«Εν τέλει τι είναι η Ελλάδα αν τη σουρώσετε; Πολιτισμός και θάλασσα». Με αυτά τα λόγια, το βράδυ του Σαββάτου 12 Ιουλίου, λίγο πριν από την εκδήλωση ποίησης αφιερωμένη στη Σαπφώ που έγινε στον αρχαιολογικό χώρο του Ιερού των Μέσων στην Αγία Παρασκευή της Λέσβου, ο περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου Κώστας Μουτζούρης συνόψισε τη φιλοσοφία πίσω από το Φεστιβάλ Σαπφούς στη Λέσβο που φέτος έγινε δύο χρονών.
Οι υψηλού επιπέδου εκδηλώσεις, κινητήριος μοχλός των οποίων είναι η σύζυγος του περιφερειάρχη Δήμητρα Μουτζούρη, έλαβαν χώρα σε διάφορα σημεία της Μυτιλήνης κατά τη διάρκεια του τριημέρου 10-12 Ιουλίου.
Και άφησαν πίσω τους υπέροχες αναμνήσεις, οι οποίες όμως την περασμένη Δευτέρα, δύο μέρες μετά τη λήξη του φεστιβάλ, επισκιάστηκαν από τις πυρκαγιές που ξέσπασαν στο νησί.
Αφιερωμένη στην ποιήτρια Σαπφώ, η εκδήλωση της βραδιάς στα Μέσα ήταν εκείνη που κατέβασε τη φετινή αυλαία και το γεγονός ότι στον ίδιο χώρο κάποτε, από την εποχή κιόλας της Σαπφούς και του Αλκαίου, πραγματοποιούνταν (όπως η παράδοση λέει) αγώνες ποίησης προκαλούσε μια γλυκιά ανατριχίλα.
Λίγο πριν από το χάιλαϊτ της βραδιάς, όταν μια ντυμένη στα λευκά Μαρία Ναυπλιώτου απήγγειλε και τραγούδησε ποιήματα της Σαπφούς σε συνοδεία της απαλής μουσικής του Θοδωρή Οικονόμου στο πιάνο, κορυφαίοι καθηγητές και λόγιοι, όπως ο διακεκριμένος καθηγητής Ελληνικών του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ Tιμ Γουίτμαρς και ο καθηγητής Αρχαίας Ελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης Γεώργιος Π. Τσομής ανέλυσαν τη σημασία και τη διαχρονική επίδραση της λεσβιακής λυρικής ποίησης με επίκεντρο το έργο της Σαπφούς.
Ξαρχάκος με δύναμη
Δύο μέρες πριν, την Πέμπτη 10 Ιουλίου το βράδυ, στον αύλειο χώρο του Μουσείου Βρανά η αυλαία είχε σηκωθεί με μια καταπληκτική συναυλία αφιερωμένη σε έναν θρύλο της ελληνικής μουσικής, τον Σταύρο Ξαρχάκο – εκδήλωση με συνδιοργανωτή την αστική μη κερδοσκοπική πολιτιστική εταιρεία «Αρχιπέλαγος».
Ο κ. Ξαρχάκος πρόσφερε στο κοινό το πρόγραμμα «Στο Σινεμά», εμπλουτισμένο από επιτυχίες του που τραγουδιούνται ακόμα με την ίδια αγάπη και το ίδιο πάθος με την εποχή που πρωτοεμφανίστηκαν.
Βεβαίως, πριν η συναυλία αρχίσει, ο κορυφαίος μαέστρος, γνωστός για την «αυστηρότητά» του, δεν δίστασε να «μαλώσει» το κοινό παρατηρώντας ότι το χειροκρότημα της αρχής δόθηκε μόνο σε αυτόν και όχι στους μουσικούς που εκτέλεσαν τις επιτυχίες που έχει γράψει για τον ελληνικό κινηματογράφο και που ερμήνευσαν οι Δημήτρης Μπάσης και Ηρώ Σαΐα. Αργότερα, στη μέση της συναυλίας, ο κ. Ξαρχάκος παραδέχθηκε την κάπως υπερβολική αυστηρότητά του, επισημαίνοντας όμως και πάλι την αξία των μουσικών που βρίσκονταν στη σκηνή.
Το πρότυπο «Φρέντυ Γερμανός»
Ο σεβασμός στα πρόσωπα όλων όσοι το βράδυ της Παρασκευής 11 Ιουλίου παρακολούθησαν την εκδήλωση «Φρέντυ Γερμανός: Οταν η δημοσιογραφία συναντά τη λογοτεχνία» ήταν εμφανής. Η εκδήλωση, που πραγματοποιήθηκε στον χώρο των Αποθηκών Σαπλιτζά της πόλης της Μυτιλήνης, ήταν μια τιμή στον αείμνηστο δημοσιογράφο που καταγόταν από τη Λέσβο.
Με τις τηλεοπτικές εκπομπές του στην κρατική τηλεόραση ( «Ο άλλος άνθρωπος», «Χθες, σήμερα, αύριο», «Αλάτι και πιπέρι» κ.ά.), με τα κείμενά του στις εφημερίδες (κυρίως στην «Ελευθεροτυπία») και με τα βιβλία του (ενδεικτικά «Τερέζα», «Ελλη Λαμπέτη», «Τρελαθήκαμε εντελώς;» κ.ά.), ο Φρέντυ Γερμανός (1934-1999) ήταν ένα πρότυπο ανθρώπου, γι’ αυτό και κατάφερε να ξεχωρίσει.
Το πλήρες βίντεο που επιμελήθηκε με αγάπη ο Αρης Καβατζίκης τα είπε όλα για τον άνθρωπο και επαγγελματία. «Δεν μας λείπει μονάχα ως παρουσία, αλλά κυρίως ως προσωπικότητα» ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρώην ευρωπαίος επίτροπος και υπουργός Δημήτρης Αβραμόπουλος, που, όπως και ο πρώην υπουργός και ευρωβουλευτής Νίκος Σηφουνάκης, μίλησε για την προσφορά του Φρέντυ Γερμανού στο ελληνικό κοινωνικό γίγνεσθαι. Στον ουσιαστικό λόγο του, ο κ. Αβραμόπουλος τόνισε την αγάπη του Φρέντυ Γερμανού για την Ιστορία, για τον λόγο και πάνω από όλα για τον άνθρωπο. «Τίμησε την ελληνική ζωή σε μια εποχή που οι δημοσιογράφοι ήταν και λόγιοι» είπε.
Οσο ανέφικτο κι αν ακούγεται πλέον, δεν θα ήταν καθόλου άσχημη ιδέα πολλοί δημοσιογράφοι να θυμηθούν ότι μια προσπάθεια αν όχι να γίνουν λόγιοι, αλλά τουλάχιστον να τιμήσουν καλύτερα τον ελληνικό λόγο, αξίζει τον κόπο. Αξίζει τον κόπο για κάτι καλύτερο σε σχέση με το ίδιο τους το επάγγελμα. Και ίσως να μην είναι καθόλου τυχαίο που κάποιοι που (ηθελημένα ή όχι) έχουν πατήσει στα ίχνη που άφησε πίσω του ο Γερμανός έχουν επίσης διακριθεί για το ήθος, την πένα και το μυαλό τους. Στο δεύτερο μέρος της ίδιας εκδήλωσης, τέσσερις δημοσιογράφοι, όλοι μάχιμοι, μίλησαν για τη σχέση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος με τη λογοτεχνία.
Με συντονιστή τον Ιορδάνη Χασαπόπουλο, οι Γιώργος Παπαχρήστος, Μένιος Σακελλαρόπουλος και Στρατής Μπαλάσκας ταξίδεψαν το κοινό στην περιπέτεια της γραφής πέρα από το δημοσιογραφικό λειτούργημα. Ανέπτυξαν ιδέες γύρω από αυτή τη σχέση και με απλά λόγια μοιράστηκαν προσωπικά (και χρήσιμα) βιώματά τους με τους παρόντες στην κατάμεστη από κόσμο αίθουσα που φιλοξένησε την επιτυχημένη αυτή εκδήλωση.
Νησιωτική συμμαχία για τον τουρισμό και τον πολιτισμό
Κατά τη διάρκεια του Φεστιβάλ Σαπφούς, την Παρασκευή 11 Ιουλίου, σε γνωστό ξενοδοχείο του Πλωμαρίου, υπεγράφη από τους περιφερειάρχες Ιονίων Νήσων, Νοτίου και Βορείου Αιγαίου, Γιάννη Τρεπεκλή, Γιώργο Χατζημάρκο και Κώστα Μουτζούρη αντιστοίχως, η «Διακήρυξη της Κέρκυρας», που αποτελεί το πρώτο βήμα μιας κοινής διαδρομής που φιλοδοξεί να μετατρέψει τα νησιά των τριών περιφερειών σε πρότυπα βιώσιμου τουρισμού, ανταλλαγής τεχνογνωσίας και ενίσχυσης των τοπικών κοινωνιών.
Η διακήρυξη, που ακολουθεί τη συνάντηση η οποία είχε λάβει χώρα στην Κέρκυρα τον Νοέμβριο του 2024, σηματοδοτεί τη σύμπραξη των νησιωτικών περιφερειών για τη χάραξη κοινής στρατηγικής βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Είναι ένα σχέδιο που γεννήθηκε ως πρόταση για τη λύση των προβλημάτων που υπάρχουν ανά τοποθεσίες και έμφαση θα δοθεί στη διαχείριση κοινών προκλήσεων όπως η εποχικότητα, η κλιματική αλλαγή και η ανάγκη ενίσχυσης κρίσιμων υποδομών.
Στα μελλοντικά σχέδια υπάρχει και η ιδέα της δημιουργίας ενός διεθνούς φεστιβάλ που θα αγκαλιάζει όλον τον ελληνικό νησιωτικό πολιτισμό αναδεικνύοντας, ξεχωριστά, την εξωστρέφεια κάθε νησιού.
