημερωτικό δελτίο της Forthnet άνοιξε στην πραγματικότητα τις πύλες της οδού Σοφοκλέους στο «ελληνικό Internet». Μετά τη Forthnet δύο τουλάχιστον εταιρείες παροχής υπηρεσιών Internet αναμένεται να εισέλθουν στο Χρηματιστήριο Αθηνών: πρόκειται για την Hellas On Line και την Isonet, ενώ η Otenet εξετάζει αντίστοιχο ενδεχόμενο.
Η διοίκηση της Forthnet αναμένει αυτήν τη στιγμή την έγκριση της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, πιστεύοντας ότι πολύ σύντομα οι μετοχές της εταιρείας θα διαπραγματεύονται στην κύρια αγορά του Χρηματιστηρίου Αθηνών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Forthnet, η οποία διευθύνεται από τον κ. Παντελή Τζωρτζάκη, αποτελεί τη νεότερη εταιρεία, από πλευράς ημερομηνίας ιδρύσεώς της, που εισάγεται στην κύρια αγορά του ΧΑΑ.
Με την είσοδο της εταιρείας στο ΧΑΑ το μετοχικό της κεφαλαίο θα αυξηθεί κατά 25%, για τον σκοπό αυτό θα εκδοθούν 3.700.000 μετοχές από τις οποίες οι 3.500.000 θα διατεθούν για δημόσια έγγραφη ενώ οι υπόλοιπες θα είναι ιδιωτική τοποθέτηση. Κύριος ανάδοχος της έκδοσης είναι η Eurobank EFG, σύμβουλος έκδοσης η Alpha Finance, ενώ χρηματιστηριακός σύμβουλος της εταιρείας είναι η Σίγμα Χρηματιστηριακή.
Ακόμη δεν έχει ορισθεί με ακρίβεια η τιμή διάθεσης των μετοχών στη δημόσια έγγραφη, αν και ο κύριος ανάδοχος θεωρεί μια λογική τιμή 5.000 ως 6.000 δρχ. Η τιμή αυτή οδηγεί σε μια (χρηματιστηριακή) αποτίμηση της Forthnet της τάξεως των 87 δισ. δρχ. Εξαιρετικό ενδιαφέρον εμφανίζει η πρόβλεψη αποτίμησης της Forthnet. Η γερμανική Bleichroeder εκτιμά ότι η Forthnet θα «αξίζει» 200 ως 350 δισ. δρχ., ενώ η Alpha Χρηματιστηριακή κάνει λόγο για 275 δισ. δρχ.
Από τη δημόσια έγγραφη της η εταιρεία υπολογίζει να αντλήσει κεφάλαια τα οποία θα φθάσουν περίπου τα 22 δισ. δρχ., με σκοπό να διατεθούν για την υποστήριξη των επενδυτικών σχεδίων της. Αυτά είναι, πρώτον, η ενίσχυση του εμπορικού δικτύου της και του δικτύου διανομής. Δεύτερον, η είσοδος στη φωνητική τηλεφωνία με την αγορά εθνικής και διεθνής χωρητικότητας. Τρίτον, η δημιουργία εταιρειών με συγκεκριμένο γνωστικό αντικείμενο, όπως τηλεϊατρική και μεταφορές και, τέταρτον, επέκταση στο εξωτερικό και ιδιαίτερα στην Τουρκία.
Το 1999 ήταν η τέταρτη συνεχόμενη χρονιά κατά την οποία η Forthnet εμφάνισε κερδοφόρο ισολογισμό, με εντυπωσιακή αύξηση των βασικών οικονομικών μεγεθών που έφθασε σε πολλές περιπτώσεις και το 40%. Η εταιρεία έχει πραγματοποιήσει πολύ σημαντικές επενδύσεις σε Hardware και Software, οι οποίες ξεπέρασαν το 1 δισ. δρχ., ενώ παράλληλα προχώρησε και σε αγορά ιδιόκτητων εγκαταστάσεων, ύψους 2,1 δισ. δρχ.
Μέσα στο 2000 ο όμιλος Forthnet αναμένεται να μετεξελιχθεί σε ένα νέο επιχειρηματικό σχήμα που θα καλύψει τον χώρο της κοινωνίας των πληροφοριών, με την ανάπτυξη κάθετων εταιρειών. Ενδεικτικό στοιχείο αυτής της δραστηριότητας αποτέλεσε τόσο η εξαγορά της Hellasnet οσο και η ίδρυση της εταιρείας Forthcrs που ασχολείται με την ηλεκτρονική κράτηση εισιτηρίων για τον χώρο του τουρισμού, των μεταφορών και των θεαμάτων.
Στον τομέα των χρηματοοικονομικών προϊόντων εντυπωσιακή ήταν η παρουσία της Forthnet το 1999. Το πρόγραμμα Smart, που παρέχει RealTime μετάδοση της συνεδρίασης του ΧΑΑ, σε δύο χρόνια εμπορικής διάθεσης ξεπέρασε τους 2.100 χρήστες.
Στον χώρο της ναυτιλίας το δίκτυο ηλεκτρονικών κρατήσεων, που έχει αναπτύξει η Forthnet σε συνεργασία με τις κορυφαίες ακτοπλοϊκές εταιρείες της χώρας, είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα αφού με τη χρήση του το 1999 έγιναν πάνω από 500.000 κρατήσεις, ενώ το 2000 υπολογίζεται ότι ο αριθμός αυτός θα τετραπλασιασθεί, φθάνοντας τις 2.000.000 κρατήσεις!
Το 1999 η εταιρεία είχε κύκλο εργασιών 4,31 δισ. δρχ. και τα καθαρά κέρδη της ξεπέρασαν τα 321 εκατ. δρχ. Στο μετοχικό κεφαλαίο της εταιρείας μετέχουν οι Μινωικές Γραμμές με 35,5%, το Ιδρυμα Τεχνολογίας και Ερευνας με 33%, η Τράπεζα Ανάπτυξης Κύπρου με 15%, η Isonet με 9% και η Interamerican με 3%.
Βασικοί στόχοι της Forthnet, η οποία αναμένει υπερδιπλασιασμό των βασικών μεγεθών της το 2000, είναι η επέκτασή της στον χώρο της φωνητικής τηλεφωνίας με την απελευθέρωση των τηλεπικοινωνιών αλλά και η δραστηριοποίησή της σε γειτονικές χώρες.
Μία από τις εταιρείες με τη μεγαλύτερη ανάπτυξη στον χώρο της έχει ως κύριες δραστηριότητες την ολοκληρωμένη, στο Internet, διασύνδεση για επιχειρήσεις και ιδιώτες, την παροχή υπηρεσιών με προστιθέμενη αξία όσον αφορά το περιεχόμενο του Internet, καθώς επίσης και την παροχή υπηρεσιών ιδεατών ιδιωτικών δικτύων (VPNs Virtual Private Networks και VoIP Voice over Internet Protocol). Η Hellas On Line, η οποία διευθύνεται από τον κ. Παναγιώτη Σαραντόπουλο, απασχολεί σήμερα 85 υπαλλήλους και ο κύκλος εργασιών της κατά το έτος 1999 ανήλθε στα 2.040 δισ. δρχ.
Στον χώρο του ηλεκτρονικού «επιχειρείν» επένδυσε προσφάτως η Hellas On Line με την απόκτηση της εταιρείας Hypertech. Η συμφωνία υπεγράφη στις 26 Απριλίου και αποτελεί μια δυναμική κίνηση της Hellas On Line για την ανάπτυξη εξειδικευμένων υπηρεσιών, απόλυτα προσαρμοσμένων στις ανάγκες των ελληνικών επιχειρήσεων.
Η συμφωνία προβλέπει τη συμμετοχή της εταιρείας Comquest στην Hypertech, με την απόκτηση του 51%. Η Comquest αποτελεί εταιρεία του ομίλου Quest, ενώ σε αυτήν σύντομα πρόκειται να αποκτήσουν μερίδιο και οι εταιρείες Unifon και Eurobank. Η Hellas On Line ανήκει κατά 100% στην Comquest.
Η Hypertech διαθέτει τεχνογνωσία υψηλού επιπέδου στην ανάπτυξη εφαρμογών στον χώρο των web sites, του ηλεκτρονικού εμπορίου, των λύσεων που χρησιμοποιούν τεχνολογίες WAP κ.ά.
Μετά τη συμφωνία, μέτοχοι της Hypertech είναι η Comquest με ποσοστό 51%, η Ομικρον (εταιρεία holding του ομίλου διαφημιστικών εταιρειών Olympic DDB) με ποσοστό 15% και οι ιδρυτές της εταιρείας κκ. Θωμάς και Ντίνος Παπαπολύζος με ποσοστό 34%, οι οποίοι θα ασκούν τη διοίκηση της εταιρείας.
