Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας, η ιστοσελίδα που δημιούργησε ο εκπαιδευτικός Μανώλης Κουσλόγλου για να δοθούν λύσεις στα τεχνικά προβλήματα όσων εκπαιδευτικών απασχολούνται στην τηλεκπαίδευση, κατακλύστηκε από σχόλια: «Χανιά: σήμερα 4 ώρες, όλα καλά», «1ο Γυμνάσιο Λέρου: η πρώτη ώρα καλά, μετά τίποτα…», «Γέρακας: 2η και 6η όλα καλά», «Ρόδος: σήμερα παραδόξως δεν κολλήσαμε», «6ο Γυμνάσιο Καβάλας: από την 3η έως την 7η συνεχόμενα μάθημα με μικροπροβλήματα, μόνο την 7η δεν δούλευε το e-class». Η διαδικτυακή ομάδα αριθμεί 32.000 μέλη. Η αλήθεια είναι ότι, σε σχέση με την περασμένη άνοιξη, το σύστημα την περασμένη εβδομάδα δούλεψε καλύτερα. Με εξαίρεση το «μπλακ άουτ» κατά την πρώτη ημέρα της εφετινής υποχρεωτικής τηλεκπαίδευσης για Γυμνάσια και Λύκεια, που έφερε πολιτική θύελλα, προτού καν διαπιστωθεί η αιτία, με την αξιωματική αντιπολίτευση να κάνει λόγο για «φιάσκο» ζητώντας την παραίτηση της υπουργού Παιδείας, Νίκης Κεραμέως. Ολα της αρχής δύσκολα Τι έριξε όμως έξω τη σύγχρονη τηλεκπαίδευση την περασμένη Δευτέρα; Ουσιαστικά, η πλατφόρμα Webex Meetings κατέβασε ρολά σε δύο κύματα μέσα στην ημέρα εξαιτίας προβλημάτων στις υπηρεσίες του Cluster BI της Cisco στο Λονδίνο. Ως αποτέλεσμα, οι χρήστες που έπαιρναν υπηρεσίες από το εν λόγω data center αντιμετώπισαν αδυναμία σύνδεσης στην πλατφόρμα, αρχικά για 44 λεπτά στις 9.43 π.μ. και κατόπιν για 16 λεπτά στις 12.12 μ.μ. Μεταξύ αυτών ήταν και το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο (ΠΣΔ), που αποτελεί τον καθολικό δικτυακό πάροχο της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα. Με ανακοίνωσή της, η πολυεθνική εταιρεία, για τα μεγέθη της οποίας το συμβάν είναι μικρής έκτασης, εξήγησε ότι αυτό «επηρέασε για μικρό χρονικό διάστημα έναν περιορισμένο αριθμό χρηστών στην περιοχή EMEAR (Ευρώπη, Μέση Ανατολή, Αφρική και Ρωσία)», σημειώνοντας ότι συνεχίζει να εξελίσσει τα συστήματα και τις διαδικασίες της προκειμένου να μετριάσει παρόμοια συμβάντα στο μέλλον. Ηταν η Ελλάδα πηγή του προβλήματος; Δεν ήταν βέβαια λίγοι εκείνοι που ψιθύρισαν ότι η Ελλάδα δημιούργησε το πρόβλημα. Εικασία που χαρακτηρίζεται αβάσιμη από στελέχη του κλάδου, δεδομένου ότι το πρώτο κουδούνι στις ψηφιακές τάξεις είχε χτυπήσει πολύ πριν το συμβάν. Ενώ και το επόμενο πρωί στις 8.00 η πλατφόρμα «σήκωσε» περίπου 40.000 e-classes χωρίς να αντιμετωπίσει αντίστοιχο πρόβλημα. Εν τω μεταξύ, όπως φαίνεται σε εργαλεία real time παρακολούθησης online υπηρεσιών, η χρήση της Webex στην Ελλάδα, στη Γερμανία, στην Ιταλία, εμφάνισε αντίστοιχα χαρακτηριστικά συμφόρησης στις ίδιες ώρες. Σε γενικές γραμμές, το Πανελλήνιο Σχολικό Δίκτυο ανταποκρίθηκε κατά τις πρώτες ημέρες μιας πρωτόγνωρης περιόδου, αν και «έπεφτε» ανά διαστήματα σε συγκριμένες περιοχές, καταγράφοντας βελτίωση στο κλείσιμο της εβδομάδας. Αυτό αποδίδεται στην ποιότητα των συνδέσεων στις σχολικές μονάδες, που αναγκάζουν συχνά τους εκπαιδευτικούς να ζητούν από τους μαθητές να απενεργοποιούν τις κάμερες, αλλά και στον φόρτο στις υποδομές του ΠΣΔ που θα πρέπει να κάνει την ταυτοποίηση των μαθητών για την είσοδο στην πλατφόρμα της τηλεκπαίδευσης. Παράλληλα, και τα δίκτυα των νοικοκυριών ζορίζονται, με τα μέλη να πρέπει να μπαίνουν σχεδόν ταυτόχρονα για δουλειά και μαθήματα. Υπεύθυνοι κέντρων πληροφορικής των σχολείων σε μεγάλες περιοχές της χώρας δήλωναν στο «Βήμα» τις προηγούμενες ημέρες ότι το ΠΣΔ είναι υποστελεχωμένο και οι υποδομές χρειάζονται ενίσχυση για να «σηκώνουν» καθημερινά περί τους 600.000 μαθητές και 60.000-70.000 εκπαιδευτικούς που κάνουν μαθήματα όλο το πρωινό τους. Σχολεία ξεχασμένα στη δεκαετία του ’90 Η έναρξη της προηγούμενης σχολικής χρονιάς, το φθινόπωρο του 2019, βρήκε περίπου 7.100 συνδέσεις σχολικών μονάδων της χώρας να… βαδίζουν με τεχνολογία ISDN. Περισσότερες δηλαδή από τις μισές σχολικές μονάδες της χώρας είχαν τηλεφωνικές συνδέσεις που παρέπεμπαν στη δεκαετία του ’90. Κι ενώ η ζωή τρέχει σε ρυθμούς Τεχνητής Νοημοσύνης, Internet of Things και Επαυξημένης Πραγματικότητας, εξελίξεις που οι νέες γενιές μοιάζουν να παίζουν στα δάκτυλα από τη γέννησή τους, τα σχολεία παρέμεναν ξεχασμένα σε τεχνολογίες που δεν μπορούν καν να «σηκώσουν» την απλή πλοήγηση στο Διαδίκτυο. Πριν από έναν χρόνο ξεκίνησε η αναβάθμιση των συνδέσεων σε 11.400 σχολικές μονάδες, με πρωτοβουλία των υπουργείων Παιδείας και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, από τις υφιστάμενες ADSL σε ευρυζωνικές συνδέσεις VDSL και από τις παρωχημένες ISDN στις πιο «γρήγορες» διαθέσιμες συνδέσεις στην περιοχή που βρίσκεται κάθε σχολείο. Εχουν ήδη αναβαθμιστεί πάνω από 80% των πολύ παλιών συνδέσεων, ενώ στο σύνολο των σχολικών μονάδων πλησιάζουν στο 70%. ΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ Το ετήσιο κόστος των 6,5 εκατ. ευρώ για την παροχή τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών στα σχολεία της χώρας επιβαρύνεται από αυτόν τον ομολογουμένως απαραίτητο εκσυγχρονισμό κατά μόλις 7.000 ευρώ! Κόστος που προφανώς δεν δικαιολογεί ότι τα σχολεία μας ξεχάστηκαν διαχρονικά σε περασμένες δεκαετίες. Πρόκειται δε για ένα μεταβατικό στάδιο, μέχρι την ολοκλήρωση του έργου «ΣΥΖΕΥΞΙΣ ΙΙ», που θα συνδέσει το σχολικό δίκτυο της χώρας με οπτικές ίνες. «Είμαστε εδώ με όσα μέσα διαθέτουμε» «Πώς αντιμετωπίζει και αντεπεξέρχεται ένας εκπαιδευτικός σε πρωτόγνωρες υγειονομικές συνθήκες που επιβάλλουν την απομάκρυνση όλης της εκπαιδευτικής κοινότητας από το φυσικό της χώρο που είναι το σχολείο;» αναρωτιέται η καθηγήτρια Χρυσούλα Λάζου που έχει εξειδίκευση στα θέματα νέων τεχνολογιών από το Γυμνάσιο Αμυγδαλεώνα Καβάλας. «Η εμπειρία της πρώτης απόπειρας οργάνωσης απομακρυσμένης εκπαίδευσης για τον μαθητικό πληθυσμό της χώρας μας τον περασμένο Μάρτη και η παράλληλη ανάγκη να διατηρήσουμε την επαφή μας με τους μαθητές μας που βιώνουν μια άνευ προηγουμένου ψυχοκοινωνική αναστάτωση και φόρτιση, παρακολουθώντας τις εξελίξεις αλλά και προσπαθώντας να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους ως μαθητές χωρίς καμία προηγούμενη εμπειρία και εξοικείωση με τις δυνατότητες που προσφέρει το Διαδίκτυο, ίσως αποτέλεσαν και το έναυσμα για επιτάχυνση των διαδικασιών εκσυγχρονισμού και καινοτομίας στην εκπαίδευση εντάσσοντας τον ψηφιακό γραμματισμό όλων μας, μαθητών, εκπαιδευτικών και γονέων, στις βασικές απαιτούμενες δεξιότητες της εποχής μας» αναφέρει. Τι έκανε η ίδια το διάστημα που προηγήθηκε; «Βλέποντας τη μετάβαση στην απομακρυσμένη μάθηση και επικοινωνία με τους μαθητές ως ευκαιρία για την απόκτηση δεξιοτήτων, συμπεριφορών και νέας κουλτούρας στην πρόσβαση στη γνώση, αφού οργάνωσα το υλικό μου, το πρώτο βήμα ήταν να εξοικειώσω τους μαθητές μου με την επιτυχή είσοδο και χρήση της εκπαιδευτικής πλατφόρμας. Να τους ξεναγήσω στη νέα τους ψηφιακή τάξη, στους τρόπους αλληλεπίδρασης και μεταξύ τους συνεργασίας σε διαδικτυακά σύγχρονα και ασύγχρονα περιβάλλοντα, υποβολής εργασιών, αναζήτησης εγγράφων, αλλά και στον μιντιακό-πληροφοριακό γραμματισμό τους για αναζήτηση ποιοτικής πληροφορίας». Γνώσεις πάντα χρήσιμες άλλωστε. «Βασικό κομμάτι, φυσικά, σε αυτή τη νέα πρόκληση στον χώρο της εκπαίδευσης παίζει ο ενθουσιασμός, το μεράκι και η αγάπη του εκπαιδευτικού για το λειτούργημά του. Οι εκπαιδευτικοί είμαστε εδώ, αγαπάμε το λειτούργημά μας και θα προσπαθήσουμε να διατηρήσουμε ενεργή την εκπαιδευτική κοινότητα με όσα μέσα διαθέτουμε» λέει χαρακτηριστικά. «Οταν τον Μάρτιο του 2020 ξεκίνησε η εξ αποστάσεως εκπαίδευση, σύσσωμη η εκπαιδευτική κοινότητα βρέθηκε μπροστά σε μία πρωτόγνωρη πρόκληση αλλά και σε αξεπέραστες πολλές φορές δυσκολίες» συμπληρώνει η υποδιευθύντρια Γυμνασίου στη Βόρεια Ελλάδα Αλεξάνδρα Γερακίνη. «Τον αρχικό φόβο και την αμηχανία διαδέχθηκαν οι ατέλειωτες ώρες εργασίας μπροστά στην οθόνη του υπολογιστή προκειμένου να σταθούμε δίπλα στους μαθητές και στις οικογένειές τους. Και έτσι, βήμα-βήμα οι προσπάθειές μας άρχισαν να αποδίδουν καρπούς».