Μπορεί η πρόσφατη κρίση να μην επηρέασε πρακτικά τα ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια εσωτερικού, όμως, η άνοδος των βραχυχρόνιων επιτοκίων που σημειώθηκε κατά την κρίση μεταβάλλει τον χρονικό ορίζοντα για τον οποίον η συγκεκριμένη μορφή επένδυσης γίνεται αποδοτική. Κάποιος λοιπόν που επενδύει σε ομολογιακά αμοιβαία με χρονικό ορίζοντα μικρότερο του έτους, ή ακόμη και των δύο ετών, το πιθανότερο είναι η απόδοση που θα επιτύχει σε αυτό το χρονικό διάστημα να είναι μικρότερη αυτής που προσφέρουν άλλες μορφές επενδύσεων ανάλογου επενδυτικού κινδύνου. Απαιτείται, δηλαδή, μεγαλύτερος χρονικός ορίζοντας για να είναι συμφέρουσες οι επενδύσεις σε ομολογιακά αμοιβαία.
Ο λόγος που συμβαίνει αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι σήμερα τα επιτόκια για περιόδους ως δύο έτη είναι σαφώς υψηλότερα από αυτά για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Και τα χαρτοφυλάκια των ομολογιακών αμοιβαίων αποτελούνται ως επί το πλείστον από μακροχρόνια ομόλογα με χαμηλότερο επιτόκιο από αυτό που προσφέρουν τα διάφορα βραχυχρόνια προϊόντα. Για παράδειγμα, το επιτόκιο των 10ετών ομολόγων της τελευταίας έκδοσης είναι 8,60% έναντι 11%, που είναι το επιτόκιο της τελευταίας σειράς ετήσιων εντόκων γραμματίων, και 12,55% των αντίστοιχων τίτλων τρίμηνης διάρκειας. Ετσι, οι αποδόσεις τους για ένα χρονικό οριζοντα ως ένα ή δύο έτη είναι δύσκολο να ανταγωνισθούν αυτές των άλλων εναλλακτικών επιλογών ίδιας χρονικής διάρκειας.
Για παράδειγμα, κάποιος που θέλει να επενδύσει με αυτό τον χρονικό ορίζοντα έχει να επιλέξει, π.χ., ανάμεσα στα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου, τα οποία επί ένα έτος προσφέρουν επιτόκιο 11% ή 9,9% μετά την αφαίρεση του φόρου επί των τόκων, σε διετή αποταμιευτικά ομόλογα, τα οποία προσφέρουν αφορολόγητη απόδοση 10,75%, σταθερή επί δύο χρόνια για όποιον κρατήσει τους τίτλους ως τη λήξη τους, ή να αναζητήσει από τη δευτερογενή αγορά πρόσφατες εκδόσεις τίτλων, διάρκειας ως έξι μήνες, που έχουν ικανοποιητικές αποδόσεις, όπως π.χ. το έντοκο τρίμηνης διάρκειας με επιτόκιο 12,55% ή 11,3% μετά την αφαίρεση των τόκων που κυκλοφόρησε στις 16 Οκτωβρίου. Εκτός των κρατικών τίτλων, αποδόσεις της τάξεως του 10%, σε ετήσια βάση, διαστήματος ως τρεις μήνες, μπορεί κάποιος να εξασφαλίσει σε αμοιβαία διαχείρισης διαθεσίμων και σε προθεσμιακές καταθέσεις.
Ωστόσο, για κάποιον που επενδύει με μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα, τα ομολογιακά αμοιβαία είναι σε θέση να του αποφέρουν υψηλότερες αποδόσεις στο μέλλον. Και αυτό, διότι ενώ, ύστερα από ένα χρόνο και τα επόμενα χρόνια, καλώς εχόντων των πραγμάτων και σύμφωνα με αυτά που προβλέπονται στο πρόγραμμα σύγκλισης, τα βραχυχρόνια επιτόκια θα έχουν μειωθεί, το ομόλογο με σταθερό επιτόκιο 8,6% που διαθέτει στο χαρτοφυλάκιό του το ομολογιακό αμοιβαίο θα εξακολουθεί να πληρώνει τόκο με το επιτόκιο αυτό, ως τη λήξη του.
Από την άρχή του χρόνου ως τις 23 Οκτωβρίου, η μέση απόδοση των ομολογιακών αμοιβαίων διαμορφώνεται σε 8,9% που αντιστοιχεί σε ετήσια απόδοση 11%. Αντίστοιχα, η μέση απόδοση των ετήσιων εντόκων διαμορφώνεται σε 11,1%, που μετά την αφαίρεση του φόρου είναι περίπου 10%. Στη συνολική όμως απόδοση των ομολογιακών αμοιβαίων θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και η προμήθεια διάθεσης και εξαγοράς που χρεώνουν τα αμοιβαία. Και όπως προκύπτει από τα στοιχεία των εταιρειών διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, το μέσο ύψος συνολικής προμήθειας (διάθεση και εξαγορά) για τα ομολογικά αμοιβαία διαμορφώνεται περί το 2,5%.
Σύμφωνα πάντως με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία από τα 44 ομολογιακά αμοιβαία κεφάλαια εσωτερικού, μόνο τα 29 είναι αμιγώς ομολογιακά αμοιβαία, η σύνθεση του χαρτοφυλακίου τους δηλαδή αποτελείται αποκλειστικά και μόνο από ομόλογα και έντοκα γραμμάτια. Τα υπόλοιπα, εκμεταλλευόμενα τη δυνατότητα που προσφέρει ο νόμος λειτουργίας των αμοιβαίων κεφαλαίων, έχουν «εμπλουτίσει» το χαρτοφυλάκιό τους ως και ποσοστό 10% επί του συνολικού ενεργητικού τους, που τους επιτρέπει ο νόμος, με μετοχές. Ετσι, σε περιόδους ανόδου του Χρηματιστηρίου, «γράφουν» κάποια επιπλέον κέρδη και, σε περιόδους πτώσης, ζημίες. Η μέση απόδοση των αμιγώς ομολογιακών αμοιβαίων από την αρχή του έτους διαμορφώνεται σε 8,4%, που αντιστοιχεί σε ετήσια απόδοση 10,3%
Γεγονός είναι πάντως ότι όλοι οι διαχειριστές των αμοιβαίων της κατηγορίας αυτής αναζητούν κάποιες μορφές επενδύσεων διαφορετικές από τους κρατικούς τίτλους για να τοποθετήσουν εκεί μικρό μέρος του χαρτοφυλακίου τους και να επιτύχουν υψηλότερες αποδόσεις από αυτές των ομολόγων, και έτσι να ξεπεράσουν τους ανταγωνιστές τους και να βρεθούν στις πρώτες θέσεις από απόψεως αποδόσεων στην κατηγορία τους. Η τακτική αυτή δεν έχει βέβαια πάντοτε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Μετοχές στα χαρτοφυλάκιά τους, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, έχουν τα ομολογιακά αμοιβαία Alpha Trust Hambros Εισοδήματος, Αθηνών Ομολογιών Εσωτερικού, Ασπίς, ΑΤΕ Εισοδήματος, Βεργίνα, Cretafund, Γενική Ομολογιών Εσωτερικού, Δελφοί Ομολογιών Εσωτερικού, Εργασίας, Ερμής, Interamerican Μεικτής Απόδοσης, International Ομολογιών Εσωτερικού, Metrolife, Ποσειδών και Xios Σταθερό Ελληνικό.
