Η Art Athina 2025, η μεγάλη αθηναϊκή φουάρ, επιστρέφει στο Ζάππειο Μέγαρο στο ετήσιο ραντεβού της με τους φιλότεχνους και τους φιλοπερίεργους από τις 18 έως τις 22 Σεπτεμβρίου. Με 72 αίθουσες τέχνης από την Ελλάδα και το εξωτερικό και με ένα παράλληλο πρόγραμμα που έχει σχεδόν όσα είχε και πέρυσι (πλην του προγράμματος video και του προγράμματος Arts Educational με τους φοιτητές της ΑΚΣΤ), υπό τη γενική διεύθυνση του Αντώνη Κούρκουλου: ντιζάιν με το γυαλί στο επίκεντρο σε επιμέλεια Τίνας Δασκαλαντωνάκη και Μάνθου Καλούμενου, projects με τις πιο πειραματικές και συλλογικές πρακτικές της σύγχρονης καλλιτεχνικής σκηνής σε επιμέλεια Οντέτ Κουζού, performances σε επιμέλεια Νικόλα Βαμβουκλή με τη συνεργασία της Flux Laboratory, καλλιτεχνικές εκδόσεις του AthensBook Art Fair, συζητήσεις ή αλλιώς Talks (Art Athina Art for Tomorrow Talks Powered by Tατόι Club) σε συνεπιμέλεια Μαριλένας Κουτσούκου και Κιμ Κόνιφ Τέιμπερ (διευθύντρια ανάπτυξης της φουάρ και διευθύντρια σύνταξης του Art for Tomorrow αντίστοιχα).
Η κυρία Κουτσούκου μαζί με τη Θεοδώρα Κουμουνδούρου είναι υπεύθυνες για το VIP programme (υλοποιείται φέτος για πρώτη φορά με την υποστήριξη της Εθνικής Τράπεζας), ενώ αναμένεται για τέταρτη χρονιά και ο θεσμός του βραβείου της Art Athina για νέο καλλιτέχνη, μέχρι 45 ετών. Από κοντά και τα δημιουργικά εργαστήρια του Kids Educational Program σε συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό διεθνή κοινωνικό φορέα Σύγχρονης Τέχνης και Πολιτισμού ΚROMA και την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Life is For All ώστε να προβλεφθεί και η συμπερίληψη παιδιών και εφήβων με μαθησιακές δυσκολίες και νευροαναπτυξιακές ιδιαιτερότητες.
Οι συζητήσεις
Οπως θα πει στο «Βήμα» η Γιάννα Γραμματοπούλου, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συνδέσμου Αιθουσών Τέχνης (ΠΣΑΤ) που διοργανώνει τη φουάρ από το 1993: «Ολα επαναλαμβάνονται, αλλά με πιο διευρυμένο, σύγχρονο και στοχευμένο χαρακτήρα. Η Art Athina παρακολουθεί τις τρέχουσες εξελίξεις με ανοιχτότητα και διάθεση ανανέωσης. Φέτος, για παράδειγμα, δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στα Talks μέσα από τη συνεργασία με το Art for Tomorrow powered by Τατόι Club. Οι συζητήσεις θα περιστραφούν γύρω από τις συλλογές, τα μουσεία και τους πολιτιστικούς θεσμούς και τον τρόπο με τον οποίο επαναπροσδιορίζουν τον ρόλο τους στη σύγχρονη κοινωνία. Τον διάλογο θα συντονίσει η Φαράχ Ναγιερί, αρθρογράφος των “The New York Times”. Στο πλαίσιο του προγράμματος performance, θα παρουσιαστεί το φινάλε από την παράσταση “Golden Age” του Κωνσταντίνου Ρήγου με το Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Εξ ίσου ενθουσιασμένη είμαι για την παρουσίαση του έργου του αμερικανού φωτογράφου, κινηματογραφιστή και fashion blogger Αρι Σεθ Κοέν, ο οποίος έχει αφιερώσει τη δουλειά του στην ανάδειξη της κομψότητας της τρίτης ηλικίας. Στο πλαίσιο της έκθεσης φωτογραφίας που ετοιμάζουμε, θα βρεθεί μαζί του και η μούσα του, το μοντέλο και blogger Τζούντιθ Μπόιντ, ώστε οι επισκέπτες να έχουν την ευκαιρία να συνομιλήσουν μαζί τους. Δεν αποκλείεται μάλιστα κάποιες κυρίες που θα τραβήξουν το βλέμμα του να φωτογραφηθούν επί τόπου από τον φακό του. Oπως σας είπα και πριν η Art Athina παρακολουθεί στενά τι συμβαίνει διεθνώς. Και αυτή τη στιγμή, υπάρχει μια δυναμική παγκόσμια κίνηση που αναδεικνύει και γιορτάζει την τρίτη ηλικία».
Ο στόχος
Το πρόγραμμα αποσκοπεί ξεκάθαρα στη διεύρυνση του κοινού, ένας στόχος που ήταν εξαρχής στην κορυφή της ατζέντας της Art Athina. «Θέλαμε να ξεπεράσουμε τα όρια της απλής “γκαλερότσαρκας” και να καλύψουμε ένα ευρύτερο κενό ώστε να φέρουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους πιο κοντά και να τους μετατρέψουμε σε επισκέπτες των γκαλερί μας. Σε έρευνες που πραγματοποιήσαμε, όταν ρωτούσαμε αν γνώριζαν τις γκαλερί πολλοί απαντούσαν “όχι”. Οταν, όμως, ρωτούσαμε αν σκοπεύουν να τις επισκεφθούν, έλεγαν “ναι, θα το κάνουμε”. Ολα αυτά τα χρόνια έχουμε διαπιστώσει ότι η Art Athina εξελίσσεται συνεχώς, τόσο ως προς το πρόγραμμά της όσο και ως προς τη δομή της. Η πορεία της είναι σταθερά ανοδική και αυτό είναι κάτι που πλέον δεν μπορεί να ανακοπεί. Το αποδεικνύει το αυξανόμενο ενδιαφέρον και η αγάπη του κόσμου για τον θεσμό».
Οι πωλήσεις
Για τις πωλήσεις ωστόσο δεν υπήρχε σχετικό ερώτημα στις έρευνες. Διότι πέρα από τις εκδηλώσεις και τις ομιλίες του πλούσιου παράλληλου προγράμματος το θέμα αν γίνονται και πωλήσεις σε μια φουάρ, η οποία μάλιστα έχει να επιδείξει υψηλά νούμερα επισκεψιμότητας (σύμφωνα με τον περσινό απολογισμό της διοργάνωσης περί τα 45.000 άτομα πέρασαν τις πόρτες του Ζαππείου Μεγάρου). Είναι ένα παράπονο ορισμένων ιδιοκτητών γκαλερί που θεωρούν ότι περισσότερο κινείται ο κόσμος εντός του Μεγάρου (και συχνά κόσμος που απλώς κυριολεκτικά είδε φως και μπήκε) και πολύ λιγότερο η αγορά της τέχνης. «Ο ΠΣΑΤ, διοργανωτής της φουάρ, έχει θεσμικό ρόλο. Η Art Athina γεννήθηκε από την ανάγκη να προβληθεί το έργο των καλλιτεχνών και να δημιουργηθεί ένας διάλογος ανάμεσα σε δημιουργούς και γκαλερί από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενισχύοντας παράλληλα τη διαφάνεια και τον ρόλο μας στην αλυσίδα προώθησης της τέχνης. Οι γκαλερί έχουν ανάγκη να προβάλλουν τους καλλιτέχνες και το πρόγραμμά τους, από εκεί και πέρα οτιδήποτε συμβεί θα είναι μεγάλη χαρά για τις αίθουσες τέχνης. Η Art Athina δεν περιορίζεται στις λίγες ημέρες της διοργάνωσης, η παρουσία της εκτείνεται με έναν τρόπο σε όλη τη χρονιά, καθώς ένας καλλιτέχνης που έχει προβληθεί στη φουάρ μπορεί να κάνει μια ατομική έκθεση. Yπάρχει και ο στόχος των πωλήσεων αλλά αλίμονο αν περιμένουν οι γκαλερί να το πετύχουν σε αυτές τις πέντε ημέρες» θα πει η κυρία Γραμματοπούλου.
Υπάρχουν και γκαλερίστες που συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με αυτή την προσέγγιση. Οπως η Τατιάνα Σπινάρη της γκαλερί Citronne, η οποία φέτος θα δείξει στο περίπτερό της μια επιμελημένη παρουσίαση ιστορικών έργων καλλιτεχνών όπως ο Γιώργος Λάππας ή ο Γιάννης Μπουτέας αλλά και μια ενότητα με έργα συνεργατών όπως ο Νίκος Ποδιάς ή η Νάνα Σαχίνη με «τη λογική ενός Salon». Οπως θα πει στο «Βήμα»: «Στην Art Athina παρουσιάζουμε ορισμένα από τα σημαντικότερα έργα καλλιτεχνών μας τα οποία αν δεν αγοραστούν επί τόπου δεν θα τα ξαναβρούν εύκολα οι συλλέκτες. Η συμμετοχή στην Art Athina αξίζει, ακόμη και σε δύσκολες οικονομικές περιόδους, γιατί αποτελεί δέσμευση και επένδυση εκ μέρους της γκαλερί. Η παρουσία μας εκεί είναι στην ουσία το “πρόσωπό” μας: δείχνουμε ποιοι είμαστε και ποια είναι η ταυτότητά μας. Ορισμένοι καλλιτέχνες είναι διστακτικοί απέναντι στις φουάρ, ιδίως όταν δεν πρόκειται για ατομική παρουσίαση και χρειάζεται προσπάθεια για να πειστούν να συμμετάσχουν. Το επιχείρημά μου είναι ότι, πέρα από το εμπορικό σκέλος που είναι πράγματι καθοριστικό, πραγματοποιείται και σημαντικό πολιτισμικό έργο. Η φουάρ προσελκύει ανθρώπους που ίσως δεν επισκέπτονται μουσεία: οικογένειες με παιδιά, περαστικούς που κάνουν τη βόλτα τους. Μέσα από την εμπειρία, βλέπουν κάτι, συγκρατούν μια εικόνα, αποκτούν ένα πρώτο ερέθισμα για την τέχνη».
