Η πολυπόθητη επανεκκίνηση των έργων στους αυτοκινητοδρόμους που κατασκευάζονται με τη μέθοδο της σύμβασης παραχώρησης και σταμάτησαν λόγω της κρίσης σύντομα θα αποτελέσει πραγματικότητα, σύμφωνα με το υπουργείο Υποδομών.

Μια εκκρεμότητα έχει απομείνει ως το απόγευμα της Παρασκευής. Στο έργο της Ολυμπίας οδού, ένας εκ μετόχων, η ΕΛΛΑΚΤΩΡ, δεν είχε υπογράψει την τροποποιημένη σύμβαση παραχώρησης. Ο λόγος, σύμφωνα με πηγές κοντά στην υπόθεση, ήταν η διαφωνία της εισηγμένης με την περικοπή αποζημίωσης από αξιώσεις, ύψους 70 εκατ. ευρώ, που συνδέονται με το τμήμα της Ολυμπίας οδού Πάτρα – Πύργος – Τσακώνα, το οποίο αφαιρείται από τη σύμβαση παραχώρησης και θα δημοπρατηθεί ως δημόσιο έργο.
Την Τρίτη οι συζητήσεις


Πρόκειται για μέτρο που επεβλήθη από τις κοινοτικές αρχές και κατέστη μονόδρομος για το υπουργείο Υποδομών. Τελικώς η εταιρεία υπαναχώρησε και υπέγραψε την τροποποίηση της σύμβασης. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι μέτοχοι της Κεντρικής Οδού, στην οποία κόπηκε αντίστοιχη αποζημίωση ύψους 50 εκατ. ευρώ από την Κομισιόν και το υπουργείο Υποδομών, συναίνεσαν και υπέγραψαν την τροποποίηση της σύμβασης του Ε65. Ετσι, οι συμβάσεις οδεύουν στη Βουλή και την Τρίτη ξεκινούν οι συζητήσεις.
Ωστόσο, δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο, σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών κ. Μιχάλη Χρυσοχοΐδη. Οι συμβάσεις θα πρέπει να ψηφιστούν από τη Βουλή ως τις 9 Δεκεμβρίου προκειμένου να εκταμιευθούν τα χρήματα από τις Βρυξέλλες, καθώς υπάρχει κίνδυνος να χαθούν πόροι. Ο υπουργός Υποδομών ετοιμάζεται για νέο ταξίδι στην έδρα της Κομισιόν μέσα στην εβδομάδα για να επιταχύνει τις τυπικές διαδικασίες και εγκρίσεις. Αλλωστε, το θέμα θα συζητηθεί και στο Κολέγιο των Επιτρόπων.
Στόχος του υπουργείου είναι η επανεκκίνηση των έργων να αρχίσει τον Ιανουάριο, τα εργοτάξια να έχουν ετοιμαστεί ως το τέλος Φεβρουαρίου και τα κατασκευαστικά μέτωπα να αναπτυχθούν πλήρως ως την άνοιξη.
Χρηματοδοτικό κενό


Το χρηματοδοτικό κενό των έργων θα καλυφθεί από πόρους της Ευρωπαϊκής Ενωσης και δανεισμό από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), ενώ τα έσοδα του Δημοσίου από τα διόδια θα ξαναμπούν στον «κουμπαρά» των έργων, μέσα από έναν μηχανισμό «ανακύκλωσης» εσόδων.
Μάλιστα, με την «ανακύκλωση» αντιστρέφεται η σειρά προτεραιότητας κατανομής των εσόδων με τον πρώτο λόγο να έχουν η αποπληρωμή της επένδυσης, η κάλυψη του κόστους λειτουργίας, η εξυπηρέτηση των δανείων και το κέρδος των παραχωρησιούχων.
Η συνολική μείωση των εσόδων από τις παραχωρήσεις είναι ραγδαία. Αρχικά υπολογίζονταν σε 37,7 δισ. ευρώ για το σύνολο της περιόδου της παραχώρησης, εκ των οποίων περί τα 22 δισ. ευρώ θεωρούνταν ότι θα είναι τα έσοδα του Δημοσίου. Με τη νέα οικονομική πραγματικότητα, όπως προκύπτει από τις αναθεωρημένες προβολές εσόδων, προκύπτει συνολική μείωση ύψους 23,2 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 62%. Ετσι, η επανεκκίνηση των έργων γίνεται με τις προβολές να δείχνουν αθροιστικά έσοδα μόλις 14,5 δισ. ευρώ και για τα δύο μέρη, εκ των οποίων 8,4 δισ. ευρώ υπολογίζονται ότι θα είναι όσα αναλογούν στο Ελληνικό Δημόσιο.
Ετσι, το χρηματοδοτικό κενό της περιόδου κατασκευής του Ε65 (με «κομμένα» τα 2/3 του έργου) φτάνει στα 214 εκατ. ευρώ, της Ιόνιας οδού στα 279 εκατ. ευρώ, της Ολυμπίας οδού τα 250 εκατ. ευρώ (με κατασκευή ως την Πάτρα) και του Αυτοκινητοδρόμου Αιγαίου τα 401 εκατ. ευρώ.
Δεν υπήρχαν περιθώρια


Σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών, η παύση των έργων δεν άφησε επιλογές στο Δημόσιο, το οποίο είτε θα έπρεπε να διαλύσει τις συμβάσεις ή να δεχόταν συμβιβασμό. Η καταγγελία των συμβάσεων θα οδηγούσε σε καταβολή αποζημιώσεων άνω των δύο δισ. ευρώ και στον κίνδυνο να υποστεί το Δημόσιο ό,τι είχε πάθει με την υποθαλάσσια της Θεσσαλονίκης, όπου πλήρωσε τον παραχωρησιούχο 80 εκατ. ευρώ χωρίς να κατασκευαστεί απολύτως τίποτε. Η ραγδαία άνοδος των επιτοκίων δανεισμού των παραχωρησιούχων, παραδέχεται το υπουργείο, δεν άφηνε περιθώρια για ευελιξία κινήσεων, καθώς η δανειακή δυνατότητά τους μειώθηκε στο μισό.
Το θετικό είναι ότι διεθνείς και ελληνικές τράπεζες παραμένουν στο έργο, παρέχοντας επιτόκια καλύτερα σε σχέση με την υπόλοιπη ελληνική αγορά, καθώς ποντάρουν στην ανάπτυξη της οικονομίας. Επίσης, επικαλούμενο μελέτη του ΙΟΒΕ, το υπουργείο Υποδομών σημειώνει ότι τα πολλαπλασιαστικά φαινόμενα των έργων υποδομής θα ωθήσουν το ΑΕΠ υψηλότερα κατά 1,5% και θα δημιουργήσουν 20.000 θέσεις εργασίας.
Με βάση τα απαισιόδοξα και αισιόδοξα σενάρια που επεξεργάστηκε το υπουργείο Υποδομών, το μερίδιο από τα καθαρά έσοδα ανά παραχώρηση κυμαίνεται ως εξής:
Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου: από 1,09 ως 1,73 δισ. ευρώ (παραχωρησιούχος 0,95 – 1,12 δισ. ευρώ και Δημόσιο 0,14 – 0,60 δισ. ευρώ).
Ολυμπία οδός: από 2,07 δισ. ευρώ σε 4,39 δισ. ευρώ (1,49 – 1,32 δισ. ευρώ για τον παραχωρησιούχο και 0,58 δισ. ευρώ ως 3,07 δισ. ευρώ για το Δημόσιο).
Νέα οδός και Κεντρική οδός: από 1,6 ως 7 δισ. ευρώ (ο παραχωρησιούχος παραμένει στο 1 δισ. ευρώ, ενώ το Δημόσιο από 0,6 ως και 6 δισ. ευρώ).
Αυξομειώσεις και κλιμακωτές χρεώσεις στα διόδια
Στα διόδια θα έρθουν αλλαγές. Στην Ολυμπία οδό και στο υπό κατασκευή τμήμα Κόρινθος – Πάτρα οι τιμές για τα ΙΧ θα μειωθούν σε 2,50 ευρώ, ενώ στο τμήμα Ελευσίνα – Κόρινθος η χρέωση θα γίνεται και στις δύο κατευθύνσεις και θα είναι αυξημένη για τα ΙΧ κατά 12% στον Ισθμό και 31% στην Ελευσίνα.
Παράλληλα, νέοι πλευρικοί σταθμοί θα αναπτυχθούν σε Πάχη και Νέα Πέραμο. Εκπτώσεις θα παρέχονται στον αυτοκινητόδρομο με ειδικά εκπτωτικά πακέτα και κλιμακωτές χρεώσεις μέσω του Olympia-pass, αλλά και με το Υβριδικό Σύστημα Χρέωσης στο τμήμα Ελευσίνα – Κόρινθος, για αναλογική χιλιομετρική χρέωση.
Στη Νέα πδό τα διόδια θα αυξηθούν για τους χρήστες που επιλέγουν τη χειροκίνητη πληρωμή κατά τουλάχιστον 50%, όμως θα παρέχονται κλιμακωτές εκπτώσεις ως 50% για τους συχνούς ηλεκτρονικούς χρήστες και κατόχους του fast-pass στους σταθμούς διοδίων Αφιδνών, Καπανδριτίου, Μαλακάσας και Οινοφύτων. Από το καλοκαίρι του 2014 και μετά θα ανοίξουν πλευρικοί σταθμοί σε Βαθύ, Βαρυμπόμπη και Αγιο Στέφανο.
Αντίστοιχα, στον Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου θα υπάρχουν εκπτώσεις ως 60% για τους ηλεκτρονικούς χρήστες των σταθμών διοδίων Πελασγίας, Μακρυχωρίου, Πυργετού Μοσχοχωρίου και Λεπτοκαρυάς και 80% για τον σταθμό Αιγινίου.
Εκτός ΤΑΙΠΕΔ τα έσοδα των δρόμων
Παράλληλα, για πρώτη φορά επιτυγχάνεται παρέκκλιση από το μνημόνιο, καθώς τα έσοδα από τους αυτοκινητοδρόμους, που «κουρεύτηκαν» κατά 60% για να προσαρμοστούν στη νέα οικονομική πραγματικότητα, δεν θα χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη του χρέους από το Ταμείο Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ), αλλά θα παραμείνουν στο κράτος για να υποστηρίξουν την κατασκευή των έργων.
Ετσι, σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών, οι αυτοκινητόδρομοι τύποις μόνο παραμένουν στο ΤΑΙΠΕΔ, ενώ σχέδιο για τιτλοποίηση εσόδων δεν υπάρχει στον ορίζοντα, αφού τα χρήματα που αναλογούν στο Δημόσιο θα διοχετευθούν στα έργα.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία, η δανειακή έκθεση των έργων μειώνεται από 3 δισ. ευρώ σε 1,6 δισ. ευρώ. Σύμφωνα με τους οικονομικούς συμβούλους του Δημοσίου, οι τράπεζες μειώνονται σε 35 από 45 που ήταν αρχικά, ενώ στο «μείγμα» τους θα υπερισχύσουν πλέον τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα.

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ