Με το δεδομένο ότι πρόκειται για ένα έργο που ανήκει στην κατηγορία των πολύ σημαντικών του διεθνούς ρεπερτορίου, ο σκηνοθέτης και καλλιτεχνικός διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας Θέμης Μουμουλίδης επέλεξε την «Οπερα της Πεντάρας» των Μπέρτολτ Μπρεχτ και Κουρτ Βάιλ. H παράσταση, αφού ολοκλήρωσε τον κύκλο της στην αχαϊκή πρωτεύουσα, ανεβαίνει στην Αθήνα όπου θα φιλοξενηθεί στο θέατρο Βεάκη. «Αποτελεί το σημαντικότερο μουσικό κείμενο της εποχής μας, είναι ένα από τα πιο γνωστά λαϊκά έργα και δικαιούται μια μεγάλη παραγωγή» εξηγεί ο επικεφαλής του ΔΗΠΕΘΕ.
Στον υπόκοσμο του Λονδίνου, τη δεκαετία του 1930, η εγκληματικότητα βασιλεύει. Οταν ο Μακχίθ απάγει την κόρη του αντιπάλου του και την παντρεύεται με έναν πρωτότυπο τρόπο, ο πόλεμος ξεσπά… Οι εξελίξεις θα είναι απρόβλεπτες. Ο Γιάννης Μπέζος, σε μια άσκηση μη ρεαλιστικού θεάτρου, υποδύεται τον Μακχίθ. Αλλωστε ο ηθοποιός, εκτός από την πρόζα, έχει υπηρετήσει με επιτυχία το μιούζικαλ.
«Εδώ τα πράγματα είναι διαφορετικά» λέει και αναφέρεται στη συγκεκριμένη παραγωγή. «H ορχήστρα αποτελεί μέρος της παράστασης, συμμετέχει ενεργά, δεν συνοδεύει, κάνει διάλογο. Το πιο σημαντικό στην “Οπερα” είναι η επικοινωνία με το κοινό. Το έργο πρέπει να περάσει στην πλατεία, και σε αυτό το σημείο η μουσική είναι καθοριστική». Και προσθέτει ότι πρόκειται για δύσκολη στην εκμάθηση μουσική, που δεν έχει σχέση με το μπελκάντο. «H συναλλαγή, η διαφθορά, η επικράτηση του χρήματος, το πόσο επιρρεπής είναι ο άνθρωπος στη συναλλαγή, πράγματα αυτονόητα, διαχρονικά και πολύ της μόδας είναι τα θέματα του Μπρεχτ» συμπληρώνει ο Γιάννης Μπέζος, ο οποίος επιμένει ότι «όλα πρέπει να γίνουν κατανοητά μέσα από τη μουσική ενώ τα τραγούδια πρέπει να παιχθούν. Ο Μπρεχτ ζητάει απόσταση από τη συγκίνηση, όχι όμως και από την παράσταση. Επιθυμεί τη σκέψη του θεατή, τη σύνθετη σκέψη του. Και τον προσκαλεί σε αυτό το καμπαρέ…» καταλήγει.
Το 1928 η «Οπερα της Πεντάρας» έκανε το ντεμπούτο της στις σκηνές του κόσμου. Διακόσια χρόνια νωρίτερα το έργο του Τζον Γκέι «H Οπερα του Ζητιάνου» είχε ανεβεί στο θέατρο, προτού τη διασκευάσει ο Μπέρτολτ Μπρεχτ, σε μουσική του Κουρτ Βάιλ. Μεταπολεμικά στο Βερολίνο, το Μπερλίνερ Ανσάμπλ αναβίωσε την «Οπερα της Πεντάρας» με τρόπο θριαμβευτικό, ενώ η μεταφορά της στη μεγάλη οθόνη, το 1931, (σε σκηνοθεσία Γκέοργκ B. Παμπστ, με τον Ρούντολφ Φόρστερ) οδήγησε τον Μπρεχτ στα δικαστήρια. Ακολούθησε μία ακόμη ταινία, το 1962, σε σκηνοθεσία Βόλφαγκανγκ Στάουντε, με τον Κουρτ Γιούγκερνς. Το 1990 ο Μέναχεμ Γκόλαν γύρισε μια εκδοχή της «Οπερας» με τίτλο «Mack the knife», με τον Ραούλ Τζούλια στον ρόλο του Μακχίθ.
Στην Ελλάδα, η «Οπερα της Πεντάρας» ταυτίστηκε με τη Μεταπολίτευση και την επιστροφή της Μελίνας Μερκούρη, καθώς η Τζένι ήταν ο πρώτος ρόλος που ερμήνευσε στο θέατρο: στη σκηνή του Κάππα, υπό τις οδηγίες του Ζυλ Ντασσέν και μαζί με τον Νίκο Κούρκουλο (Μακχίθ) δόθηκε η πρεμιέρα τον Νοέμβριο του 1975. Τη δεκαετία του 1990 ο Λάκης Λαζόπουλος και η Καρυοφυλλιά Καραμπέτη υποδύθηκαν τον Μακχίθ και την Τζένι στο θερινό θέατρο Αθήναιον. Αργότερα το σκηνοθέτησε ο Γιάννης Μαργαρίτης στο Θέατρο της Ανοιξης, ενώ ο Θέμης Μουμουλίδης είχε παρουσιάσει, το 1998, στον Βόλο μια άκρως λυρική παράσταση, στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Μουσικού Θεάτρου.
Το ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας
Τον Ιούνιο του 1988 η Μάγια Λυμπεροπούλου και ο Βίκτωρ Αρδίττης ανέλαβαν τη διεύθυνση του νεοϊδρυθέντος Δημοτικού Θεάτρου Πάτρας. Πρώτη παράσταση η «Μαρκησία ντε Σαντ» του Μισίμα, με την υπογραφή της Λυμπεροπούλου. Ο Αρδίττης ανέβασε την επόμενη, τον «Αυτόχειρα» του Μιχάλη Μητσάκη. Στις 29 Ιουλίου του επόμενου χρόνου, οι δύο σκηνοθέτες από κοινού έγιναν και οι πρώτοι καλλιτεχνικοί διευθυντές του ΔΗΠΕΘΕ, πλέον, Πάτρας. Το τιμόνι της πρώτης σκηνής της αχαϊκής πρωτεύουσας κράτησαν στη συνέχεια ο σκηνοθέτης Νίκος Αρμάος και ο Γιώργος Κιμούλης (που δεν ξεπέρασε τους 12 μήνες). Από τον Οκτώβριο του 1999 ο σκηνοθέτης Θέμης Μουμουλίδης έχει την καλλιτεχνική διεύθυνση και, όπως δηλώνει στο «Βήμα», «την άνοιξη του 2007 ολοκληρώνεται ο δεύτερος κύκλος της παρουσίας μου στο ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, και θα είναι ο τελευταίος στον συγκεκριμένο θεσμό. Διαφωνώ πλέον με τα ΔΗΠΕΘΕ και οφείλω να αναλάβω το κόστος των θέσεων και των απόψεών μου».
Μέσα σε αυτά τα 16 χρόνια λειτουργίας του το θέατρο της Πάτρας γνώρισε τις καλές και τις κακές στιγμές του. Μια σειρά όμως παραστάσεων ξεχώρισαν, αφήνοντας το στίγμα τους στο θεατρικό γίγνεσθαι. Πρώτα πρώτα ο «Γυάλινος κόσμος» του Τενεσί Γουίλιαμς, εναρκτήρια παράσταση του ΔΗΠΕΘΕ από τη Μάγια Λυμπεροπούλου. H σκηνοθέτις υπέγραψε άλλωστε πολλές σημαντικές παραγωγές, από την πρώτη περίοδο ήταν οι «Μικροαστοί» του Γκόργκι, η «Τριλογία των παραθεριστών» του Γκολντόνι, ενώ πρόσφατα ανέβασε τον «Εχθρό του ποιητή» του Γιώργου Χειμωνά. «Ο Αλχημιστής» του Μπεν Τζόνσον σε σκηνοθεσία Νίκου Αρμάου, ο «Κοριολανός» του Σαίξπηρ από τον Κιμούλη (που ανέβηκε στο Ηρώδειο) και επί ημερών Μουμουλίδη η «Ηλέκτρα» του Σοφοκλή που παίχθηκε στην Επίδαυρο, ο «Φάουστ» του Γκαίτε, το έργο του Εντουάρντο ντε Φιλίππο «Αν μια νύχτα του χειμώνα» και ο «Δον Ζουάν» του Μολιέρου το περασμένο καλοκαίρι ανήκουν σε αυτές τις ξεχωριστές παραστάσεις. Το προσεχές καλοκαίρι ο Θέμης Μουμουλίδης με τον Γιάννη Μπέζο θα περιοδεύσουν ανά την επικράτεια παρουσιάζοντας τους «Ορνιθες» του Αριστοφάνη σε μουσική του Μάνου Χατζιδάκι, αφιερώνοντας την παράσταση, αλλά και τη χρονιά 2006, στον έλληνα συνθέτη.
«H Οπερα της Πεντάρας» των Μπρεχτ – Βάιλ, παραγωγής του ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας, παρουσιάζεται σε διασκευή-σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, μετάφραση από τα γερμανικά Λαμπρινής Παππά, σκηνικό – κοστούμια Γιώργου Πάτσα, χορογραφία Φωκά Ευαγγελινού. Παίζουν: Γιάννης Μπέζος, Τάνια Τρύπη, Ταξιάρχης Χάνος, Ηλίας Ζερβός κ.ά. Την παράσταση συνοδεύει ζωντανή εξαμελής ορχήστρα. Πρεμιέρα την Πέμπτη (19/1) στο θέατρο Βεάκη (ως τις 16.4.2006).
