Η Γερμανία θα ήταν καλύτερο να υποκαταστήσει την λέξη «ηγεσία» με τη λέξη «υπευθυνότητα» γράφει στους Financial Times Deutschland ο δημοσιολόγος Χορστ φον Μπούτλαρ.
Αντανακλώντας μια νέα τάση στους κόλπους των διαμορφωτών της γερμανικής κοινής γνώμης που προσπαθεί να πάρει αποστάσεις από τις κορώνες της Bild για τους «τεμπέληδες Ελληνες που φταίνε για όλα» αλλά και από τα αντιγερμανικά αισθήματα που αναπτύσσονται στην Ελλάδα ο φον Μπούτλαρ γράφει:
«Η Γερμανία νοιώθει δέος μπροστά στο ενδεχόμενο της ηγεμονίας της επί της Ευρώπης. Ταυτόχρονα και η υπόλοιπη Ευρώπη φοβάται τον ηγετικό ρόλο της Γερμανίας. Εδώ και δύο χρόνια η Γερμανία δεν έχει καταφέρει να απαντήσει ικανοποιητικά στο θέμα του ρόλου της. Πιθανότατα θα ήταν καλύτερο για αυτήν να υποκαταστήσει την λέξη «ηγεσία» με τη λέξη «υπευθυνότητα».
Μέχρι τώρα ο κίνδυνος αναφερόταν στην διακοπή των ταμειακών ροών, στις νευρικές αγορές κλπ. Η αντιμετώπιση της κρίσης σχετιζόταν με τη δημιουργία μηχανισμών, οι οποίοι θα εξασφάλιζαν την ικανότητα του συστήματος να λειτουργήσει. Αυτό επιτεύχθηκε σε κάποιο βαθμό τα προηγούμενα χρόνια μέσω συμβολικών εγγυήσεων, πακέτων βοήθειας και περικοπών και της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους.
Μετά από δύο χρόνια από την πρώτη μεγάλη διάσωση της Ελλάδας τον Μάϊο του 2010 και την πρόσφατη διαδικασία ανταλλαγής των ελληνικών ομολόγων, πρέπει να αναγνωριστεί ότι είμαστε στην αρχή: Ο πανικός εξαφανίστηκε, αλλά η Ελλάδα βρίσκεται σε βαθιά ύφεση. Πέρα από τη λύση των τεχνικών ζητημάτων, παραβλέφθηκε κάτι πολύ σημαντικό: Οι άνθρωποι που πρέπει να διασωθούν.
Πράγματι, οι Έλληνες ή οι Ιρλανδοί ήταν πάντοτε παρόντες, πανταχού παρόντες, υπήρχαν διαμαρτυρίες, καταστήματα στις φλόγες και φωνές. Πολλοί σκέφτονταν κρυφά ότι «Αυτοί εκεί πρέπει να υποστούν τις συνέπειες των πράξεών τους». Δεν είναι απολύτως λάθος τρόπος σκέψης, ειδικά για όποιον αντιλαμβάνεται την κρίση όχι ως κρίση εμπιστοσύνης, αλλά ως συνέπεια της άκρατης πιστωτικής επέκτασης στη Νότια Ευρώπη.
Αυτός όμως ο τρόπος σκέψης δεν βοηθά, όταν μία κοινωνία καταρρέει. Αρχικά καίγονταν γερμανικές σημαίες, τώρα η Ελλάδα ζητά «γελοίες επανορθώσεις». Πρόκειται για τη συλλογική προβολή της οργής. Κάτι συνέβη τις προηγούμενες εβδομάδες, κάτι που δεν έγινε αντιληπτό και το οποίο θέτει υπό αμφισβήτηση τον ακρογωνιαίο λίθο της γερμανικής ηγεσίας: Μετά τη δηλητηρίαση των αγορών, τώρα δηλητηριάζεται και η κοινωνία. «Να πάνε στον διάολο», μπορεί να σκεφθούν ορισμένοι Γερμανοί. Αυτό όμως δεν είναι ούτε ηγετική ούτε υπεύθυνη στάση.
Κάποτε ο αμερικανός υπουργός εξωτερικών Χένρι Κίσινγκερ είχε ειρωνικά ρωτήσει, ποιος είναι ο τηλεφωνικός αριθμός της Ευρώπης. Το 2012 δόθηκε η απάντηση: Είναι ο αριθμός της Καγκελαρίας. Τουλάχιστον εδώ είναι το τηλεφωνικό κέντρο, το οποίο μπορεί να καλέσει κανείς σε περίπτωση ανάγκης. Δεν είναι θέμα εθνικισμού, αλλά η πραγματικότητα της κρίσης.
Το θέμα λοιπόν δεν είναι αν οι Γερμανοί κατέχουν ηγετικό ρόλο, αλλά πόσο ισχυρή είναι η ηγεσία τους. Πρόκειται για ζήτημα ευθύνης. Ο Έλληνας, ο οποίος καίει τη γερμανική σημαία, είναι άμεσα εξαρτημένος από τις γερμανικές αποφάσεις, η μοίρα του βρίσκεται σε γερμανικά χέρια. Αυτό μέχρι στιγμής η Γερμανία το είχε υποτιμήσει. Η φράση «Οι Έλληνες πρέπει να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους» δεν αποδίδει την πραγματικότητα. Επί της ουσίας δεν πρόκειται για κρίση που οφείλεται στη κακή διαχείριση των Ελλήνων, αλλά είναι κρίση αλληλεξάρτησης.
Επομένως, δεν χρειάζεται να αποσταλεί στην Ελλάδα Κομισάριος για δημοσιονομικά ζητήματα, αυτό που χρειάζεται είναι μία νέα αφήγηση: όχι μία γερμανική μπότα πάνω από την Ευρώπη, αλλά τα γερμανικά φτερά. Μία ολόκληρη γενιά, η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με την απελπισία, μεγαλώνει με μία δηλητηριασμένη καρικατούρα της Γερμανίας».
Ο στόχος δεν είναι να γίνει η Γερμανία ξανά αρεστή. Επιπλέον, δεν πρέπει να υπάρχουν ψευδαισθήσεις: Αυτός που πληρώνει, θέτει και τους κανόνες. Το ίδιο θα συνέβαινε και αν η Ελλάδα βρισκόταν στη θέση του δανειστή. Όμως το σύστημα των πακέτων βοήθειας και δημοσιονομική προσαρμογής έχει φτάσει στα απόλυτα όριά του, καταλήγει το άρθρο.
Στάινμπρουκ:«Μόνο το Δημοσιονομικό Σύμφωνο δεν αρκεί»
Στη δική του παρέμβαση στην εφημερίδα «Handelsblatt», ο πιθανός υποψήφιος των Σοσιαλδημοκρατών για την καγκελαρία, Πέερ Στάινμπρουκ τονίζει πως θα πρέπει εκτός από τη συνταγματική θέσπιση του φρένου χρέους πρέπει να υπάρξει και ένας δεύτερος αναπτυξιακός πυλώνας.
«Η διαχείριση της ευρωπαϊκής οικονομικής κρίσης από γερμανικής πλευράς συμβάλλει προς την κατεύθυνση της επίλυσής της, αλλά όχι επαρκώς» γράφει ο Στάινμπρουκ. «Ποσοστό 80% του δημοσιονομικού συμφώνου αποτελεί ήδη ευρωπαϊκό δίκαιο. Σ’ αυτό προστίθενται δύο ακόμη στοιχεία, επί των οποίων δεν έχω αντιρρήσεις: πρώτον, η δυνατότητα προσφυγής στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο και δεύτερον, η κατοχύρωση του χρεόφρενου. Εξ’ ου και, αν κανείς εξετάσει το δημοσιονομικό σύμφωνο μεμονωμένα, δε μπορεί να ασκήσει ουσιώδη κριτική.
»Η κριτική συνίσταται ωστόσο σε όλα όσα δεν περιλαμβάνει το δημοσιονομικό σύμφωνο. Κι αυτή δεν είναι μόνον η γνώμη του SPD, αλλά και πολλών κυβερνήσεων της ευρωζώνης καθώς επίσης και της ευρωπαϊκής επιτροπής. Δηλαδή, ότι το δημοσιονομικό σύμφωνο δε μπορεί από μόνο του να παραμερίσει τις αιτίες της κρίσης, αλλά ότι πρέπει να συμπληρωθεί μέσω ενός δεύτερου πυλώνα, ο οποίος θα δίνει οικονομική ώθηση.
Μόνο έτσι θα μπορέσουν οι χώρες με υψηλό χρέος να ανακάμψουν από την ύφεση…Πιο συγκεκριμένα, πώς μία χώρα όπως η Ελλάδα θα απελευθερωθεί από τη συγχρηματοδότηση κονδυλίων στα ευρωπαϊκά ταμεία, ούτως ώστε κοινοτικά και κρατικά projects να μη μένουν στάσιμα, αλλά να προωθούνται. Επιπλέον, θα εξέταζα τι θα μπορούσε να κάνει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Επίσης θα πρέπει να θεσμοθετηθούν προγράμματα κατά της δραματικής ανεργίας των νέων».
