«Φοράτε τη μάσκα σας;». Στην άλλη άκρη της τηλεφωνικής γραμμής, ο Θανάσης Παπαγεωργίου κάνει χιούμορ, αλλά ξέρει – και έχει πάρει θέση δημοσίως για αυτό – ότι τα πράγματα στον κλάδο του (και όχι μόνο) «είναι τραγικά». Ωστόσο, συνεχίζει λέγοντας ότι «έτσι όπως έχει η κατάσταση, τη μάσκα σε λίγο θα τη συνηθίσουμε, θα μας λείπει κιόλας αν τη βγάλουμε. Η ανασφάλεια του κόσμου έχει χτυπήσει κόκκινο». Ο θεατράνθρωπος νιώθει θλίψη για όλα αυτά. «Μια στροφή στη ζωή μας που δεν την περιμέναμε…». Είναι αναπόφευκτο η εισαγωγή να κρύβει τη μελαγχολία της εποχής, όμως ο λόγος αυτής της τηλεφωνικής επικοινωνίας με τον Θανάση Παπαγεωργίου είναι η δουλειά του. Τόσο στο θέατρο – που εκ των πραγμάτων, βέβαια, θα προκύψει στη κουβέντα μας – όσο και στο σινεμά, μέσο με το οποίο ο Θ. Παπαγεωργίου ελαχίστως έχει ασχοληθεί και μάλιστα μόνο τα πρόσφατα χρόνια. Ανάμεσα στις μετρημένες στα δάχτυλα ταινίες που ο Θ. Παπαγεωργίου έχει γυρίσει είναι και ο «Απόστρατος» του Ζαχαρία Μαυροειδή, η έξοδος του οποίου στις αίθουσες, πέρυσι τον Φλεβάρη, διακόπηκε απότομα λόγω της επιβολής των περιοριστικών μέτρων για τη νόσο COVID-19. Τώρα ο «Απόστρατος», μέσω της Viva.gr, επιστρέφει online και θα είναι διαθέσιμος ως και τις 31 Μαρτίου για να τον παρακολουθήσει περισσότερος κόσμος. Ο φύλακας της Στοάς «Ο λόγος που δεν έκανα πολύ κινηματογράφο και τηλεόραση ήταν πάντα ο χρόνος» λέει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης. «Οταν διαχειρίζεσαι ένα θέατρο, δεν μπορείς να κάνεις γυρίσματα. Ξέρετε ότι κάποτε οι θεατρικές πρόβες για τον Οκτώβριο ξεκινούσαν αρχές Μαρτίου; Εγώ βρισκόμουν στο θέατρο Στοά από τις 7 το πρωί ως τη 1 μετά τα μεσάνυχτα· εδώ κοιμόμουν, εδώ έτρωγα. Αυτή ήταν η σχέση μου με τη Στοά, λάθος – σωστή δεν ξέρω, πάντως αυτή ήταν», Θυμάται ότι κάποτε είχε ρωτήσει έναν ηθοποιό, που είχε έρθει να παίξει στο θέατρο λιώμα από την κούραση των τηλεοπτικών γυρισμάτων που είχαν αρχίσει στις 7 το πρωί, «πώς μπορείς και το κάνεις αυτό αφού ξέρω ότι αγαπάς το θέατρο;». Ο Θ. Παπαγεωργίου έχει αρνηθεί συμμετοχή σε πάρα πολλά σίριαλ, ανάμεσα στα οποία ακόμα και το «Μινόρε της αυγής», που σήμερα θεωρείται ένα από τα πιο ποιοτικά που έχουν γυριστεί ποτέ στην ελληνική τηλεόραση. «Εβρισκα μάλιστα διάφορες δικαιολογίες για να μην προσβάλω και κανέναν» είπε. Σήμερα όμως, «που το νερό έχει μπει κάπως στ’ αυλάκι» και η ομάδα του έχει αναλάβει πολλές αρμοδιότητες, ο Παπαγεωργίου βρήκε τον χρόνο, πάντα τα καλοκαίρια, να παίξει σε κάποιες ταινίες, όπως οι «Απόστρατος», «Γιος της Σοφίας» και «Ράφτης» της Σόνια Λίζα Κέντερμαν, που προβλήθηκε στο τελευταίο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και αναμένεται να βγει στις αίθουσες αργότερα. Στον «Απόστρατο», ένας τριαντάρης επιχειρηματίας στα όρια της χρεοκοπίας (Μιχάλης Σαράντης) μετακομίζει σε μια μονοκατοικία στου Παπάγου, που ανήκε στον πεθαμένο πια παππού του, αξιωματικό του Δημοκρατικού Στρατού. Ανάμεσα σε αυτούς που θα συναντήσει είναι και ένας ηλικιωμένος αριστερός γείτονας (Παπαγεωργίου), που υπήρξε φίλος του δεξιού, συντηρητικού παππού του. Ο εγγονός θα αρχίσει έτσι να συνειδητοποιεί πολλά πράγματα, όχι μόνο για το παρελθόν της πατρίδας του, αλλά και για το παρελθόν της οικογένειάς του και εν τέλει για τον ίδιο του τον εαυτό. «Είχα κάποιες αντιρρήσεις πολιτικής φύσης με τον Ζαχαρία Μαυροειδή» λέει γελώντας ο Παπαγεωργίου, «αλλά όλα τελικά πήγαν κατ’ ευχήν. Θεωρούσα ότι βλέποντας την ταινία οι Παπαγιώτες θα τον “λιντσάρουν” (σ.σ. το σενάριο κρύβει μια έκπληξη που δεν μπορεί να αποκαλυφθεί εδώ)· είμαι σε θέση να γνωρίζω τις ιδιαιτερότητες της περιοχής. Η κουβέντα μας όμως, αν και ζωηρή, ήταν εποικοδομητική και τελικά τον αγάπησα πάρα πολύ γιατί είναι ένας εξαιρετικά θετικός και ανοιχτός άνθρωπος». Εναντίον του streaming Σε ό,τι αφορά τη βασική δουλειά του, το θέατρο, ο Θ. Παπαγεωργίου αυτόν τον καιρό περνά, όπως όλος ο χώρος, «διάφορες επώδυνες ψυχολογικές καταστάσεις, για τις οποίες κανείς δεν ξέρει πώς θα εκφραστούν στο μέλλον. Νιώσαμε ξαφνικά ότι μας αφαιρείται όχι απλώς το επάγγελμά μας – αυτό δεν λέει κάτι – αλλά η ζωή μας. Οταν ακούμε “κλείνουμε τα θέατρα, αλλά δεν έχουμε εναλλακτική για εσάς τους καλλιτέχνες”, η ερώτηση “τι να κάνω;” έχει ως απάντηση “κόψτε τον λαιμό σας”. Βρεθήκαμε σε ένα σκοτάδι όπου δεν μπορούσαμε να εκφραστούμε με τίποτα» Την ίδια ώρα ο Θ. Παπαγεωργίου νιώθει και κάπως τυχερός, γιατί δούλεψε το περασμένο καλοκαίρι με το «Περιμένοντας τον Γκοντό», που έδωσε και έξι παραστάσεις τον Οκτώβριο. «Στην ουσία όμως ξέρεις ότι κάθεσαι με σταυρωμένα τα χέρια. Και να τα ξεσταυρώσεις δεν μπορείς να κάνεις τίποτα». Συν τοις άλλοις ο Θ. Παπαγεωργίου, σε ό,τι αφορά το θέατρο, είναι καθέτως εναντίον του streaming γιατί το θεωρεί «προδοσία της δουλειάς μας. Η δουλειά του ηθοποιού στο θέατρο είναι η άμεση επικοινωνία» είπε, συμπληρώνοντας ότι αρνήθηκε να βγει σε streaming ο «Γκοντό», παρά τα χρήματα που θα επέφερε αυτή η κίνηση. «Δεν το έκανα διότι δεν μπορεί μια λήψη στο Ηρώδειο να δείξει τη δουλειά που έχει γίνει πάνω στο έργο. Εξάλλου, το streaming στο θέατρο εν τέλει εκφυλίστηκε, όπως τόσα πράγματα εκφυλίζονται στην Ελλάδα». Επιλεκτικός «φωτισμός» Για το δεύτερο πλήγμα που έχει δεχτεί αυτή την εποχή ο θεατρικός κόσμος, το πλήγμα των ποικίλων σκανδάλων σχετικών με πρόσωπα που εκπροσωπούν αυτόν τον χώρο, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης δεν θέλησε να μιλήσει ιδιαίτερα, αλλά δεν έκρυψε και τη βαθιά θλίψη του που «ο προβολέας έχει στραφεί πάνω στο θέατρο μόνο – και αυτό είναι πολύ άδικο. Αν ο προβολέας φώτιζε συνολικά αυτή την πτυχή της κοινωνίας, θα ήμουν “μέσα” και θα με ακούγατε να κατηγορώ πάρα πολλά πράγματα· αλλά της κοινωνίας, όχι μόνο του θεάτρου. Δεν είναι μόνο ο θεατρικός κόσμος έτσι. Οσο θυμάμαι τον εαυτό μου, θυμάμαι παντού παρόμοια περιστατικά». Ο Θ. Παπαγεωργίου είναι επίσης προβληματισμένος γιατί ξέρει ότι ένα από τα πρώτα ερωτήματα που θα θέσει ο θεατής στον εαυτό του βλέποντας τους ηθοποιούς, όταν το θέατρο επιστραφεί στη ζωή μας, είναι «γι’ αυτόν ακούστηκε τίποτα;». Με άλλα λόγια, «η επαφή έχει ήδη χαλάσει πια. Και πρέπει να κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι για να το ξεπλύνει όλο αυτό και να ξανακαθίσει ο άλλος, αθώος, και να δει την παράστασή του. Φοβάμαι ότι θα χρειαστεί να περάσει πάρα πολύ μεγάλο διάστημα πλύσης για να ξαναφτιάξει η σχέση μας με το κοινό. Διότι για εμένα αυτό είναι το θέατρο, μια πράξη που γίνεται εκείνη τη στιγμή μόνο και καμία άλλη».