Τούτες είναι ημέρες κρασιού και λουλουδιών για τους αντισυστημικούς. Εν ριπή οφθαλμού η παγκόσμια ισορροπία που κρατούσε από επτά δεκαετίες τινάχτηκε στον αέρα από ένα προφανώς ανισόρροπο πρόσωπο που κατέλαβε την εξουσία στη μεγαλύτερη δύναμη του κόσμου, κινητοποιώντας τα αρχετυπικά συνθήματα και τον πρωτόγονο ψυχισμό του εθνολαϊκισμού. Μέχρι στιγμής η ανατροπή έχει συντελεστεί στο συμβολικό και στο ρητορικό επίπεδο, μένει να δειχθεί πόσο βαθιά θα προχωρήσει στο υπόστρωμα των θεσμών.
Είναι ο Τραμπ έτοιμος να πραγματοποιήσει τα όσα ασυνάρτητα, παιδαριώδη και τρομακτικά διακηρύσσει καθημερινά με τη μανιακή αδιαφορία του νάρκισσου για τις ζωές των άλλων; Στην προοδευτική Αμερική κυριαρχεί ο φόβος ότι είναι: η άρνησή του να υποταχθεί στη δικαστική εξουσία, λ.χ., είναι ευθεία επίθεση κατά του Συντάγματος.
Μια απελπισία διακατέχει αυτή τη στιγμή κάθε έντιμο δημοκράτη. Ο ασταμάτητος κανονιοβολισμός του ψέματος (π.χ. «η Ουκρανία άρχισε τον πόλεμο») ενισχυμένος από τα αδίστακτα τάγματα εφόδου των (ψευτο)κοινωνικών μέσων και τα τρισεκατομμύρια του Μασκ πνίγουν κάθε αντίσταση.
Ενα πράγμα έχει ήδη γίνει φανερό: ότι στην εποχή του απόλυτου σχετικισμού («έτσι είναι αν έτσι νομίζετε») και της «αποδόμησης» όλων των αξιών (στην οποία πρωτοστάτησαν «ριζοσπάστες» διανοούμενοι) είναι εύκολο κάποιος χαρισματικός τσαρλατάνος να τραβήξει πίσω του μια αγέλη με μονολεκτικούς βρυχηθμούς που την κάνουν να «αγανακτεί».
Η φιλελεύθερη δημοκρατία έχει φθάσει σε ένα επικίνδυνο όριο, όταν αυτοί που τη μισούν μπορεί να λάβουν εντολή από μια ελεύθερα και συνταγματικά εκφρασμένη πλειοψηφία να την καταλύσουν. Διότι, παρά την καραμέλα που πιπιλίζουν μηχανικά οι πολιτικοί μας, η δημοκρατία έχει αδιέξοδα και ένας λαός μπορεί κάλλιστα να επιλέξει ελευθέρως να αυτοκτονήσει (θυμηθείτε το ’15…). Ασφαλώς ο πρώτος και μέγιστος έπαινος της δημοκρατίας είναι ότι προστατεύει το δικαίωμα των εχθρών της να την κατηγορούν και να κινούνται εναντίον της. Τι μας ωφελεί όμως να είναι και ο τελευταίος;
Οι αντισυστημικοί σήμερα πανηγυρίζουν. Και δικαίως. Γιατί την παγκόσμια τάξη που καταρρέει τη μισούσαν εκ βαθέων. Στην Αμερική δεν υπάρχει δημοκρατία, κατά την αντίληψή τους, άρα τι πειράζει που ο Τραμπ την κατεδαφίζει; Οι διεθνείς θεσμοί, ο ΟΗΕ, το ΔΝΤ, η ΕΕ, δεν είναι για αυτούς παρά όργανα του ιμπεριαλισμού, άρα τι μας ενδιαφέρει ο Τραμπ να τους διαλύσει; Ο Τραμπ είναι ο ήρωάς τους, είναι ο ελπιδοφόρος καβαλάρης στο λευκό φαρί που θα τσακίσει αυτές τις αλυσίδες και μέσα στη λαμπρή αναρχία που θα γεννηθεί οι νέοι ήρωες θα χτίσουν τον φανταστικό τέλειο κόσμο που συγκλονίζει τα όνειρά τους.
Και μαζί του αγκαλιά ο σύντροφος της «άλλης πλευράς», ο σιδερένιος Πούτιν, ο κληρονόμος την ένδοξης επαναστατικής παράδοσης της KGB, που από το 2008 πριονίζει μεθοδικά τη δημοκρατική ελευθερία των λαών: χρηματοδοτεί τη φιλοναζιστική Ακροδεξιά στην Ευρώπη, διαμελίζει τις χώρες που είχαν τη γεωγραφική ατυχία να συνορεύουν μαζί του, από το 2022 εισβάλλει κτηνωδώς στο έδαφος μια χώρας που είχε πολλάκις υπογράψει επισήμως να σεβαστεί την ανεξαρτησία και την εδαφική της ακεραιότητα. Αυτός και αν είναι αντισυστημικός γίγαντας.
Και τι χαρά που έχει βάλει στο στόχαστρο, χέρι-χέρι με τον Τραμπ, αυτή τη «μαλθακή» Ευρώπη που έτσι κι αλλιώς κάθε αντισυστημικός απεχθάνεται – παρά το ότι ενθυλακώνει τους μισθούς της, απαιτεί σθεναρά τις επιδοτήσεις και τα «πακέτα» της, ζητάει να του εξασφαλίζει τα σύνορα και να του χαρίσει τα χρέη. Και οι δύο μαζί αυτές οι αντισυστημικές μεγαλοφυΐες, Τραμπ και Πούτιν, απολαμβάνουν ένα 60% αποδοχής από «τον λαό μας».
Θα λέγαμε ότι η καταστροφική τους σύμπραξη επαναλαμβάνει τώρα σε παγκόσμιο επίπεδο την κομματική συμμαχία που μας κυβέρνησε από το ’15 έως το ’19. Τώρα όμως κινδυνεύει να πέσει στον γκρεμό ολόκληρη η ανθρωπότητα.
Ο κ. Περικλής Σ. Βαλλιάνος είναι ομότιμος καθηγητής Πολιτικής Φιλοσοφίας ΕΚΠΑ.
