Το αφήγημα «το κακό μας Σύνταγμα» που δένει τα χέρια των καλών μας βουλευτών και δεν αφήνει τη Δικαιοσύνη να κάνει τη δουλειά της είναι βολικό για κάποιους, αλλά μπάζει από παντού. Κατ’ αρχάς γιατί μεταθέτει την ευθύνη από εκεί που πραγματικά βρίσκεται – στην κυβέρνηση και στην κοινοβουλευτική της πλειοψηφία – στον καταστατικό χάρτη της χώρας και σε μια πρόβλεψη που μετρά πάνω από έναν αιώνα ιστορίας και σειρά παρόμοιων ρυθμίσεων σε πολλές δυτικές δημοκρατίες.
Μη γελιόμαστε. Οταν η Κοβέσι λέει πως το ελληνικό Σύνταγμα εμποδίζει την έρευνα, στην πραγματικότητα λέει, με τον κομψότερο δυνατό τρόπο, ότι η ελληνική Βουλή εργαλειοποιεί μια διάταξη του Συντάγματος για να εμποδίσει την έρευνα της Δικαιοσύνης. Και στα Τέμπη (αρχικά) και στον ΟΠΕΚΕΠΕ οι υπουργοί έμειναν στο απυρόβλητο όχι επειδή το Σύνταγμα το υπαγορεύει, αλλά επειδή οι βουλευτές τούς προστάτευσαν.
Πουθενά δεν γράφει το Σύνταγμα ότι κάθε φορά που φτάνουν δικογραφίες με πιθανές ποινικές ευθύνες πρώην ή νυν υπουργών πρέπει να μπαίνουν στο συρτάρι. Είπε πουθενά το Σύνταγμα στους βουλευτές της ΝΔ να μην κάνουν προανακριτική για Καραμανλή και Σπίρτζη το 2023 για τη σύμβαση 717; Το πόσο δεν εμποδίζει το Σύνταγμα τη διερεύνηση φάνηκε άλλωστε και από το γεγονός ότι μόλις βούλιαξε η χώρα από τα συλλαλητήρια για τα Τέμπη, η κυβέρνηση, αντιλαμβανόμενη το αδιέξοδο, ανέκρουσε πρύμναν και αποφάσισε να παραπέμψει τελικά όπως-όπως Καραμανλή και Τριαντόπουλο. Εχει κανείς αμφιβολία πως αν έβγαινε πάλι ένα εκατομμύριο κόσμος στους δρόμους, δεν θα έκανε το ίδιο με Βορίδη και Αυγενάκη;
Οχι λοιπόν. Το Σύνταγμα δεν λέει πως οι υπουργοί έχουν το ακαταδίωκτο. Το αντίθετο: δίνει τον δρόμο για να προχωρήσουν οι έρευνες και οι διώξεις όπου πρέπει. Αν πάσχει η εφαρμογή – και στη χώρα μας δεν πάσχει απλά, ασθενεί βαριά – τότε, σύμφωνοι. Να το αλλάξουμε. Αλλά όχι και να αναθεματίζουμε το Σύνταγμα, επειδή απλώς καταρτίστηκε με πίστη πως οι βουλευτές θα τηρούν τον όρκο τους να υπακούουν το Σύνταγμα και να εκπληρώνουν ευσυνείδητα τα καθήκοντά τους.
Και μη μου πείτε πως υπακούουν το Σύνταγμα κι εκπληρώνουν ευσυνείδητα τα καθήκοντά τους όταν αγνοούν εισαγγελικές έρευνες και αιτήματα για έρευνα για να προστατεύσουν το κόμμα τους. Οταν στήνουν μαζική ψηφοφορία επιστολικά για να παρακάμψουν μια διαδικασία ή να αποτρέψουν μια απόφαση με σημαντικό πολιτικό κόστος.
Και εν πάση περιπτώσει, πάει πολύ να πιστώνεται μια δήθεν βούληση να μπει τέλος στην ατιμωρησία μέσω συνταγματικής αναθεώρησης σε εκείνους που φροντίζουν και μεθοδεύουν αυτή την ατιμωρησία απροσχημάτιστα. Να το αλλάξουμε το Σύνταγμα γιατί δεν είμαστε αρκετά ώριμοι ώστε να μην το εργαλειοποιούμε, αλλά, αν θέλουμε να μιλήσουμε για ατιμωρησία, ας κοιτάξουμε πού πραγματικά παράγεται. Στις κυβερνήσεις που κουκουλώνουν, στις πλειοψηφίες που προστατεύουν, στους βουλευτές που κάνουν το πολιτικό τους καθήκον λάστιχο. Το Σύνταγμα, βλέπεις, δεν μπορεί να τους υποχρεώσει να έχουν πολιτικό θάρρος και συνείδηση.
