Τώρα που κατακάθισε η σκόνη από τον νέο και οδυνηρό αποκλεισμό της εθνικής ομάδας ποδοσφαίρου, η χρονική απόσταση ευνοεί ψύχραιμες διαπιστώσεις Η κατάρρευση ήρθε στο πρώτο ματς με τη Δανία στο «Καραϊσκάκης», που εν τέλει αποδείχτηκε το πιο κρίσιμο της σειράς. Η Εθνική μπήκε στον αγωνιστικό χώρο με έπαρση και αβάσιμη αυτοπεποίθηση. Ερχόμενη από τη νίκη επί της Λευκορωσίας, η ομάδα έμοιαζε να πιστεύει ότι η πρόκριση ήταν ήδη εξασφαλισμένη. Το τίμημα αυτής της αυταπάτης πληρώθηκε ακριβά. Κι αν η ήττα δεν μετατράπηκε σε διασυρμό, αυτό οφείλεται μονάχα στον Τζολάκη.
Οι αλλαγές που έκανε στα δυο επόμενα παιχνίδια ο προπονητής Ιβάν Γιοβάνοβιτς δεν λειτούργησαν ούτε ως διορθώσεις ούτε ως τακτικές αναπροσαρμογές. Ήταν προβλέψιμες και περιορισμένες στην επίθεση, ανεξαρτήτως των προβλημάτων που εμφανίζονταν στον αγώνα. Οι παρεμβάσεις ήρθαν αργά ή λανθασμένα (χαρακτηριστική η εμμονή στον Κουρμπέλη και η… εξαφάνιση του Μουζακίτη) ενώ η ομάδα δεχόταν γκολ με ενοχλητική ευκολία, εννέα τέρματα σε τρία κρίσιμα ματς, με την αμυντική συνοχή να απουσιάζει, ειδικά απέναντι σε πίεση και στις στατικές φάσεις.
Γίνεται κι αλλιώς
Η φιλοσοφία του build-up, που παρουσιάζεται ως μοντέρνα, στην πράξη καταλήγει σε φλύαρες επιστροφές στον τερματοφύλακα από φόβο μήπως χαθεί η μπάλα. Αντί να είναι στρατηγική ανάπτυξης, γίνεται απλώς μηχανισμός συντήρησης. Η προβλεψιμότητα της ομάδας έγινε όπλο των αντιπάλων της. Τα ίδια πρόσωπα, το ίδιο σχήμα, η ίδια αδυναμία να προσαρμοστεί το πλάνο στις απαιτήσεις κάθε αντιπάλου. Απέναντι στη Σκωτία, οι φρέσκοι παίκτες άργησαν δραματικά να μπουν κι όταν μπήκαν ήταν πια αργά.
Το ποδόσφαιρο που θέλει να παίξει ο Γιοβάνοβιτς γράφει καλύτερα στο μάτι, αλλά αυτό που «έπαιξε» ο Ότο Ρεχάγκελ ήταν που μας έδωσε την τεράστια επιτυχία της κατάκτησης του Euro το 2004. Ο Γιοβάνοβιτς, με τη λογική του «πρωταθληματικού» μάνατζερ, κρατά μια ιεραρχία που δεν ευνοεί τη φόρμα αλλά τη φήμη.
Κάποιοι παίζουν ανεξαρτήτως απόδοσης και ιδιαιτερότητας του παιχνιδιού. Το αποτέλεσμα είναι μια ομάδα που μοιάζει να βρίσκεται σε μόνιμη προετοιμασία, χωρίς ένταση, χωρίς καθαρή στόχευση, με παίκτες που μοιάζουν να μαθαίνουν το σύστημα εν μέσω κρίσιμων αναμετρήσεων.
Πλήρης ανανέωση
Η αλλαγή προπονητή σε αυτή τη φάση δεν έχει τίποτα να προσφέρει. Ο Γιοβάνοβιτς καλείται τώρα να αποδείξει ότι μπορεί να προσαρμόζει το αγωνιστικό του πλάνο στον εκάστοτε αντίπαλο. Η τακτική ευκαμψία δεν είναι πολυτέλεια, είναι αναγκαιότητα. Αν την είχαμε απέναντι στους υπέρτερους ποιοτικά Δανούς αυτό το κείμενο ίσως να μη γραφόταν.
Παράλληλα, είναι επιτακτικό να προχωρήσει σε εις βάθος ανανέωση. Ορισμένοι παίκτες, που επί χρόνια εκπροσωπούν την ομάδα σε αποτυχημένες προσπάθειες, πρέπει να αποσυρθούν από τον βασικό κορμό. Η νεότερη γενιά είναι εδώ, διψασμένη και ικανή (Τζίμας, Κωστούλας, Τριάντης). Η Εθνική χρειάζεται φρέσκα πόδια και καθαρό μυαλό, όχι ονόματα που βαραίνουν από το παρελθόν. Μόνο έτσι μπορεί να χτιστεί ξανά, όχι απλώς μια ομάδα, αλλά μια ελπίδα
