Η επιστροφή του Αλέξη Τσίπρα, μέσω του rebranding που επιχειρεί, δεν είναι απλά θέμα πολιτικής συγκυρίας και συσχετισμών, αλλά μια σχεδιασμένη στρατηγική με συγκεκριμένο οδικό χάρτη.
Αν παρατηρήσει κανείς προσεκτικά, εκτός από τις αναφορές του στον «νέο πατριωτισμό», όπως έκανε την προπερασμένη Παρασκευή στο συνέδριο του Economist στη Θεσσαλονίκη, θα δει έναν «νέο Τσίπρα», αποστασιοποιημένο από τον παλαιό ριζοσπαστικό εαυτό του. Τι ακροατήριο έχει αυτή η μεταστροφή και πόσους πείθει είναι ερωτήματα που θα τα απαντήσει ο χρόνος.
Στον δρόμο για τη Δαμασκό, εν προκειμένω για τη Θεσσαλονίκη, ένας μετανοημένος Αλέξης είδε το φως στον μεσαίο χώρο και άφησε πίσω του τα ιμάτια της τοξικότητας για το κοστούμι της συναίνεσης.
Σε αυτή τη δεύτερη ζωή, αν την πετύχει, δεν θέλει συνδετικούς κρίκους με το παρελθόν, ιδίως με οτιδήποτε θυμίζει τον ΣΥΡΙΖΑ υπό την ηγεσία του, μολονότι πολλοί παλαιοί του σύντροφοι κάθονται σε αναμμένα κάρβουνα περιμένοντας το κάλεσμά του. Η νέα αρχή απαιτεί νέα πρόσωπα.
Αντιδράσεις των παλαιών συντρόφων
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και θεωρούν αδιανόητη την κίνηση του Αλ. Τσίπρα προς τη δημιουργία νέου κόμματος, ανάμεσά τους ο νυν πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτης Φάμελλος, ο οποίος το είπε ανοικτά την περασμένη Πέμπτη στη ΔΕΘ. «Είναι αδιανόητη όποια συζήτηση περί κατακερματισμού και ανεξαρτητοποίησης» τόνισε και πρόσθεσε ότι είναι «αδιανόητη η συζήτηση για ένα νέο κόμμα». Το ίδιο πιστεύουν και οι άλλοτε επιστήθιοι φίλοι του, Νίκος Παππάς και Παύλος Πολάκης, που θεωρούν ότι προέχει η ενδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ και η προοδευτική απάντηση στον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Το θέμα είναι ότι ούτε συμμαχίες ούτε μέτωπα φαίνονται στον ορίζοντα, ο Αλ. Τσίπρας δεν ανταποδίδει τα πυρά ούτε σε φίλους ούτε σε εχθρούς, και ο ΣΥΡΙΖΑ κατακρημνίζεται στις μετρήσεις που τον εμφανίζουν ακόμα και στην επικίνδυνη ζώνη του 3%-4%, δηλαδή με πιθανότητα να μείνει εκτός Βουλής, και μόνη σύμμαχο τη Νέα Αριστερά, εξ ου και το άνοιγμα που έκανε στους πρώην συντρόφους ο Σ. Φάμελλος, γνωρίζοντας ότι πολλοί δεν είναι αρνητικοί στο σενάριο για συνεργασία.
Σε αυτό το παρασκηνιακό παιχνίδι και τις επαφές μεταξύ ΣΥΡΙΖΑ και Νέας Αριστεράς, ο Αλ. Τσίπρας δεν συμμετέχει ούτε μέσω «αντιπροσώπων». Στο μυαλό του έχει πώς θα διεκδικήσει την ηγεσία της ευρύτερης δημοκρατικής παράταξης μέσω τού υπό ίδρυση κόμματός του.
Δεν είναι τυχαίο ότι και στο Μέγαρο Μαξίμου φαίνεται ότι έχουν αποφασίσει πως θα τον έχουν απέναντί τους ως έναν από τους βασικούς αντιπάλους, καθώς κανείς δεν μπορεί να βγάλει από την πολιτική εξίσωση το ΠαΣοΚ, που δίνει τη δική του μάχη για να εξασφαλίσει περισσότερο ζωτικό χώρο.
Οι συνεχείς αιχμηρές αναφορές του Κ. Μητσοτάκη και κεντρικών στελεχών της ΝΔ για τα χρόνια της πρωθυπουργίας του, και ιδιαίτερα για το πρώτο εξάμηνο του 2015, εξυπηρετούν τον στόχο όχι του αντι-ΣΥΡΙΖΑ, αλλά του αντι-Τσίπρα μετώπου. Επιδίωξη είναι να λειτουργήσουν σαν μια διαρκής υπενθύμιση ότι ο Αλ. Τσίπρας, αν και απών από την επίσημη πολιτική, παραμένει ο βασικός αντίπαλος που κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει.
Η προ ημερών δημόσια ομιλία του, με την κατάθεση πλατφόρμας διακυβέρνησης, πασπαλισμένη με πολλή σοσιαλδημοκρατία, χωρίς αναφορές στην Αριστερά, ερμηνεύθηκε ως εξωτερίκευση της πρόθεσής του να εγκαταλείψει το κλαμπ των πρώην και να επιστρέψει ως ηγέτης νέου κόμματος, έτοιμος να διεκδικήσει ξανά κεντρικό πολιτικό ρόλο. Είναι προφανές, αλλά το διευκρινίζουν και συνομιλητές του, ότι το ακροατήριο στο οποίο απευθύνεται είναι το κεντρώο και κεντροαριστερό, για αυτό μιλάει για έναν «νέο πατριωτισμό».
Το νέο του σλόγκαν επικρίθηκε και ο ίδιος δέχθηκε αμέτρητα πυρά από πρώην συντρόφους του, στοιχείο που δείχνει πως έχουν κοπεί πολλές γέφυρες με το παρελθόν και αρκετοί αριστεροί σύντροφοί του εμφανίζονται μετανιωμένοι που τον στήριζαν.
Για τον Αλ. Τσίπρα αυτό είναι αδιάφορο. Εξάλλου ο πρώην πρωθυπουργός ήθελε εδώ και χρόνια να ξεκόψει από πολλούς από όσους τον περιτριγύριζαν και εμφανίζονταν ως αγγελιοφόροι του. Παλαιότερα έκανε το λάθος να συμβιβάζεται, όπως λένε οι δικοί του άνθρωποι, με τις διάφορες ομάδες εντός του ΣΥΡΙΖΑ και δεν τόλμησε να κάνει την υπέρβαση και να τα αλλάξει όλα.
Μάλιστα, περίπου ενάμιση χρόνο πριν από τις εκλογές του 2021, προκειμένου να ξεφύγει από την κομματική νομενκλατούρα, δημιούργησε ένα εσωτερικό think tank με 30 προσωπικότητες, εκτός πολιτικής. «Θέλω να προβληθούν αυτά τα πρόσωπα και να στηριχθούν. Να αλλάξει η εικόνα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία προς την κοινωνία» έλεγε τότε σε συνομιλητές του. Τότε δεν γκρέμισε τα εσωκομματικά τείχη και τώρα επιχειρεί να γκρεμίσει τον ίδιο τον ΣΥΡΙΖΑ, όπως τον κατηγορεί η Κουμουνδούρου. Αυτός ο ψυχρός εμφύλιος θα έχει βέβαια θύματα, αλλά δεν είναι σίγουρο ότι θα έχει νικητές.
Πρόσωπα και ιδεολογία
Προς το παρόν, ο στόχος του Αλ. Τσίπρα είναι τόσο ο πολιτικός λόγος του, όπως φάνηκε στο συνέδριο του Economist, όσο και τα πρόσωπα που θα εμφανιστούν δίπλα του, να δίνουν την αίσθηση της αλλαγής και του καινούργιου, το οποίο όμως δεν θα τρομάζει τους πολίτες, όπως την περίοδο 2019-2023.
Για αυτό στη Θεσσαλονίκη ήταν μαζί του ο μετριοπαθής, πρώην αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών Γιώργος Χουλιαράκης.
Ο ιδεολογικός πυλώνας του πρώην πρωθυπουργού θα είναι ο «δημοκρατικός καπιταλισμός», γύρω από τον οποίο αναμένεται να ξετυλιχθεί το σχέδιο διαμόρφωσης της πολιτικής του εικόνας αλλά και του πολιτικού του αφηγήματος.
Μάλιστα, τακτικοί συνομιλητές του λένε ότι η προσπάθεια που γίνεται για το νέο κόμμα, την ίδρυση του οποίου τοποθετούν στις αρχές του 2026, αφού προηγηθεί η έκδοση του βιβλίου του Αλ. Τσίπρα, δεν είναι οργανωτικής φύσεως. Είναι μια απόπειρα πολιτικής ανασύνθεσης του ευρύτερου κεντροαριστερού χώρου.
Το σχέδιο αναμένεται να συναντήσει πολλά εμπόδια γιατί ο χώρος είναι μεν κατακερματισμένος, αλλά σε αυτόν υπάρχει το ΠαΣοΚ που έχει βαθιές ρίζες στην κοινωνία και είναι σφόδρα αντιτσιπρικό. Προφανώς θα χρειαστεί χρόνος για να ωριμάσουν τα πράγματα, αλλά ο φόβος της κήρυξης πρόωρων εκλογών ίσως αποδειχθεί καταλυτικός παράγοντας.
Και μπορεί οι απέναντι να παραμένουν προς το παρόν μακριά από τα δράματα του ΣΥΡΙΖΑ, οι δικοί του όμως στάζουν χολή. «Εχει σκεφτεί κανείς τι είναι ο Τσίπρας χωρίς εμάς;» διερωτήθηκε ο Π. Πολάκης.
Το ίδιο ερώτημα, βέβαια, θα μπορούσε να το θέσει από την ανάποδη και ο Τσίπρας, ο οποίος όμως αποφεύγει τις πνιγηρές αντιπαραθέσεις με ό,τι έχει αφήσει πίσω του και επιμελείται την έκδοση του βιβλίου του, στο οποίο θα εξιστορεί και θα εξηγεί τα πεπραγμένα της πρωθυπουργικής θητείας του.
Το βιβλίο αναμένεται να κυκλοφορήσει πριν από τις αρχές Νοεμβρίου και θα παρουσιαστεί στην Αθήνα και στην περιφέρεια. Μάλιστα, αυτή την περιοδεία ενδέχεται να την κάνει ως ιδιώτης φροντίζοντας να παραιτηθεί από το άβολο αξίωμα του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ.
