Eίναι βέβαιο ότι για να μπορέσουμε να κάνουμε μια πληρέστερη και εν τω βάθει αποτίμηση της συνάντησης Τραμπ – Ερντογάν χρειάζεται χρόνος καθώς βρισκόμαστε μόλις λίγα εικοσιτετράωρα μετά. Παρ’ όλα αυτά υπάρχουν παρατηρήσεις κρίσιμες, προφανείς, ασφαλείς και αναγκαίες. H παρουσία του Ταγίπ Ερντογάν στις Ηνωμένες Πολιτείες στέφθηκε με επιτυχία τόσο σε επίπεδο επικοινωνίας όσο και σε επίπεδο ουσίας.
Ο τούρκος πρόεδρος περπάτησε πάνω στο κόκκινο χαλί του Λευκού Οίκου, στον οποίο επέστρεψε μετά βαΐων και κλάδων μετά από 6 χρόνια. Η Τουρκία βρέθηκε στην κορυφή μιας συνάντησης των αραβικών χωρών για τις εξελίξεις στη Γάζα με τον Ερντογάν στην κεφαλή του τραπεζιού, χωρίς καν η Τουρκία να είναι αραβική χώρα!
Ο τούρκος πρόεδρος είναι βασικός συνομιλητής του Ντόναλντ Τραμπ για όλα τα ενεργά πολεμικά μέτωπα και ας προσθέσουμε στην εικόνα μας ότι ο αμερικανός πρόεδρος απέφυγε χαρακτηριστικά να βάλει το θέμα της Γάζας στο τραπέζι της συνάντησης, ένα θέμα δηλαδή που θα ήταν σημείο τριβής με το Ισραήλ στο ενδιάμεσο. Η περίοδός Τραμπ – Ερντογάν 2, δηλαδή, αυτή η θητεία και των δύο προέδρων, είναι τελείως διαφορετική από τις προηγούμενες θητείες τους.
Η αμερικανική διοίκηση αυτή τη φορά είναι πιο προσωποκεντρική από ποτέ παρά την παράδοση της χώρας στη διατήρηση των περίφημων checks and balances. H επιρροή του Τραμπ στα σώματα είναι πολύ μεγαλύτερη από άλλες φορές, ενώ από την άλλη πλευρά ο Ερντογάν έχει ισχυροποιηθεί πολύ ως πολιτική προσωπικότητα, με τη Δύση να επιχειρεί διαρκώς μια προσέγγιση μαζί του.
Εσφαλμένα λοιπόν θα επικεντρώναμε το ενδιαφέρον μας μόνο στον διάδρομο που ανοίγει, όπως όλα δείχνουν, για την ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35. Δυστυχώς τα «προβλήματά» μας είναι ευρύτερα και έχουν να κάνουν με την ισχυροποίηση της Τουρκίας γεωστρατηγικά και διπλωματικά.
Η ισχύς μιας χώρας έτσι κι αλλιώς δεν χτίζεται μόνο με τα εξοπλιστικά, αλλά πολύ περισσότερο ίσως με την ισχύ της διπλωματίας. Αυτό που θα έπρεπε περισσότερο λοιπόν να μας απασχολεί είναι αυτό το συνολικότερο κλίμα που εξέπεμψε αυτό το ταξίδι της Αμερικής.
Ο «απομονωμένος» Ερντογάν αναδείχθηκε ως ένας ισχυρότατος περιφερειακός παράγοντας, ενώ η αλήθεια είναι πως η εικόνα της ελληνικής αποστολής δεν ήταν ανάλογη. Η τόσο μεγάλη δυσκολία προσέγγισης που φαίνεται να αντιμετωπίζει ο έλληνας πρωθυπουργός με τον αμερικανό πρόεδρο εξέπεμπε ένα μήνυμα εκκωφαντικό, η αίσθηση για τη χώρα μας είναι ότι δεν προβάλλει όπως άλλοτε ως ένας συνομιλητής «αναντικατάστατος» στην περιοχή.
Η συνολική εικόνα της εξωτερικής μας πολιτικής προκαλεί σοβαρότατους προβληματισμούς καθώς οι σχέσεις με τη Ρωσία παρουσιάζουν ρωγμές, δεν έχουμε καταφέρει να βάλουμε στον πάγο το τουρκολιβυκό μνημόνιο, το περίφημο καλώδιο διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ παραμένει σχέδιο στα χαρτιά. Η ανάγκη αναδιάταξης της εξωτερικής μας πολιτικής είναι επείγουσα.
