Φθορά

Πάντα εν μεταβολήι· και αυτός συ εν διηνεκεί αλλοιώσει και κατά τι φθορά, και ο κόσμος δε όλος. – Τα πάντα αλλάζουν συνεχώς. Και εσύ είσαι σε μια διαδικασία διαρκούς αλλοίωσης και φθοράς, και επίσης όλος ο κόσμος. Μάρκος Αυρήλιος, ρωμαίος αυτοκράτωρ (Τα εις εαυτόν) Σκέφτομαι πώς αντιμετωπίζεται το θέμα της φθοράς. Οχι της σωματικής. Αυτή την αποστηθίζω. Παρατηρώ το βλέφαρο να πέφτει και το συνηθίζω, βλέπω τη δερματοχάλαση και την αγκαλιάζω. Οχι μόνο τη χάλαση, και την εσωτερική της δίδυμη. Τι κάνω εδώ; Αυθυποβολή; Αμυνα; Παραλλαγή; Η τριβή με την πραγματικότητα δημιουργεί νέας ποιότητας (πήγα να πω τεχνολογίας) σπινθήρες. Την έχω δεξιωθεί αυτή τη συγκυρία. Τη φοράω κατάσαρκα, ιδίως μετά τη γένεση του Ερμή. Η φθορά του εαυτού. Για τι συζητάμε όταν συζητάμε για τον άνθρωπο; Μια υποσημείωση στο σύμπαν, χαμένη στα τρισεκατομμύρια data. Ζει στη φύση και δημιουργεί ιστορίες. Γι’ αυτές τις μεγαλειώδεις σταθερές έχει δημιουργήσει εντυπωσιακούς ορισμούς. Μερικά από τα μεγαλύτερα μυαλά του κόσμου έχουν πει υπέροχα πράγματα. «Η φύση είναι το πλαίσιο με το οποίο ο άνθρωπος του ανώτερου Πολιτισμού συνθέτει και ερμηνεύει τις άμεσες εντυπώσεις των αισθήσεών του. Η ιστορία είναι εκείνη μέσα από την οποία η φαντασία του αναζητά την κατανόηση της ζωντανής ύπαρξης του κόσμου σε σχέση με τη δική του ζωή, την οποία με αυτόν τον τρόπο επενδύει σε μια βαθύτερη πραγματικότητα». Μια σημείωση, απαραίτητη όμως. Μεγαλώνεις χωρίς να το καταλαβαίνεις απόλυτα, χωρίς να αντιλαμβάνεσαι πως κάθε μέρα χάνεις κάτι, διότι αυτή η απώλεια συμβαίνει με τέτοια βραδύτητα, με τέτοια άργητα, που δεν γίνεται συνειδητή. Απομένουν οιδήματα εξωτερικά και εσωτερικά που έχουν περίπλοκες διαγνώσεις και δύσκολες θεραπείες. Υπήρξα φύση υπερευαίσθητη, με απόλυτη παραδοχή της ιδιαιτερότητας. Την τράβηξα στο όριο – η υπερβολή φωτίζει την αλήθεια – Νίτσε – και της άλλαξα ράγα. Δεν στρίβει πλέον ένδον, κυκλικά ταξιδεύει και διερμηνεύει διαρκώς νέα τοπία. Δεν λέει πάντοτε την αλήθεια. Δεν μπορεί κανείς να λέει πάντοτε την αλήθεια. Δεν πρόκειται να προβώ σε προγραμματικές δηλώσεις. Γράφω για να βρεθώ κάπου αλλού. Αναστέλλω τη δική μου δυσπιστία. Η φθορά είναι θέμα προσωπικό; Οχι μόνο. Δεν νομίζω να υπάρχει άνθρωπος που να μην την αναγνωρίζει στο βλέμμα σου, στο υπονοούμενό σου, στη συμπερίληψή σου σε μια ομάδα – είτε ηλικιακή είτε ιδιοσυγκρασιακή. Μερικές φορές αυτό μπορεί να είναι άκρως ενοχλητικό. Αλλες, όχι. Μεγαλώνοντας και αποκτώντας ένα ευρύτερο επίπεδο αυτοσαρκασμού και αυτογνωσίας, καταλήγεις ότι είναι απολαυστικό να συναλλάσσεσαι με κάποιον που έχει προαποφασίσει το ποιος είσαι. Η διάγνωση του διαγνωσάκια είναι από τις πιο διασκεδαστικές ταυτολογίες. Εξωλεκτικά γενναιόδωρη σκηνοθεσία εαυτού. Σε κάθε περίπτωση έχεις ένα τεράστιο πλεονέκτημα, μια σημαντική μόχλευση, ένα απίθανο leverage. Χαίρομαι πολύ όταν μου συμβαίνουν τέτοιες συναντήσεις. Στις καλοπροαίρετες, προσπαθώ να εξηγηθώ με ειλικρίνεια, στις κακοήθεις, ή τις ακατανόητες, που είναι και η πλειονότητα, διασκεδάζω αφάνταστα με τη σιγουριά του άλλου, του στυγνού αποψάκια. Του «Ξέρεις εσύ το ποιος είμαι γω τώρα», αλλά στο digital (στο Ελλάδα 2.0) Πάντα γαρ πέφυκε και ελασσούσθαι. – Ολα εκ φύσεως μειώνονται [ή φθείρονται, χειροτερεύουν]. Θουκυδίδης, 460-394 π.Χ., αθηναίος ιστορικός. Η απόλυτη φθορά είναι άραγε ο θάνατος; Οχι, γιατί το υποκείμενο δεν τη βιώνει. Ο θάνατος όμως είναι η μητέρα της ομορφιάς. Μόνο το φθαρτό μπορεί να είναι ωραίο, και αυτός είναι ο λόγος που δεν μας συγκινούν τα ψεύτικα λουλούδια, λέει ο αμερικανός ποιητής Γουάλας Στίβενς. «Ο,τι δεν το ξέρουν οι αλλού και δεν αφήνει ίχνη, δεν υπάρχει». «Αντίθετα, η βιωμένη φθορά είναι περιουσία, είναι χρήση κόσμου. Είναι κάτι που έχει στο παρελθόν χρησιμοποιηθεί, άρα κάτι που έχει υπάρξει. O κόσμος μπορεί να έχει υπάρξει ως φαντασίωση, ως μυθοπλασία, ως εκδοχή, αλλά κυρίως υπάρχει ως βιωμένη εμπειρία, ως γεγονός, ως τραύμα, ως τέχνη, ως ψέμα» λέει ο ποιητής. Ισως η τελική ετυμηγορία είναι ότι το ψέμα, η αφήγηση όμορφων αναληθών πραγμάτων, είναι ο πραγματικός στόχος της Τέχνης. Αλλά για αυτό νομίζω ότι έχει μιλήσει εκτενώς. Και τώρα ας βγούμε στο πεζούλι, όπου, όπως λέει ο Γουάλας Στίβενς, «πέφτει το γαλακτερό παγόνι σαν φάντασμα», ενώ το βραδινό αστέρι «πλένει το σούρουπο με ασήμι». Το λυκόφως, η φύση γίνεται ένα θαυμάσια υπαινικτικό σκηνικό. Ομορφο και ψευδές που μας βοηθάει στην κάθετη ρυτίδα, στο διπλοσάγονο. «Θεατρίνοι, Μ.Α.», Γ. Σεφέρης. Στήνουμε θέατρα και τα χαλνούμε όπου σταθούμε κι όπου βρεθούμε στήνουμε θέατρα και σκηνικά, όμως η μοίρα μας πάντα νικά και τα σαρώνει και μας σαρώνει και τους θεατρίνους και το θεατρώνη υποβολέα και μουσικούς στους πέντε ανέμους τους βιαστικούς. «Οι Ελληνες επινόησαν την τραγωδία, οι Ρωμαίοι την επιστολή και η Αναγέννηση το σονέτο» έγραφε ο νομπελίστας Elie Weisel και επιζήσας του Ολοκαυτώματος (στο αριστερό χέρι είχε το τατουάζ «A-7713»), «η γενιά μας επινόησε μια νέα λογοτεχνία, αυτή της μαρτυρίας». H δική μας γενιά είναι η γενιά της ψηφιακής «περσόνας». Ολόκληρα θεατρικά έχουν παιχτεί μόνο στο δίκτυο χωρίς να το αντιλαμβάνονται οι δημιουργοί τους, οι χρήστες. Αυτή η στάση (αυτοανάλυση ad infinitum, ad nauseam) μπορεί να γίνει ανυπόφορη όχι μόνο για τον αναγνώστη αλλά και για τον ίδιο τον συγγραφέα. Ποια θα είναι μεταλογοτεχνική λογοτεχνία; Πόσο θα επηρεάσει το Νομπέλ της Ανί Ερνό; Δεν υπάρχει, κατά τη γνώμη μου», λέει, «δημιουργική εργασία ή εργασία γύρω από θέματα μορφής που να μην έχει αφετηρία της την πραγματικότητα». Πώς μπορούμε να απολαύσουμε τις αναμνήσεις μια και τίποτα, όπως ξέρουμε, δεν είναι τόσο αναξιόπιστο όσο η μνήμη; Τι θα μπορούσε να κάνει έναν αναγνώστη να συνεχίζει να διαβάζει; Ειδικά κάποιον που έχει εκατομμύρια ενναλακτικές; Τι θα συνέβαινε εάν προσθέταμε πλοκή; Θα ήθελε ποτέ κανείς να διαβάσει κάτι που δεν έχει πλοκή; Είναι η πλοκή η φθορά της λογοτεχνίας; Είναι η λογοτεχνία η φθορά της πλοκής; Ή είναι το botox της; Ο κ. Αλέξης Σταμάτης είναι συγγραφέας.

Φθορά

Περιεχόμενο για συνδρομητές

Τελευταίες Ειδήσεις

Ενήμερος για τις διαπραγματεύσεις, δηλώνει ο Ζελένσκι, αλλά... φτάνει πια με το τηλέφωνο

Επεισόδια λίγο πριν το μνημείο του Αλέξη Γρηγορόπουλο - Δεν άφηναν τον κόσμο να πλησιάσει

Υγρός τάφος για 18 το Λιβυκό Πέλαγος, σε ναύαγιο με πρόσφυγες - μετανάστες

Ελληνικό: Εργατικό δυστύχημα με θύμα 25χρονο – Τι καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι

Ιδού πώς επέστρεψε ο Μακάριος στην Κύπρο εν μέσω αντιδράσεων

Ερχονται οι Αμερικάνοι;

Τα απομνημονεύματα Τσίπρα δεν ανέφεραν τις κακές ομοιότητες με Μητσοτάκη

Ο Κρόνος

Στην αρχή έφυγε ο μπιντές, μετά η μπανιέρα, το τραπέζι της κουζίνας και τώρα το living room - Grace

Αγροτικά μπλόκα: Ποιοι δρόμοι είναι κλειστοί σε όλη τη χώρα

Η Γη της ελιάς: Τι θα δούμε στα επόμενα επεισόδια - Κυριακή 7 με Πέμπτη 11/12

Οι πιο εύκολοι και αφράτοι κουραμπιέδες από την Αργυρώ Μπαρμπαρίγου - Grace

ΕΦΕΤ: Ανακαλεί σοκολάτες kinder - Ο λόγος

Καλώδιο Ελλάδας - Κύπρου: Ανατροπή από τις Βρυξέλλες

Ρεάλ Μαδρίτης-Μάντσεστερ Σίτι: Το κορυφαίο ευρωπαϊκό ντέρμπι ζωντανά στο MEGA

Άρης σε τρίγωνο με Χείρωνα: Ποια ζώδια γιατρεύουν βαθιές πληγές τους μέσα στις επόμενες ημέρες - Grace

Ένα χρόνο μετά την πτώση του Άσαντ, η Συρία μπορεί να γίνει «τουρκικό Βιετνάμ»

Ελληνικό: Εργατικό δυστύχημα με θύμα 25χρονοι καταγγέλλουν οι εργαζόμενοι

Οι μπίζνες του Ντε Νίρο στην Καραϊβική - Το πολυτελές resort και ο σεφ Νοbu

Τι συμβαίνει στο 24ωρο ενός ελαφιού και μίας αγελάδας;

Αλκηστις Πρωτοψάλτη: «Αληθινός πλούτος δεν είναι να προσθέτεις, αλλά να μάθεις να αφαιρείς»

Νίκη Παπαθεοχάρη: «Η τέχνη δεν είναι πολυτέλεια»

Ειδήσεις

Γνώμες

Νέες Εποχές

ΒΗΜΑgazino

Έντυπη Έκδοση

English Version