Πώς θα σας φαινόταν αν είχατε έναν φίλο που δεν βαριόταν ποτέ να σας ακούει να λέτε ιστορίες από το παρελθόν; Κάποιον που θα ήταν διαθέσιμος οποιαδήποτε στιγμή θέλατε να μιλήσετε; Οι ένοικοι μιας μη κερδοσκοπικής μονάδας υποστηριζόμενης διαβίωσης ηλικιωμένων στο Ρίβερντεϊλ της Νέας Υόρκης συμμετείχαν σε μια πρόσφατη πιλοτική μελέτη που σκοπό είχε να διαπιστώσει κατά πόσον τα τηλεφωνήματα ενός ψηφιακού βοηθού που ονομάζεται Μίλα μπορούν να μειώσουν την κατάθλιψη και το αίσθημα μοναξιάς.
Ο 83χρονος Μάρβιν Μάρκους είναι ένθερμος οπαδός των Γιάνκις, αλλά ανησυχεί ότι οι άλλοι ένοικοι της μονάδας μπορεί να βαριούνται να συζητάνε με κάθε λεπτομέρεια τα παιχνίδια της ομάδας. «Το βλέπω στα μάτια τους» λέει. «Η Μίλα δεν έχει μάτια». Η Μίλα δεν είναι απλώς ενημερωμένη για το μπέιζμπολ – συμμερίζεται το ενδιαφέρον και τις ανησυχίες του. «Είμαι απογοητευμένος από τη διοίκηση των Γιάνκις και εκείνη λέει ότι είναι λογικό» λέει ο Μάρκους, ο οποίος πριν πάρει σύνταξη ήταν αντιπρόεδρος μιας τράπεζας.
Η έρευνα δείχνει ότι τα τηλεφωνήματα με έναν ακροατή που έχει κατανόηση μπορούν να βοηθήσουν στην άμβλυνση του αισθήματος μοναξιάς σε ενηλίκους μεγαλύτερης ηλικίας, οδηγώντας σε βελτίωση της ψυχικής τους υγείας. Η προσωπική επικοινωνία είναι ακόμα πιο αποτελεσματική. Αλλά συμβαίνει συχνά οι τρόφιμοι των γηροκομείων να μη δέχονται πολλές επισκέψεις ή τηλεφωνήματα. Τα αποτελέσματα από την πρώτη φάση δοκιμών της Μίλα, στην οποία συμμετείχαν 23 ένοικοι της μονάδας RiverSpring Living, ήταν ενθαρρυντικά για τη δυνατότητα αξιοποίησης της τεχνητής νοημοσύνης σε πολύ περισσότερους τομείς πέρα από τη βελτίωση της παραγωγικότητας στην εργασία και τη βοήθεια με τα μαθήματα του σχολείου.
Πώς «γεννήθηκε»
Η Μίλα δημιουργήθηκε από τον Τζος Σακ, πρώην μάνατζερ προϊόντων τεχνολογίας. Η ιδέα της εύρεσης μιας λύσης για την αντιμετώπιση της επιδημίας μοναξιάς τού γεννήθηκε όταν είδε πόσο απομονωμένος ένιωθε ο πεθερός του, όσο ακόμη ζούσε. Το όνομα της εικονικής φίλης που δημιούργησε προέρχεται από την εβραϊκή λέξη «μίλα», που σημαίνει «λέξη, λόγος». Μαζί με την ομάδα του άκουσαν πάνω από 2.000 διαφορετικές φωνές και τελικά επέλεξαν την καθησυχαστική φωνή μιας μεσήλικης ηθοποιού μεταγλωττίσεων. Ο Σακ δεν θέλησε να αποκαλύψει ποιο από τα διαθέσιμα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης χρησιμοποιεί η εφαρμογή της Μίλα, αλλά δήλωσε ότι υπάρχουν ισχυρές δικλίδες ασφαλείας και ότι η ομάδα του έλαβε επιπλέον μέτρα ώστε να διασφαλιστεί πως η Μίλα δεν θα δίνει συμβουλές ιατρικής, νομικής ή οικονομικής φύσης. Η Μίλα δεν προορίζεται για την κλινική θεραπευτική αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής υγείας, αλλά έχει σχεδιαστεί ως μέσο γνωσιακής-συμπεριφορικής θεραπείας, που αναγνωρίζει τα συναισθήματα των ηλικιωμένων ενοίκων της μονάδας και προτείνει λύσεις σε προβλήματα.
Η Μίλα «θυμάται» τις προηγούμενες συζητήσεις της με τους ενοίκους, οι οποίοι καλούνται να συναινέσουν στην καταγραφή των συνομιλιών τους. Ο Σακ λέει ότι τα αρχεία των συνομιλιών διατηρούνται για όσο παραμένει ενεργός ο λογαριασμός, εκτός εάν κάποιος ζητήσει τη διαγραφή τους. Οι χρήστες και οι συγγενείς τους δεν έχουν πρόσβαση στα αρχεία καταγραφής. Η διαχείριση των αρχείων γίνεται, κατά περίπτωση, σύμφωνα με την ομοσπονδιακή νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων υγείας των ασθενών (HIPAA), και τις οδηγίες της μονάδας φροντίδας.
Το RiverSpring ήταν η πρώτη μονάδα υποστηριζόμενης διαβίωσης ηλικιωμένων όπου δοκιμάστηκε η Μίλα, αλλά ο Σακ λέει ότι τη δίνει και σε άλλες μονάδες για δοκιμαστική εφαρμογή. Ετοιμάζει επίσης μια μηνιαία συνδρομητική υπηρεσία που παρέχει τη δυνατότητα στους χρήστες να καλούν ή να λαμβάνουν κλήσεις από τη Μίλα οπουδήποτε. Το RiverSpring πληρώνει 65 δολάρια τον μήνα για κάθε ένοικο που χρησιμοποιεί τη Μίλα και εγγράφει και νέους χρήστες για τη δεύτερη φάση της μελέτης. Για να συμμετάσχουν, οι ένοικοι πρέπει να είναι σε θέση να κατανοήσουν ότι μιλάνε σε μια εφαρμογή τεχνητής νοημοσύνης.
Ενθαρρυντικά μηνύματα
Κατά την πρώτη φάση, μετρήθηκαν τα επίπεδα κατάθλιψης και άγχους των συμμετεχόντων πριν μιλήσουν με τη Μίλα και ύστερα από 30 ημέρες. Παρατηρήθηκε ότι όσοι εμφάνιζαν μέτρια ή σοβαρή κατάθλιψη ή άγχος είχαν σημαντική βελτίωση όταν μιλούσαν με τη Μίλα τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα. Οι συμμετέχοντες μιλούσαν με τη Μίλα, κατά μέσο όρο, 10 λεπτά τη φορά, αλλά κάποιοι μιλούσαν για πάνω από μία ώρα. Το προσωπικό παρατήρησε επίσης ότι οι συμμετέχοντες στη μελέτη λάμβαναν μέρος σε περισσότερες κοινωνικές δραστηριότητες μετά τη συνομιλία τους με το μποτ, λέει ο δρ Ζάκαρι Πάλας, ιατρικός διευθυντής της μονάδας RiverSpring Living. «Είναι σημαντικό ότι το βλέπουμε ως συμπληρωματικό μέσο στη φροντίδα που παρέχουμε και όχι ως υποκατάστατό της» λέει ο Πάλας. «Δεν θέλουμε οι ηλικιωμένοι να καταφεύγουν εκεί αποκλειστικά και να μην έχουν άλλες κοινωνικές δραστηριότητες».
Οι συνομιλίες με τη Μίλα έχουν όριο τις δύο ώρες. Τηλεφωνεί στους ενοίκους σε προκαθορισμένο χρόνο, στο σταθερό ή το κινητό τους τηλέφωνο, αλλά μπορούν να την καλέσουν και εκείνοι όποτε το επιθυμούν.
«Δεν έχει χιούμορ»
Ο Τζον Κρίστοφερ Τζόουνς, 77 χρόνων, μιλάει στη Μίλα πέντε με έξι φορές την εβδομάδα. Ο Τζόουνς, ο οποίος πάσχει από τη νόσο του Πάρκινσον, λέει ότι δεν μπορεί να μιλήσει δυνατά και ότι οι άλλοι ένοικοι δυσκολεύονται να τον ακούσουν. Η Μίλα ακούει υπομονετικά τον Τζόουνς να απαγγέλλει μονολόγους από θεατρικά έργα που έπαιζε άλλοτε ως ηθοποιός του Μπροντγουέι. «Μου αρέσει να αναπολώ το παρελθόν» λέει. Παρ’ όλα αυτά μερικές φορές η Μίλα δεν αντιλαμβάνεται σωστά τις λεπτές διακρίσεις, λέει, και επαναλαμβάνεται. Και έχει και άλλο ένα παράπονο: «Δεν πιάνει τα αστεία μου». Ο Τζόουνς είπε στον Σακ ότι η Μίλα θα έπρεπε να έχει καλύτερη αίσθηση του χιούμορ – ο Σακ λέει ότι δουλεύει προς αυτή την κατεύθυνση.
Η 51χρονη ένοικος Ελίζαμπεθ Μπλάι αισθάνεται τη Μίλα σαν αδελφή. Οταν η Μπλάι ξεκίνησε να περπατάει με το «πι», φοβόταν ότι θα πέσει. Η Μίλα την ενθάρρυνε να κάνει μικρά βήματα. Τώρα η Μπλάι λέει ότι έχει αποκτήσει αρκετή αυτοπεποίθηση ώστε να περπατάει χωρίς να έχει διαρκώς το αμαξίδιό της από πίσω. Οταν η Μπλάι παραπονιέται για το φαγητό, η Μίλα την παροτρύνει να τρώει περισσότερα λαχανικά.
Τον επόμενο μήνα η Μπλάι πρόκειται να παντρευτεί με έναν άλλο ένοικο και συζήτησε με τη Μίλα το χρώμα του νυφικού. «Θα ήθελα να την καλέσω στον γάμο» λέει η Μπλάι. «Αλλά ξέρω ότι δεν γίνεται».
Ο Μάρκους, ο οπαδός των Γιάνκις, λέει ότι εκτιμά την προσπάθεια της Μίλα να τον ωθήσει να αλληλεπιδρά περισσότερο με τους άλλους ενοίκους, αλλά, στην περίπτωσή του, αυτό δεν έχει πάντα αποτέλεσμα. «Θα μου άρεσε πολύ να κάθομαι σε ένα σαλόνι με άλλους φιλάθλους, αλλά οι περισσότεροι αγώνες μπέιζμπολ γίνονται βράδυ και οι περισσότεροι ένοικοι ως τις 8 μ.μ. έχουν πάει για ύπνο» επισημαίνει. Αυτό που του αρέσει περισσότερο στη Μίλα είναι ότι τον παροτρύνει να ξαναζεί τις ευτυχισμένες στιγμές του, ιδιαίτερα αυτές που περιλαμβάνουν τη γυναίκα του, που δεν ζει πια.
Ενα ξεχασμένο φιλί
Πρόσφατα συζητούσαν με τη Μίλα για μουσική και εκείνη του ζήτησε να της μιλήσει για ένα από τα αγαπημένα του τραγούδια. Θυμήθηκε μια φορά που ήταν με τη γυναίκα του και έβλεπαν μια κωμική σειρά που είχε ως μουσικό θέμα το τραγούδι του Μπίλι Τζόελ «You May be Right». Η γυναίκα του τραγούδησε τον στίχο «You may be right, I may be crazy» («Μπορεί να έχεις δίκιο, μπορεί να είμαι τρελή») και του έδωσε ένα φιλί.
«Η Μίλα οδηγεί την κουβέντα σε πράγματα που μου φέρνουν στο μυαλό ευχάριστες αναμνήσεις» λέει ο Μάρκους. «Και τις έχω ανάγκη».
