H Ωραία της Ταγγέρης
ΒΕΡΟΛΟΝΙΝΟΜ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ.
Ακούραστη στα 62 της και θερμότερη απ’ ό,τι παλαιότερα, η Κατρίν Ντενέβ συνεχίζει να αναζητεί ενδιαφέροντες κινηματογραφικούς ρόλους σε ταινίες που σκηνοθετούν άλλοτε παλιοί φίλοι, άλλοτε νέοι άγνωστοι. Ενας από τους τελευταίους της είναι αυτός της Σεσίλ στο αισθηματικό δράμα (όχι και τόσο βαρύ, όμως) «Οι καιροί αλλάζουν» («Les temps qui changent») που γύρισε ένας από τους αγαπημένους σκηνοθέτες της, ο Αντρέ Τεσινέ. Στην ίδια ταινία, που προβλήθηκε προσφάτως στο φεστιβάλ Βερολίνου, ένας άλλος αγαπημένος της Ντενέβ, ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ, συμπρωταγωνιστής της σε αρκετές ταινίες (κορωνίδα των οποίων «Το τελευταίο μετρό» του Φρανσουά Τρυφώ), υποδύεται τον παλιό εραστή της Σεσίλ ο οποίος 20 χρόνια μετά τον χωρισμό τους παραμένει εθισμένος στον έρωτά του για αυτήν. Μπορεί άραγε ένας τόσο παλιός έρωτας να ξαναζωντανέψει;, αναρωτιέται η ταινία, που διαδραματίζεται σε μία κάθε άλλο παρά εξωτική Ταγγέρη. H απάντηση της τρυφερής ματιάς του Τεσινέ είναι ότι για κάποιους δεν έχει σβήσει, ούτε πρόκειται να σβήσει ποτέ. Οσο για την ίδια την Ντενέβ, που «Το Βήμα» συνάντησε για μια κουβέντα μισής ώρας στο ξενοδοχείο «Adlon» του Βερολίνου, η ομορφιά του έρωτα είναι το ότι επιτρέπει να συμβούν τα πάντα και δεν έχει κανόνες. Μήπως και η Ντενέβ είχε κάποια στιγμή στη ζωή της μια παρόμοια εμπειρία με αυτήν που βλέπουμε στην ταινία; «Ma bien sur!» απαντά έκπληκτη μία από τις ομορφότερες γιαγιάδες του κόσμου, χαμογελώντας. «Δεν πρόκειται όμως να μοιραστώ μαζί σας την ανάμνηση…».
Δεν πειράζει. Γιατί μοιράστηκε μαζί μας αρκετές άλλες.
– Ποια είναι σήμερα τα χόμπι σας;
«Να ζω. Να βρίσκομαι κοντά στους φίλους μου. Να πηγαίνω σινεμά. Καθημερινά πράγματα. Τα πράγματα που όλοι ευχαριστιόμαστε στη ζωή».
– Τα γούστα σας άλλαξαν με το πέρασμα του χρόνου;
«Οχι. Υποθέτω ότι έχει υπάρξει μια εξέλιξη, αλλά παραμένουν τα ίδια».
– Για παράδειγμα, τι ταινίες σας αρέσουν;
«Οι πρωτότυπες ταινίες, οι ταινίες που είναι φτιαγμένες από ανθρώπους της διανόησης, ανθρώπους που ξέρουν να γράφουν σενάρια και που δεν θέλουν απλώς να αποδείξουν ότι μπορούν να σκηνοθετήσουν. Ευτυχώς, τέτοιοι σκηνοθέτες υπάρχουν ακόμη στην Ευρώπη».
– Συνεργάζεστε συχνά με νέους σκηνοθέτες. Πώς ξέρετε αν μπορείτε να τους εμπιστευθείτε;
«Δεν μπορείς ποτέ να το ξέρεις και η “εμπιστοσύνη” είναι μάλλον η λάθος λέξη. Εν προκειμένω οι λέξεις-κλειδιά είναι “ευκαιρία” και “ένστικτο”. Οταν δεν ξέρεις τον άλλον, το ένστικτό σου μόνο μπορεί να σε οδηγήσει ώστε να αρπάξεις ή όχι την ευκαιρία που σου προσφέρει, γνωρίζοντας εκ των προτέρων ότι ούτως ή άλλως μπορεί να αποτύχεις. Γιατί η πιθανότητα της αποτυχίας είναι πάντα μέσα στο παιχνίδι».
– Τι αναζητείτε από έναν νέο σκηνοθέτη;
«Τον εαυτό του. Να καταλάβω τι θέλει πραγματικά να κάνει και γιατί. Με ενδιαφέρει επίσης να καταλάβω πόσο ζεστά και έντιμα αντιμετωπίζει την ταινία του».
– Ποιους σκηνοθέτες ξεχωρίζετε στην καριέρα σας;
«Πολλούς».
– Θέλετε να γίνετε λίγο πιο συγκεκριμένη;
«Τον Ζαν Ντεμί, τον Πολάνσκι, τον Ζαν Πολ Ραπενό, τον Αντρέ Τεσινέ, τον Φρανσουά Τρυφό…»
– Μπορείτε να απομονώσετε κάποια εμπειρία σας που έχει ιδιαιτερότητα;
«Οχι, γιατί με κάποιους ανθρώπους, όπως ο Τρυφό και ο Τεσινέ, έκτισα ολόκληρες σχέσεις. Αυτές οι σχέσεις είχαν από μόνες τους δύναμη και έτσι δεν μπορώ να ξεχωρίσω συγκεκριμένα πράγματα».
– Δύο ηθοποιοί που έχουν παίξει ιδιαίτερο ρόλο στην καριέρα σας είναι ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι και ο Ζεράρ Ντεπαρντιέ. Βρίσκετε κοινά σημεία ανάμεσά τους;
«Κανένα. Ο Ζεράρ είναι πολύ θορυβώδης. Ο Μαρτσέλο Μαστρογιάνι ήταν πολύ ήσυχος. Νομίζω ότι έτσι προσπαθούσε να καλύψει τη φυσική ντροπαλότητά του. Επίσης ο Μαρτσέλο ήταν πραγματικός ηθοποιός. Ο Ζεράρ πλέον είναι πολλά πράγματα».
– Τι έχετε να πείτε για τον μάγειρα Ντεπαρντιέ;
«Δεν με έχει καλέσει ποτέ να φάω φαγητό του, ούτε καν στο εστιατόριό του, επομένως δεν μπορώ να σας πω (γελάει). Εχω περάσει από το εστιατόριό του αλλά όχι ως καλεσμένη. Δεν είμαι σίγουρη ότι μαγειρεύει και τόσο πολύ. Δεν έχει την υπομονή για να το κάνει. Σίγουρα του αρέσει να τρώει».
– Ο Μαστρογιάνι μαγείρευε;
«Οχι, αλλά ούτε προσποιούνταν ότι μαγείρευε». (γελάει)
– Ποιο στοιχείο της προσωπικότητά σας πιστεύετε ότι συνέβαλε περισσότερο στο να βρεθείτε εκεί που βρίσκεστε σήμερα;
«Μμμμμ… Τι να πω. Είσαι αυτός που είσαι. Τόσο οι καλές όσο και οι κακές πλευρές του χαρακτήρα μας πλάθουν την προσωπικότητά μας και ορίζουν τη διαφορά μας από τους υπόλοιπους ανθρώπους. Πιστεύω ότι η αίσθηση του χιούμορ με έχει βοηθήσει πολύ για να διατηρηθώ ενεργητική. Δεν είναι το πρωταρχικό στοιχείο βέβαια…»
– Το χιούμορ βοηθά στη ζωή ή στην καριέρα;
«Δεν βλέπω διαφορά ανάμεσα στη ζωή και στην καριέρα. Αλλωστε όταν έχεις χιούμορ στην ιδιωτική ζωή σου, αυτό αναπόφευκτα θα περάσει στη δουλειά σου και στις ηρωίδες που υποδύεσαι».
– Ηλικία. Πώς θα σχολιάζατε αυτή τη λέξη και την έννοιά της;
«Ουφφ… Δεν έχω σχόλιο. Είμαι… όχι απεγνωσμένη βέβαια, αλλά μπερδεμένη. Κάποτε πίστευα ότι το να μεγαλώνεις είναι πολύ πιο δύσκολο για μια ηθοποιό απ’ ό,τι για τις υπόλοιπες γυναίκες. Δεν είναι έτσι. Είναι δύσκολο για όλους. Λίγο πιο δύσκολο για τις γυναίκες απ’ ό,τι για τους άντρες και, ναι, απασχολεί τις ηθοποιούς ή, αν θέλετε, εκείνες τις γυναίκες που ζουν από την εξωτερική εμφάνισή τους». (ανάβει τσιγάρο).
– Νοσταλγείτε παλιές εποχές;
«Ποτέ! Τι εννοείτε; Αν κοιτάζω παλιές φωτογραφίες λέγοντας “Αχ, κοίτα! Ημουν νεότερη, ήμουν πιο ξανθιά!”; Οχι. Οταν κοιτάζω μια παλιά φωτογραφία, προσπαθώ να θυμηθώ πότε, πού και κάτω από ποιες συνθήκες τραβήχτηκε. Είμαι απολύτως ειλικρινής σε αυτό που λέω. Δεν κάνω την έξυπνη. Είμαι φαταλίστρια. Προσπαθώ να πολεμήσω τα πράγματα που μπορώ να πολεμήσω, αλλά αν δεν κερδίζω τις μάχες δεν με πιάνουν ποτέ κρίσεις απόγνωσης. Μπορώ να πω ότι ζω φυσιολογικά. Πηγαίνω στο σχολείο και παίρνω τα εγγόνια μου, δεν έχω σωματοφύλακες για να με προστατεύουν και έχω μάθει να αντιμετωπίζω ακόμη και τους ανθρώπους που με κοιτάζουν στα μάτια νομίζοντας ότι είμαι κάτι διαφορετικό. Γιατί, πολύ απλά, γνωρίζω ότι δεν είμαι παρά μια γυναίκα όπως όλες οι άλλες».
– Υποθέτω ότι γνωρίζετε πως είστε πολύ όμορφη…
«Μα τώρα πια ακούω “A! Είστε ΑΚΟΜΗ πολύ όμορφη!”. Οι περισσότεροι το λένε χωρίς να το καταλαβαίνουν…».
– Πώς αντιδράτε σε αυτό;
«Χαμογελώ γιατί είμαι σε θέση να καταλάβω ότι μου το λένε με τις καλύτερες προθέσεις. Δεν προσπαθώ να παραστήσω την μπλαζέ, αλλά είναι το στυλ τους που με κάνει να διασκεδάζω».
– Θελήσατε ποτέ να είστε λιγότερο όμορφη;
«Οχι. Γιατί ενώ ξέρω ότι θεωρούμαι όμορφη, δεν μπορώ ποτέ να σκέφτομαι τον εαυτό μου ως μια όμορφη γυναίκα. Με σκέφτομαι συχνά ως έναν ωραίο άνθρωπο – όχι πάντα όμως».
– Στην ταινία του Αντρέ Τεσινέ παίζετε μια Γαλλίδα που ζει στην Ταγγέρη. Ως Ευρωπαία πώς θα σχολιάζατε τους ξένους πολιτισμούς και ποια είναι η θέση σας απέναντι στην ξενοφοβία που σήμερα είναι χαρακτηριστικό πολλών ευρωπαϊκών χωρών;
«Νομίζω ότι στη χώρα μου έχουμε συνηθίζει να ζούμε στην πραγματικότητα της πολιτισμικής πολυχρωμίας, πράγμα που θα παραδεχθούν ακόμη και οι άνθρωποι των πολιτικών άκρων. Αυτή είναι μια πραγματικότητα που ζουν πολλές χώρες της Ευρώπης. Πιστεύω επίσης ότι οι Ευρωπαίοι είμαστε λιγότερο φοβισμένοι από τους Αμερικανούς. Είμαι της γνώμης ότι οι κάτοικοι μιας χώρας που έχει υποδεχθεί ξένους στα σπλάχνα της, είναι υποχρεωμένοι να αποδεχθούν τον τρόπο σκέψης αλλά πολύ περισσότερο τον πολιτισμό τους. Αντιλαμβάνομαι ότι πολλές φορές είναι δύσκολο, ιδιαίτερα σε χαμηλού βιοτικού επιπέδου περιοχές, όπου το ξένο στοιχείο υπερέχει του ντόπιου. Φανταστείτε μια πολυκατοικία εκατό διαμερισμάτων στην οποία ζουν μόνο τρεις γαλλικές οικογένειες. Αν και έχω δουλέψει σε τέτοιες περιοχές, δεν μπορώ να μιλήσω για αυτές, διότι δεν ζω εκεί. Μπορώ μόνο να υποθέσω ότι θα είναι πολύ δύσκολο».
– H ταινία «Οι καιροί αλλάζουν» μιλάει για τη δεύτερη ευκαιρία στον έρωτα. Πιστεύετε σε αυτή την πιθανότητα;
«Ναι. Πιστεύω ότι είναι πιθανή η δεύτερη ευκαιρία στον έρωτα, γιατί δεν μπορώ να πιστέψω ότι είναι απίθανη. Στον έρωτα όλα είναι πιθανά. Ζευγάρια ξαναπαντρεύονται ενώ έχουν χωρίσει 20 χρόνια. Γιατί όχι; Εχουμε δει τα πάντα, και αν έχουμε καταλάβει ένα πράγμα, αυτό είναι ότι ο έρωτας είναι ένα ζήτημα για το οποίο δεν μπορείς να αποφασίσεις εύκολα. H επιθυμία είναι πολύ δυνατό συναίσθημα και οι περισσότεροι από εμάς δεν έχουμε λόγο απέναντί της. Μπορείς να το πολεμήσεις, αλλά δεν μπορείς να αποφασίσεις να το αφήσεις πίσω σου. Απλώς συμβαίνει».
– Προσφάτως εκδώσατε το «Στη σκιά του εαυτού μου», μια συλλογή αναμνήσεών σας από σημειώσεις που κρατούσατε στα γυρίσματα κάποιων ταινιών. Θα ακολουθήσει ένα δεύτερο βιβλίο;
«Οχι».
– Γιατί όχι;
«Γιατί δεν είμαι συγγραφέας ούτε και θέλω να θεωρηθώ. Με πολλή δυσκολία αποφάσισα να εκδώσω κάτι που είχα γράψει πολύ παλιά και το είχα γράψει κυρίως για τον εαυτό μου. Για μένα αυτές οι σημειώσεις είναι κάτι πολύ, πάρα πολύ προσωπικό, και δεν είμαι σίγουρη αν θέλω να μοιραστώ με τον υπόλοιπο κόσμο περισσότερα προσωπικά μου».
– Ως ηθοποιός, σήμερα, έχετε προκαταλήψεις; Υπάρχουν όρια που δεν θα περνούσατε ποτέ;
«Δεν νομίζω. Γι’ αυτό άλλωστε βρίσκω ακόμη το επάγγελμά μου τόσο ενδιαφέρον».
– Πιστεύετε ότι στο μέλλον θα υπάρξει αντικαταστάτρια της Κατρίν Ντενέβ;
«Είναι πολύ δύσκολο να απαντήσει κανείς αυτή την ερώτηση. Για πολλούς λόγους. Πρώτον, εξαρτάται από τις ταινίες. Δεύτερον, ο κινηματογράφος έχει αλλάξει πολύ σε σχέση με τον κινηματογράφο της δεκαετίας του ’60. Τρίτον, οι καριέρες πια έχουν συντομότερη ζωή. Με τίποτε δεν θα ήθελα να αρχίσω σήμερα την καριέρα μου ως ηθοποιός. Θα ήταν πολύ πιο δύσκολο».
– Ποιο είναι το πιο δύσκολο πράγμα που ένας ηθοποιός πρέπει να αντιμετωπίσει στις μέρες μας;
«Να διατηρηθεί. Οι περισσότεροι νεαροί ηθοποιοί, σήμερα, καταστρέφονται από την πρώτη ταινία τους. Μετατρέπονται από τη μια μέρα στην άλλη σε σταρ, ενώ θα έπρεπε να περιμένουν περισσότερο, να αποκτήσουν περισσότερες εμπειρίες. Αν όμως δεν έχουν την ικανότητα να διατηρηθούν εκεί που βρέθηκαν και αυτό γίνεται μόνο με τη βοήθεια καλών σκηνοθετών, τότε το σύστημα τους πετάει στα σκουπίδια. Και είναι κρίμα, γιατί έχουμε πολύ καλούς ηθοποιούς».
H ταινία «Οι καιροί αλλάζουν» αγοράστηκε για μελλοντική διανομή στην Ελλάδα από την Playtime.
